O'zbekistonda milliy valyutaning muomalaga kiritilishi

Barcha kupyuralarning old tomonida Oʻzbekiston gerbi, orqa tomonida Samarqand Registon maydonidagi Sherdor madrasasi tasviri tushirilgan Banknot raqamlari AB 12345678 (1—500 soʻmlar) yoki AB 1234567 (500—10 000 soʻmlar), banknotning old tomonida Oʻzbekiston gerbining ostida joylashgan. 1993-yil 15-noyabrda muomalaga kiritilgan, 1994-yil 1-avgustda muomaladan chiqarilgan. Bu seriyadagi banknotlar Angliyada „Harrison & Sons Ltd“ bosmaxonasida chop etilgan.
O‘zbek so‘mining evolyutsiyasi 
1994 yilda O‘zbekiston milliy valyutasi qabul qilingan. Shu yilda 1 dan 100 gacha bo‘lgan nominalda so‘m banknotalari muomalaga chiqarilgan. So‘nggi 5 yil ichida esa yana besh xil nominalda banknotalar joriy qilindi. «Gazeta.uz» o‘zbek so‘mining 1994 yildan keyin chiqarilgan barcha banknotlarini eslaydi.
14 iyundan boshlab nominal qiymati 2 000 so‘m va 20 000 so‘m bo‘lgan banknot ko‘rinishidagi yangi pul belgilari muomalaga chiqarildi. Ushbu banknotlar mavzusi (tematikasi) «Buyuk Ipak yo‘li» va mamlakat hududidagi qadimiy Buxoro shahri hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasi tarixiga bag‘ishlangan.
Mustaqil O‘zbekistonning milliy valyutasi «so‘m»ning qog‘oz pullari 1994 yil 1 iyundan boshlab chiqarila boshlangan. So‘nggi 5 yil ichida yangi nominallar — 2 000, 10 000, 20 000, 50 000 hamda 100 000 so‘mliklar ham muomalaga kiritildi.
«Gazeta.uz» internet hozirgidek ommalashmagan 1990-yillarda chiqarilgan va 2013 yildan keyingi banknotlarni eslaydi.

Markaziy bankning 1994 yil namunasidagi qiymati 1 so‘m bo‘lgan banknoti o‘lchami 120×62 mm bo‘lgan.
Banknotning orqa tomonida Toshkent shahridagi Alisher Navoiy nomidagi Davlat Akademik Katta teatri binosining fasad qismi va maydondagi favvora tasvirlangan.Mazkur banknot 2020 yil 1 martga qadar muomalada bo‘lgan.
1994 yil chiqarilgan ushbu 3 so‘mlik qiymatga ega banknotning ham o‘lchami 120×62 mm bo‘lgan.
Uning o‘rtasida sarg‘ish fon bilan Buxoro shahridagi «Chashmayi ayub» tarixiy-me’moriy yodgorligi tasvirlangan.
3 so‘mlik banknot ham 2020 yil 1 martga qadar muomalada bo‘lgan.
Markaziy bankining 1994 yil namunasidagi qiymati 5 so‘m bo‘lgan banknoti 142×69 mm o‘lchamdagi oq qog‘ozda tayyorlangan.
Banknotning markaziy qismida Buxoro shahridagi «Minorai Kalon» yodgorligining memoriy lavhasi tasviri ustida ko‘k rangda O‘zbekiston gerbi joylashgan. Uning orqa tomonida Toshkent shahrining Milliy bog‘ida Alisher Navoiyga bag‘ishlab o‘rnatilgan me’moriy-haykaltaroshlik kompozitsiyasi tasvirlangan.
5 so‘mlik banknot 2020 yil 1 martga qadar muomalada bo‘lgan.
O`zbekiston Respublikasi Konstitusiyasining 122-moddasiga, “O`zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligining asoslari to`g`risida”gi Qonunning 11-moddasiga, O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 1993 yil 3 sentyabrdagi 952-XII-son qaroriga va O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 1994 yil 16 iyundagi PF-870-son Farmoniga muvofiq 1994 yilning 1 iyulidan boshlab O`zbekiston Respublikasi hududida qonuniy to`lov vositasi sifatida O`zbekiston Respublikasining milliy valyutasi - “So`m” muomalaga kiritildi. Bu yil uning muomalaga kiritilganiga 20 yil to`ldi, deya xabar beradi O`zbekiston Respublikasi Markaziy banki rasmiy sayti.
Milliy valyuta – milliy iftixor, davlat mustaqilligining ramzlaridan biri, suveren davlatga xos belgidir. Milliy valyutaning joriy etilishi iqtisodiy barqarorlikning asosiy shartlaridan biri bo`lib, u O`zbekiston manfaatlariga mos moliyaviy pul-kredit siyosati va umuman iqtisodiy siyosatni amalga oshirishda aniq mexanizmni tashkil etdi.