O’zbekistonda saylov tizimi

MAVZU:O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIDA SAYLOV TIZIMI

03.05.2023

MAVZU USTIDA ISHLASH NATIJASIDA

1.SAYLOVLARNING KELIB CHIQISHI

2.HOZIRGI KUNDAGI SAYLOV TIZIMLARI

3.SAYLOV TIZIMLARINING BIR-BIRIDAN FARQI

4.O’ZBEKISTONDA DEMOKRATIK SAYLOV TIZIMI

4.

Saylovlarning kelib chiqish tarixi

. ABDULLA QODIRIY-O’TKAN KUNLAR ”MOZIYGA QAYTIB ISH KO’RISH XAYRLIDIR,,

• Qadimgi yunoniston(AFINA)ga saylov tizimi –XALQ KENGASHLARIGA SAYLOV

. RIMDA OQ KIYIMDA CHIQISHGAN.MAXSUS TAXTACHALARDA SAYLOVCHI ISMI YOZILGAN

. MULK SENZI VA YOSH SENZI

• WHY NATIONAL FAIL(MAMLAKATLAR TANAZULI SABABLARI,BOYLIK VA FAROVONLIK,KAMBAG’ALLIK SABABLARI)-JAMES ROBINSON,DARON AJEMOGLU
• SAYLOVGA ISHTIROK ETISH UCHUN KURASH

HOZIRGI KUNDAGI SAYLOV TIZIMLARI

MAJORITAR SAYLOV TIZIMI

• Majoritar tizimda saylovchilarning qonun bilan belgilangan ko‘pchilik ovozini (kamida 51% + 1 ta ovoz) olgan nomzod ayni shu saylov okrugi bo‘yicha saylangan hisoblanadi. Agar nomzod saylovlarda ishtirok etgan saylovchilar ovozining yarmidan kamini olsa, eng ko‘p ovozlar miqdorini olgan ikki nomzod qatnashadigan ikkinchi bosqich o‘tkaziladi. Ikkinchi bosqichda eng ko‘p ovozlar sonini olgan nomzod saylangan hisoblanadi.
• O’zbekistonda saylov tizimini tanlashda mojaritar saylov tizimi amal qiladi.

PROPORSIONAL SAYLOV TIZIMI

• Proporsional (mutanosiblik) saylov tizimi asosiga saylovchilar tomonidan partiya uchun berilgan ovozlar va partiya tomonidan olingan deputat vakolatlarining qonuniyligini guvohlantiruvchi hujjatlar o‘rtasidagi proporsionallik (mutanosiblik) prinsipi qo‘yilgan. Bunday tizimda siyosiy partiyalar tomonidan familiyasiga qarab emas, balki ro‘yxatlar bilan ko‘rsatiladi va saylovchilar umumiyligicha u yoki bu partiyaning ro‘yxatiga ovoz beradilar
• Amerikada PROPORSIONAL saylov tizimi amal qiladi.bunda saylovchilar alohida shaxslarga emas balki,partiyalarga ovoz beradi.

BAYDEN VA TRAMP (2020-YIL)

BA’ZI SHTATLAR KESIMIDA

ARALASH SAYLOV TIZIMI

• Bu saylov tizimida ham majoritar ham proporsional saylov tizimi amal qiladi.
• SH.MIRZIYOYEV partiyalar rolini oshirish uchun aralash saylov tizimini joriy qilishni taklif qildi
• Rossiya davlat dumasi deputatlari 2003-yil 450 nafardan 225nafari majoritar 225 nafar proporsional saylov tizimida saylandi
• O’zbekistonda oliy majlisning 150 nafar deputatining 75 nafari proporsional 75 nafari majoritar saylov tizimida saylanadi

O’zbekistonda saylov

Konstitutsiyada mustahkamlanishi va 117-modda 128 va 129-moddalariga kiritilgan

MARKAZIY SAYLOV KOMISSIYASI

• SAYLOV OKRUGLARINI TUZILISHI

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

EY YIGIT O’QI JOHILLIK ORDIR

BUNGA FAQAT ESHSHAK ROZI BO’LADI