Oʻzbekistonmilliy ensiklopediyasi Bariy Bariy Bariy


Download 239.51 Kb.
bet6/7
Sana16.01.2023
Hajmi239.51 Kb.
#1094896
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Bariy

6Ba + 2NH3 → 3BaH+ Ba3N2
Bariyning aksariyat tuzlari suvda yaxshi erimaydi, yoki, umuman erimaydi. Lekin, kalsiy sulfid (CaS) dan farqli ravishda, bariy sulfid BaS suvda yaxshi eriydi. Bariyning suvda eriydigan tuzlari orqali, eritmada oltingugurt kislotasining mavjudligini aniqlash mumkin.
Bariy galogenlar bilan yaxshi reaksiyaga kirishadi va galogenidlar hosil qiladi.
Vodorod bilan qizdirilganda, bariy gidrid BaH2 hosil qiladi va o‘z navbatida, u litiy gidrid LiH bilan qo‘shilib, Li[BaH3] kompleksi yuzaga keltiradi.
Bariy orqali, ko‘plab metallarning oksidi, galogenidi va sulfididan, metallning o‘zini tiklab olish mumkin.
Biologik ahamiyati
Bariyning biologik ahamiyati yaxshi o‘rganilmagan. Bu element inson hayot faoliyati uchun muhim bo‘lgan mikroelementlar tarkibiga kirmaydi. Bariyning suvda yaxshi eriydigan barcha tuzlari juda yuqori toksik moddalar bo‘lib, ichakda keskin o‘zgarishlarni keltirib chiqaradi va atiga bir necha soat ichida o‘limga olib kelishi mumkin.
Bariy tuzlari bilan o‘tkir zaharlanishda odam tanasida juda ko‘p so‘lak kelishi, jig‘ildon qaynashi va og‘izga ichkaridan achchiq suyuqlik chiqib kelishi kabi alomatlar kuzatiladi. Qorin sohasida kuchli og‘riq turadi. Qayt qilish, sanchiqlar, ich ketishi, qon bosimining ortishi, qaltiroq kabi yaqqol simptomlar biroz o‘tib yuzaga chiqadi. Keyinchalik, bemor qo‘l-oyoqlarini va hatto kallasini ham qimirlata olmay qolishi mumkin. Til ketib qolishi, nafas siqishi yuzaga keladi.
Bariyning suvda eriydigan tuzlari bilan o‘tkir zaharlanishda o‘lim bir sutka ichida sodir bo‘ladi. 0,2-0,5 gramm miqdorda bariy tuzlari og‘ir zaharlanishni keltirib chiqaradi. 0,8-0,9 gramm miqdordagi bariy tuzlari dozasi o‘limga sabab bo‘ladi.
Bariy kimyoviy va jismoniy xususiyatlar

Atom raqami


56

Ramz


Menga

Atomning og'irligi


137.327

Ochish


Sir Humphrey Devi 1808 (Buyuk Britaniya)

Elektron konfiguratsiyasi


[Xe] 6s 2

Word kelib chiqishi


Yunon barlari og'ir yoki zich

Izotoplar


Tabiiy bariy 7 ta barqaror izotoplarning aralashmasidir. O'n uch radioaktiv izotop mavjudligi ma'lum.

Xususiyatlar


Bariy 725 ° C gacha bo'lgan erish nuqtasiga, 1640 ° S tiklanish nuqtasiga, maxsus valentlik darajasiga 3,5 (20 ° C) ga ega va u 2 ga teng . Bariy yumshoq metall elementdir.
Uning sof shaklida kumush oq. Metod osonlik bilan oksidlanadi va neft yoki boshqa kislorodsiz suyuqliklar ostida saqlanishi kerak. Bariy suvda yoki alkogolda ajralib chiqadi. Yorug'likka ta'sir qilgandan keyin bariy sulfid fosforitlarga ta'sir etmaydi. Suvda yoki kislotada eriydigan barcha bariy aralashmalari zaharli hisoblanadi.

Foydalanadi


Baryum vakuumli naychalarda "qabul qiluvchi" sifatida ishlatiladi. Uning birikmalari pigmentlarda, bo'yoqlarda, shishalarda, og'irlik tarkibida, kauchuk ishlab chiqarishda, kalamush zaharida va pirotexnikada qo'llaniladi.

Manbalar


Bariy, faqat birinchi navbatda barit yoki og'ir sulfat (sulfat) va suspenziya (karbonat) bilan boshqa elementlar bilan birgalikda topiladi. Element xlorid elektrolizi bilan tayyorlanadi.

Elementlarning tasnifi


Alkalin-tuproq metall

Zichlik (g / s)


3.5

Erish nuqtasi (K)


1002

Qaynash nuqtasi (K)


1910 yil

Tashqi ko'rinishi


yumshoq, engillashtiriladigan, kumush rangli metall

Atom radiusi (pm)


222

Atom hajmi (cc / mol)


39.0

Kovalent radiusi (pm)


198

Ion radiusi


134 (+ 2e)

Maxsus issiqlik (@ 20 ° CJ / g mol)


0.192

Issiqlik issiqligi (kJ / mol)


7.66

Bug'lanish harorati (kJ / mol)



Download 239.51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling