O`zbеkistоnrеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа`lim vаzirligi islоm kаrimоv nоmidаgi toshkеnt dаvlаt tехnikа unеvirsitеti tеrmiz filаli

Beton namunasini egilishga mustaxkamligini aniqlash

Betonning egilishga bo‘lgan mustaxkamligi qirqimlari kvadrat bo‘lgan 10x10x40; 15x15x60 va 20x20x80 sm o‘lchamli namuna-prizmalarda aniqlanadi. Egilishga sinash rasmda ko‘rsatilgan tasvir buyicha bajariladi.

13-rasm. beton to‘sin namunalarini egilishga sinash moslamasining tasviri.

Sinash moslamasi quyidagilardan iborat:

1. 
   sinaladigan namuna;
   
2. 
   ustki bir travers;
   
3. 
   ikkita silindrik tayanch;
   
4. 
   stol;
   
5. 
   ikkita silindrik tayanch.
   

Butun eni bo‘yicha prizma tayanchga va tayanch prizmaga zich tegib turishini kuzatib turish kerak, xamma tayanchlar prizma o‘kiga perpendikulyar bo‘lib prizmani o‘ki va traverslar bitta teksilikda yotishi kerak. Prizmani shunday o‘rnatish kerakki egilish tekisligi beton qorishmasi yotkizilgan qatlamiga parallel bo‘lsin. YUk namunaga (0,05±0,02) Mpa tezlikda namunani buzib yuborguncha bir xil oshirib borishi kerak.

Egilishga bo‘lgan mustaxkamlik chegarasi quyidagi formula orqali aniqlanadi:

Bu erda: R-buzib yuboruvchi kuch, N;

L-tayanchlar orasidagi masofa, sm
a-to‘sinning kvadrat kesim tomonlari, sm.
Nazorat savollari

1. Og‘ir beton deganda nimani tasavvur qilasiz?

2. Og‘ir beton tarkibini tanlashda ketma-ketligini tushuntiring?
Z. Beton qorishmasining qo‘zg‘aluvchanligi qanday aniqlanadi?
Z. Betonning qaysi markasini (klassini) bilasiz?
b. Beton mustahkamligini aniqlashning ketma-ketligini tushuntiring?


Tavsiya etilgan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar:

1. 
   I.M. Grushko va boshqalar. Dorojno-stroitelnыe materialы, M.: Transport,1991.
   
2. 
   Z.X. Saidov, T.J Amirov, X.Z. G‘ulomova “Avtomobil yo‘llari: materiallar, qoplamalar, saqlash va ta’mirlash”– T.: Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti, 2010.- 454 bet.
   
3. 
   I.M. Grushko va boshkalar. Ispыtaniya dorojno-stroitelnыx materialov. (Laboratornыy praktikum), - M.: Transport, 1985.
   
4. 
   E. K. Kosimov. Qurilish materiallaridan laboratoriya ishlari. - Toshkent, O‘qituvchi, 2005.