O‘zi yo‘qdek, ovozasi o‘qdek. Sirli qo‘shin – «Vagner» haqida nimalar ma'lum?

«Vagner» faoliyati
2017 yil 7 oktabr kuni Ukraina xavfsizlik xizmati «Vagner» jangchilari Donbassdagi mojaroda 2014 yildan beri ayirmachilar tomonida turib harbiy harakatlarda ishtirok etib kelayotganini ma'lum qiladi. UXX ma'lumotlariga ko‘ra, «Vagner» guruhi jangchilari Il-76 samolyotini urib tushirishda, Lugansk aeroporti va Debalsevoni bosib olishda ishtirok etgan.
2017 yil 8 oktyabrda UXX Ukraina sharqida ayirmachilar tomonida turib jang qilgan va Lugansk aeroporti va Debalsevoni bosib olishda ishtirok etgan «Vagner» a'zolarining ism-shariflarini e'lon qildi. O‘sha paytda UXX rahbari Vasiliy Gritsak «vagnerchilar» Dmitriy Utkin boshchiligida nafaqat Lugansk, balki Donetsk va Qrimdagi harbiy harakatlarda ham qatnashganini ma'lum qilgandi.
Shuningdek, «Lugansk xalq respublikasi»ning mudofaa vaziri bo‘lgan Aleksandr Bednovning o‘limi ham «Vagner» bilan bog‘liqligi aytiladi. Bednov boshliq lugansklik ayirmachilar «Vagner» tomonidan Ukraina harbiylariga qarshi qo‘yilgan pistirmaga duch kelgan va tushunmovchilik ortidan boshlangan o‘zaro jangda halok bo‘lgan.

Suriya va Sudanda
BBC nashri ma'lumotlariga ko‘ra, Ukraina sharqida ayirmachilar pozitsiyasi biroz mustahkamlangandan so‘ng «Vagner » 2015 yil oktabr oyida Suriyaga yuboriladi. U yerda Rossiya harbiy bazasiga qilingan minomyot hujumi chog‘ida guruh jiddiy yo‘qotishlarga uchraydi. «RBK» nashrining ma'lum qilishicha, guruh jangchilari 2016 yil mart oyida Palmirani ozod qilishda qatnashgan. «Fontanka.ru» nashrining ma'lum qilishicha, Suriyada bo‘lgan guruh jangchilarining umumiy soni 400 kishini tashkil etgan.
2015 yil kuzidan 2016 yil bahoriga qadar Suriyadagi harbiy harakatlarda guruhning 32 nafar jangchisi o‘ldirilgan, 80 nafari turli darajada tan jarohatlari olgan. 2017 yil boshida, «RBK» nashri va Conflict Intelligence Team (CIT) tashkiloti «Vagner»ning olti nafar yollanma jangchisi Suriyadagi fuqarolar urushi paytida halok bo‘lganini ma'lum qiladi.
2017 yil dekabr oyida BBC Sudandagi fuqarolik urushida «Vagner» XHK jangchilari ishtirok etayotganini va ular Umar Bashir hukumati tomonida turib jang qilganini ma'lum qiladi.
2018 yil 15 fevral kuni Suriyaning Inson huquqlari monitoringi markazi Tabiya Jazira aholi punktida (Deyr az-Zor viloyati) o‘q-dorilar ombori portlashi oqibatida «Vagner» XHK tarkibida jang qilgan 15 nafar rossiyalik halok bo‘lgani haqida xabar bergan.
2018 yil 7 fevralda Suriyaning Hasham shahri yaqinida bo‘lib o‘tgan janglarda «Vagner» juda katta yo‘qotishga uchraydi. O‘shanda AQSh harbiy-havo kuchlari tomonidan berilgan aviazarbalar sabab turli manbalarga ko‘ra guruhning 100 nafar jangchisi o‘ldiriladi, 200 nafari yarador bo‘ladi. O‘sha paytda Rossiyada davlatga qarashli telekanallar Suriyada «Vagner»ning na polki (1000 nafar jangchi bo‘ladi) va na bataloni (500 nafar jangchi bo‘ladi) borligi, balki bir necha vzvoddan iborat oz sonli jangchilari bo‘lganini aytib chiqishadi. Vaholanki, Dmitriy Peskov 2020 yil 30 iyul kuni Rossiyada «Vagner» degan guruh yo‘qligini aytdi.
Shuningdek, 2018 yil 8 fevral kuni Rossiya mudofaa vazirligi ham ruslarning Hashamdagi to‘qnashuvlarda qatnashganini tasdiqlamaydi. Ammo guvohlar Hasham yaqinidagi janglarda «Vagner» jangchilarining katta guruhi qatnashganini ma'lum qilgan.