O‘zmu xabarlari вестник нууз acta nuuz

SOME COMMENTS ON THE STUDY OF THE PHENOMENON OF ATTACHMENT IN THE GERMAN 
LANGUAGE IN GERMAN LINGUISTICS 
Annotation 
This article highlights the structural manifestations of connecting elements in the literary texts of the modern German language. 
At the same time, in order for the described event to be accessible to the reader in a clear and detailed form, additional structural 
components are considered, that is, the process of using the connecting element. And also this article discusses the scientific 
views and research results of a number of linguists on the topic of complex structural forms of connecting elements. 
Key words: connecting element, preposition, literary text, leading component, logical accent, device component, parallel 
property, complex structural group, linguistic essence, structural content, syntactic communication. 
Murakkab 
sintaktik 
butunlik 
yaʼni 
ilova 
konstruksiyalari tilda mavjud boʼlgan sintaktik birlikning bir 
koʼrinishidir. 
Ilova 
konstruksiyani 
tashkil 
etuvchi 
komponentlar oʼrtasidagi mazmuniy aloqa umumiy birikuvlar 
asosida yuzaga keladi. Ilova konstruksiyaning strukturaviy 
turlarini va boshqa xususiyatlarini oʼrganishda juda koʼplab 
ilmiy tatqiqot ishlari olib borilgan.
Nemis tilida predloglar yordamida qo’llanilib kelgan 
ilovali elementlar o‘zlariga xos bo‘lgan ba’zi bir xususiyatlari 
tahlil qilinganda ilovali elementlarning ayrim funksiyalarini 
o‘zlarida qisman takrorlasa-da, biroq o‘zlariga xos bo‘lgan 
funksiyalarga ham egadir. O‘zlariga xos bo‘lgan ana shunday 
xususiyatlari bilan bu toifaga taalluqli ilovali elementlarning 
ichida alohida olingan strukturaviy guruhlanishni tashkil etadi 
va ana shu struktura doirasida har xil vazifalarni bajarib 
keladi. Predloglar yordamida ifodalanib kelayotgan ilovali 
elementlarning ilova qurilma tarkibida bajarib kelayotgan 
funksiyalarning tahlilidan avval, ana shu predloglarni 
takrorlab o‘tishni maqsadga muvofiq, deb hisoblaymiz. 
Nemis 
tilida 
yozilgan 
darsliklarni, 
o‘quv 
qo‘llanmalarni varaqlamaylik, albatta u yerda predloglar va 
ularning qo‘llanilishini koʼrishimiz mumkin.
Duden,,Grammatik der Deutschen Gegenwartsprache” 
nomli kitobida nemis tilida mavjud bo‘lgan predloglar, 
ularning kelib chiqishi, qo‘llanilishi, bir kelishikni talab 
qiluvchi predloglarning boshqa bir kelishik bilan kela olishi, 
shuningdek, predloglarning o‘zgaruvchanliklari to‘g‘risida fikr 
va mulohazalar yuritadi. 
Ba’zi hollarda predloglarning bunday o‘zgaruvchanlik 
xususiyatlari ham, xuddi ilovali elementlarning tarqalish 
darajasi kabi u yoki bu yozuvchining individual uslubiga borib 
taqaladi. Bu borada B.Tursunov „Ba’zi bir grammatik 
kategoriyalarni aniqlashda unga matn nuqtai nazardan 
yondashmoq kerak” degandi. Olim tomonidan ilgari surilgan 
bu g’oya keyingi vaqtlarda ayrim mavzularning tekshirish 
obyektiga aylanmoqda. 
Endi bu qismda qo’yilgan vazifani koʼrib chiqsak. 
Haqiqatdan ham ko‘tarilayotgan muammolar keyinchalik 
matnlar doirasida, boshqacha qilib aytganda yozuvchilarning 
asarlarida hal qilinmoqda. Ana shunday muammolardan biri – 
bu akkuzativ kelishigini talab qiluvchi predloglarning ilovali 
elementlar funksiyasida kelishidir. 
Predloglar bilan ifodalanib kelgan ilovali elementlar, 
predlogsiz 
ifodalanib 
kelgan 
ilovali 
elementlarga,