’p yadroli va grafik protsessorlarda xotirani tashkillashtirish xususiyatlari

PCI Express shinasi va uning klassifikatsiyalari



PCI va ISA shinalariga ega shaxsiy kompyuter. Modem va ovoz platasi ISA-qurilmalariga, SCSI kontrolleri esa PCI-qurilmalariga mansub hisoblanadi.

2.2.7-rasm. PCI va ISA shinalariga ega shaxsiy kompyuter.
PCI-shina nisbatan sekin ishlaydigan va avval ishlab chiqarilgan qurilmalarni ulashda qo‘llaniladigan ISA-shinasi bilan parallel ulangan. Bunday kompyuterlar platalarining PCI va ISA-shinalarida 3-ta yoki 4-tagacha bo‘sh qoldirilgan ulanish joylari ham bo‘lgan. PCI-shinalarining ma’lumotlarni uzatish tezligi, xozirda - 528 Mbayt/sek ga yetkazilgan.

2.2.8-rasm. Grafik ma’lumotlarni uzatish tezligi oshirilgan port shinasi.
Monitor ekrani sig‘dira oladigan nuqtalar – piksellar hajmining oshib borishi sababli (1600x1200 nuqta), shinalarning ma’lumotlar almashinish tezliklarini oshirish yo‘llari izlana boshlandi. Natijada aynan monitor bilan ishlash uchun mo‘ljallangan - AGP (Accelerated Graphics Port) – grafik ma’lumotlarni uzatish tezligi oshirilgan port shinasi ishlab chiqildi. Bunday shinaning AGP 3.0 versiyasining tezligi 2,1 Gbaytga etkazildi.

2.2.9-rasm. Shinalar aro ko‘prik.
Bu tizim tarkibida juda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan va uning beshta asosiy tashkil etuvchilarini o‘zaro birlashtirgan – shinalar aro ko‘prik mavjud. Ushbu ko‘prik – protsessor, asosiy xotira, grafik adapter, ATAPI kontrolleri va PCI-shinalarni o‘zaro bog‘laydi.
FSB (Face Side Bus – old tomon shinasi) shimoliy ko’prik shinasi bo’lib, tezkor xotira uchun mo’ljallangan. U kompyuterning takt chastotasini ikkilantirish asosida vujudga keladi.
Shimoliy ko’prik videokarta ulanadigan PCI E (Peripheral Components Interface Express –tezkor tashqi qurilmalar interfeysi) shinasiga ham xizmat ko’rsatadi. Bu shina chastotasi 16 martagacha ko’paytirilishi mumkin.
Mini PCI Express — Shina PCI Express portativ kompyuterlar uchun quydagi interfeyslarga ega.

• 
  WiFi-kartasi
  
• 
  WiMax-kartasi
  
• 
  GSM-modemi
  
• 
  GPS-texnologiyasi
  
• 
  SSD-disklar Mini PCI-E (SSD Mini PCI Express)
  
• 
  USB (2.0 или 3.0), SATA (I, II или III)
  
• 
  COM-porti (RS232)
  
• 
  Istemol quvati 1.5 В и 3.3 В