P2P qanday tarmoq?

Bu shifrlash usuli 1979 yilda Maykl Rabin tomonidan chop etilgan. Algoritmning xavfsizligi katta tub sonlarga va ko‗paytuvchilarga ajratish muammosiga asoslangan. Bunda ikkita katta tub son tanlanadi va ularning har birini to‗rt soniga bo‗lganda uch qoldiq chiqishi kerak. Bu sonlar yopiq kalit hisoblanadi. Ularning ko‗paytmasi ochiq kalit hisoblanadi. p, q tub sonlar tanlanadi. Yuqoridagi shartga ko‗ra ular quyidagilarni qanoatlantirishi kerak: p mod4=3, q mod4=3. Ochiq kalit n=p·q. M ochiq xabar va M4F16=>O harfi paydo bo‗ldi. 1-10 qadamlar larning har biri uchun alohida hisoblanadi. Shu orqali bizda M=OLTI ochiq matn hosil boladi.
P2P qanday tarmoq?
P2P (peer to-peer) - piring tarmog'i. Birinchi marta 1984 yilda IBM Advanced Peer to Peer Networking (APPN) arxitekturasini loyihalashda " Peer to Peer" iborasi ishlatilgan. Piring tarmoqlar (P2P) - bu shunday bir kompyuter tarmog’iki, unda barcha kompyuterlarni 2 guruhga (server va kliyent) ajratadigan an’anaviy kliyent-server sxemasi qo’llanilmaydi, bunda barcha uzellar teng huquqli bo’lib ular bir paytning o’zida server va kliyent bo’lishi mumkin. Ushbu tarmoqlar piring tarmoqlari deb ham ataladi. Piring tarmog'ining paydo bo'lishi uchta omil bilan bog'liq:  Doimiy mijoz mashinasidagi protsessor juda ham band emas. Ayniqsa, mashinalar asosan hujjatlarni tayyorlash, yozish va hokazolar uchun ishlatadigan ofislarda. Xuddi shu narsa uy kompyuterlarining aksariyatiga tegishli.  Ko'pgina foydalanuvchilar o'zlarining kompyuterlarida fayllar to'plamlarini (ma'lum bir mavzudagi maqolalar matnlari, badiiy kinolar, fotosuratlar va boshqalar) saqlaydilar, bu fayllar boshqa foydalanuvchilar uchun qiziq bo'lishi mumkin. Ammo shu bilan birga, ushbu to'plamlarning egalari kam quvvat kompyuter, kompyuterning kechayu-kunduz ishlash kerakligi, moliyaviy va boshqa sabablar tufayli o'zlarining kompyuterlarini tarmoqdagi to'liq serverga aylantirishga tayyor emaslar.  Foydalanuvchilarning ma'lum bir qismi turli xil mavzularni forum va chatlarda muhokama qilish bilan cheklanib qolmasdan, tarmoqning "ijtimoiy hayotida" yanada faol ishtirok etishni istaydilar. Ular har qanday foydali "umumiy ish" da ishtirok etishga tayyor. Piring tarmoqlar xilma-xil. Ba'zilarning asosiy maqsadi musiqa va videofayllarni almashishdir. Boshqalari saraton kasalligini davolash uchun loyihalarni amalga oshirmoqda, boshqalari taqsimlangan hisoblash asosida ma'lum shifrlarni buzish tadqiq qilinmoqda, boshqalari esa radio teleskoplardan olingan ma'lumotlarga asoslanib, yerdan tashqari tsivilizatsiyalarni qidirmoqdalar. Matematika nuqtai nazardan, Piring tarmog'ini noma'lum grafik bilan ifodalash mumkin: standart tarmoq arxitekturasi yo'q (masalan, yulduz yoki halqa). Bundan tashqari, ushbu grafik dinamikdir, chunki individual foydalanuvchilar xohlagan paytda tarmoqqa qo'shiladi va chiqib ketadi. Server rolini o'ynaydigan har qanday foydalanuvchi istalgan vaqtda ma'lum vaqt davomida mijozga aylanishi mumkin. Ammo u bir vaqtning o’zida ham server, ham mijozning holatida ham bo'lishi mumkin. Fayl almashish P2P tarmog’i Zamonaviy fayl almashish tarmoqlari bir vaqtning o'zida bir nechta manbalardan bitta faylni yuklab olishga imkon beradi (bu tezroq va ishonchli). Ushbu fayl barcha manbalar uchun bir xil ekanligiga ishonch hosil qilish uchun taqqoslash fayl nomi bilan emas, balki MD4, TTH, SHA-1 kabi xesh algoritmlar yordamida amalga oshiriladi. Foydalanuvchi faylni yuklab olish paytida (va undan keyin) ushbu faylni boshqa tarmoq mijozlari tomonidan yuklab olinishi mumkin, natijada fayllar bir vaqtning o'zida ko'plab manbalardan yuklab olinishi mumkin. Markazlashtirilgan katalogli P2P tarmoqlari. Napster Piring tarmoqda uzel serverga ulanganda, u IP va mavjud fayllar haqida xabar beradi. Server fayllarni o'zi to'plamaydi, balki ular haqida ma'lumot to'playdi. Foydalanuvchilar markaziy serverga faylni qidirib topishni so'rab xabar yuboradilar, server esa ular qidirayotgan fayl kimdaligini aytadi. Markazlashtirilgan katalogga ega bo'lgan P2P tarmog'ining eng mashhur namunasi Napster tarmog'idir. Qisman markazlashtirilmagan tarmoqlar Tarmoqning xavfsizliginni ta’minlash uchun bir nechta markaziy serverlarga ega bo'lish kerak. Ikkinchi avlod tarmoqlarida qisman markazsizlashtirish amalga oshiriladi, ko'p serverlar mavjud bo'lganda va ularning ixtiyoriy bittasiga ulanish mumkin. Agar markaziy uzellarning aksariyati yopilsa, tarmoq o'z faoliyatini davom ettiradi, foydalanuvchilar muqobil serverlardan foydalanadilar. Ammo markaziy (muvofiqlashtiruvchi) serverlar qanchalik ko'p yopilsa, tarmoq shunchalik kichik bo'ladi. Markazlashtirilmagan tarmoqlarga misollar eDonkey va BitTorrent. eDonkey eDonkey 2000 yil sentyabrda Jed McCaleb tomonidan yaratilgan. Napster bilan taqqoslaganda, u bir nechta yangiliklarga ega: bir nechta yuklashlar (mijoz faylni qismlarga bo’lgan holda, turli qismlari turli pirlardan (kliyent uzellardan) yuklab olishi) ... Napster-da, markazlashtirilgan katalogni saqlaydigan serverlar birbiri bilan aloqa qilmaydi. EDonkey 2000 ning so'nggi versiyalarida serverlar qidiruv tarmog'ini tashkil qiladi (har biri avval o'zini, so'ngra boshqalarni qidiradi). Napster fayl nomlari o'rniga eDonkey-da identifikatsiyalash uchun xesh summalardan foydalanadi. Shunday qilib, pirlar uchun turli xil nomlarga ega bo'lgan bir xil fayl server tomonidan bitta fayl sifatida qaraladi. Har bir mijoz tarmoqdagi serverlardan biri bilan bog'langan. Mijoz serverga qaysi fayllar bilan bo'lishishini aytadi. Har bir server unga ulangan barcha mijoz fayllarining ro'yxatini saqlaydi. Mijoz biror narsani qidirganda, uning asosiy serveriga qidirish so'rovini yuboradi. Vaqti-vaqti bilan serverlar qisqa vaqt davomida bir-biri bilan aloqa o'rnatadilar. Ushbu aloqa seansi davomida server o'zining mavjudligini e'lon qilib, unga ma'lum bo'lgan boshqa barcha serverlarning ro'yxatini yuboradi. Shunday qilib, serverlar boshqa faol serverlar ro'yxatini saqlab turishadi. Mijoz serverga ulanganda, server unga o'zi biladigan serverlar ro'yxatini berishi mumkin. BitTorrent Internet orqali fayllarni o’zaro almashish uchun piring (P2P) tarmoq protokoli (ing. “bitlar oqimi”). Fayllar bo’laklarga ajratilib uzatiladi, va har bir torrent mijozi ushbu bo’laklarni yuklab olayotgan paytning o‘zida ularni boshqa mijozlarga uzatadi. Bu yuklamani va har bir mijozga bog’liqlikni kamaytiradi hamda maʼlumotlarning ortiqchaligini taʼminlay di.