Parpiyev Xurshidbek mavzu: iste’molchi tanlovi nazariyasi

Mirzaqulov muhammadyusuf mavzu: iste’molchi tanlovi nazariyasi

Parpiyev Xurshidbek MAVZU: ISTE’MOLCHI TANLOVI NAZARIYASI

REJA: 1.ISTEMOLCHI TANLOVI VA UNGA TASIR ETUVCHI OMILLAR. 2.NAFLILIK NAZARIYASINING ASOSIY QOIDALARI. 3.NAFLILIK FUNKSIYASI ,UMUMIY NAFLILIK VA CHEKLI NAFLILIK.

Har qanday narx iste’molchi uchun to`siq vazifasini o`taydi. Iste’molchilar ma’lum bir tovarni uning narxi past bo`lsa, ko`proq sotib ola boshlaydi. Boshqacha aytganda, yuqori narx iste’molchining xarid qilish istagini so`ndiradi, past narx esa bu istakni kuchaytiradi. Real iqtisodiy hayotda ba’zan bu qoidaga zid bo`lgan, ya’ni ayrim tovar narxining o`sishi bilan unga bo`lgan talab miqdorining yanada ortishi holati ham uchraydi. Bu holat Giffen samarasi deb ataladi.

Tovar narxining pasayishi iste’molchi pul daromadlarining xarid quvvatini oshiradi, buning natijasida u oldingiga ko`ra ko`proq tovar sotib olish imkoniiga ega bo`ladi. Bunday holatga almashuv samarasining amal qilishi deyiladi. Almashuv samarasi – muayyan tovar narxining pasayishi bilan boshqa tovarlar narxining nisbatan qimmatlashuvi natijasida ular iste’molini arzon tovar hisobiga almashtirish imkonining paydo bo`lishidir.

Keying qo`shilgan miqdor nafliligining pasayib borish qonunining amal qilishi. Ma’lumki, tovarlar o`zida qandaydir naflikni mujassamlashtirgani uchun xarid etiladi va iste’mol qilinadi. Tovarning turli miqdorlari iste’mol qilinganda, ular keltiruvchi umumiy naflilik oshsa-da, keying qo`shilgan birlik naf pasayib boorish tendensiyasiga ega bo`ladi. Shunga ko`ra, tovarning navbatdagi birligini sotib olish, uning narxi pasaygan taqdirdagina nafli hisoblanadi.

Agar naflilikka istе’molchi o’lchami bilan qaralsa, u istе’molchining biron-bir nе’matni istе’mol qilishidan olinadigan qoniqishni anglatadi. Istе’molchi tomonidan o’zi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining baholanishi istе’molchining afzal ko’rishi dеyiladi. Naflilik funktsiyasi ma’lum miqdordagi tovarlarga boshqa bir miqdordagi tovarlarni taqqoslashni bildiradi