«Paydalı qazılma kánlerin ashıq usılda qazıp alıw texnologiyası»

1.5. Qazıb alıw sisteması
Kán túrine kóre, onı rawajlandırıwdıń barlıq dáwirleri ushın tereńlestirilgen uzınlamasına-kese (halqa ) Oraylıq rawajlanıw sisteması qabıl etiledi (v. v. Rjevskiy klassifikaciyaına kóre).
Tosıq iskerlik tarawıları tiykarınan konni qubla-batıstan arqa-shıǵısqa sozıw arqalı jóneltirilgen. Tereńlestiriw-kán boylap. Shapaqlar konning jatqan yamasa osilgan táreplerine jatqızılǵan qısqartirilgan kesilgen kúlkiklar menen tayarlanadı. Taw - kán jumıslarınıń iskerlik tarawıları konning eki tárepke, sonıń menen birge karerning Qubla hám Arqa úshlerine tuwrı keledi (1-súwret). 2).
Ishda, 4 ekskavator bar ekenligine kóre, 3-4 tosıq qollap - quwatlanadı, olardıń hár birinde-bir júz. Jumıs maydanı bekkem.
Ashıw jalpı usılda alıp taslanadı, qazib alıw zonasında qazıw tańlap alınadı.
Ruda joytıwların kemeytiw hám joq etiw ushın ruda zonasındaǵı qırlardıń bálentligi 7, 5 m ni quraydı, RH-40 e ekskavatorlari hám kóp qatarlı jarılıwlar menen búlginshiliklerdi demontaj qılıwda aldınan portlatilgan taw jınıslarınıń bálentligi 12-15 ke etiwi múmkin. Joqarı shegarada, taw jınısların sındırıw qıyın, dızbekleri úlken bloklı (jariliwdiń Iv qatlamı ) ekenligin esapqa alsaq, kamberlarni qatlamlı demontaj qılıw ábzallaw bolıp tabıladı.



2-súwret.Kánshilik jobası. Jumıstıń 13-jılı
Taw -kán maydanlarınıń bálentligin esapqa alǵan halda, biz sırtqı zonada 15 metrli tekshelerdi alamız hám usınıń menen ruda zonasınan shıǵıp, teksheler eki ese ko'payadi. EPB maǵlıwmatlarına kóre, jabıq satıwlar, ekskavatsiya etiletuǵın hám jarılıwsız tayarlıqtıń bálentligi ekskavatorning nchma jıynaw bálentliginen aspawı kerek Nchmax ekskavatora (ol RH-40 E Nch max=10, 4 m ushın ).
Jumsaq taw jınıslarında 45-50^о, tas dızbekinde 70-75^о isleytuǵın qırlardıń qıyaları
Ekskavator jantasıwları - bóylama, júzler - sońǵı.
Texnikalıq tárepten, Giproruda usınıslarına muwapıq jumıs jaylarınıń minimal keńligi: bermalarning bálentligi menen hu=10 m jumsaq jınıslar В_min=2h_у=2·10=20 m, h_у=15 m hám jumsaq jınıslar В_min=2h_у=2·15=30 m. В_min minning esaplanǵan ma`nisi tómendegi shamalar menen qabıl etiledi.
10 metrli tosıqlar ushın - keńligi 1,2R_чер=1,2·9,04=10,9 m (bul jerde Rch. ol - tartısıw radiusı RH-40 E turıw dárejesinde); avtoulovlarning qıraq boylap háreketleniwi-arqalı.
В_min=10,8+1,0+6,5+2+1,7=22 м.
Taw jinslaridagi 15 metrli tosıqlar ushın - qısqa múddetli (=25 ms) jarılıw, 4- qatarlı (n_p=4), vertikal qudıqlar tarmaǵı 6, 5×6, 5 m, PZ dıń ayriqsha aǵımı q_ВВ=0,7 kg/m³, keyin taw jınıslarınıń shamalıq Kamber keńligi
В_р  k_вk_k_h_у + (n_p–1)b_c  2,2·0,9·1,0·15 + + (4 – 1) 6,5 = 44,3 м, (10)
Bul jerde k_в k_ k_ - páseytiwiw dárejesin (=25 мс), qudıqlardıń beyimlik múyeshin (=90^о) qudiqlar; bc - esapqa alǵan halda jarılıw waqtında tasdı túsiriw koefficiyentleri; bc-qudıqlar qatarları arasındaǵı aralıq, b_c=6,5 m. Jumıs jayınıń minimal keńligi (3-súwret).
В_min = 44,3 + 1,0 + 6,5 + 2,0 + 2,5 = 56,3 м.
Karer jumısınıń 2, 5 sheshe ushın taw massasın islep shıǵıwǵa (qazib alıwǵa ) tayın bolǵan minimal normativ rezervler menen olar tómendegiler sheńberinde saqlanıwı kerek:
Ashıq zonada
Р_в = ·2,5 ·2,5 = 695 ming. m³; (11)
qazib alıw zonasında
Р_д = 2,5 = 2,5 = 51 ming. m³.

14 jıllıq jumıs ushın hár biri 15 m bolǵan 2 tóbelik hám 1 qazib alıw 7, 5 metr Ф_в=1800 m, Ф_д=800 m qazib alıw jumıslarınıń aktiv iskerlik tarawı, sol sebepli rezervlerdiń minimal usınıs etilgen rezervi:

Qaplawshi jıyeklerde
р_в = = = 12,8 м; (12)
Qazib alıw zonasında
р_д = = = 8,5 м. (13)
Sonday etip, sayttıń keńligi boyınsha normal bolǵanlar keminde 69, 1 m bolıwı kerek, esaplanǵan jıl ushın olar 75 m, jumısshı táreptiń tezlashuv múyeshi φ = 12^о; chilishni rawajlandırıw (qazıw ) ushın tayın rezervler - 720 mıń m3 (2, 7 aylıq jumıs ushın ), kón-48 mıń m3, bul derlik sáykes keledi normal.

A -Qattı jinislarda; b - jumsaq jumıslarda