Pedagogical sciences and teaching methods / 021 – part
PEDAGOGICAL SCIENCES AND TEACHING METHODS / 2022 – PART 14 /
Download 0.85 Mb. Pdf ko'rish
|
N.Sh.Ibragimov
PEDAGOGICAL SCIENCES AND TEACHING METHODS / 2022 – PART 14 /
276 Keltirilgan klassik ta‟rifdan quyidagilar kelib chiqadi. Eng avvalo, A hodisaga qulaylik tug„diruvchi hodisalar soni m uchun 0 m n ekanligini payqash qiyin emas. Shuning uchun, istalgan A hodisaning ehtimolligi uchun 0 P A 1. Muqarrar U- hodisa uchun m=n, demak, P(U)=1. Mumkin bо„lmagan V-hodisa uchun esa(m=0), P(V)=0. Nisbiy chastota. (Statistik ehtimollik) Ehtimollikning klassik ta‟rifi turli tasodifiy hodisalarni о„rganishda noqulaylik tug„diradi, chunki, uni sinovlarda teng imkoniyatli bо„lmagan hodisalar uchun qо„llab bо„lmaydi. Faraz qilaylik, n ta sinovda A hodisa m marta rо„y bersin. 7-ta‟rif. A hodisaning nisbiy chastotasi deb, sinovlarda A hodisaning rо„y berishlar soni m ning barcha о„tkazilgan sinovlar soni n ga nisbatiga aytiladi va W A kabi belgilanadi: Misol. Transportda tashish natijasida 5 ming tarvuzdan 25 tasi iste‟molga yaroqsiz deb topildi. Yaroqsizlik nisbiy chastotasini toping. Yechish. A orqali iste‟molga yaroqsiz tarvuz chiqishi hodisasini belgilasak: m=25, n=5000 va Hodisalar statistik turg‟unlik yoki nisbiy chastotalar turg‟unligi deb ataluvchi xossalarga ega bо„lishi kerak. Bu degani, turli tajribalar davomida 7 hodisaning nisbiy chastotalari sinovlar soni qancha kо„p bо„lsa kam о„zgaradi, ya‟ni biror о„zgarmas son atrofida tebranadi.Bu о„zgarmas son hodisaning statistik ehtimolligi deyiladi. Misol. О„zbekiston Respublikasi davlat statistika qо„mitasi ma‟lumotlariga kо„ra, 2018yil Qaraqalpog‟iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri kesimida mehnatga layoqatli yoshdagi aholining soniga nisbatan bandlik darajasi nisbiy chastotalari quyidagi jadvalda berilgan. Kо„rinib turibdiki, nisbiy chastotalar 0,674(nisbiy chastotalar о„rta arifmetigi) soni atrofida tebranadi, bu son Respublika miqyosida mehnatga layoqatli yoshdagi aholining soniga nisbatan bandlik darajasining statistik ehtimolligidan iborat(ya‟ni 67,4%). Geometrik ehtimollik. Ehtimollikning klassik ta‟rifini elementar hodisalar soni n chekli bо„lgandagina qо„llay olamiz. Agar elementar hodisalar soni cheksiz bо„lsa, bu kamchilikni ehtimollikning geometrik ta‟rifidan foydalanib tо„ldirish mumkin. g shakl G shaklning qismini tashkil etsin.G sohaga tavakkaliga tashlangan X nuqtani g sohaga tushish masalasini qaraymiz. Bu yerda, X nuqtani G sohaga tushishi muqarrar va g sohaga tushushu tasodifiy hodisa. A- X nuqtani g sohaga tushish hodisasi bо„lsin. U holda, A |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling