Pedagogik mahorar fanidan

Xulosa va takliflar.
Xulosa qilib aytganimizda, STEAM kundalik hayotning ilmiy tadqiqot, texnika taraqqiyoti konsepsiyalari bilan ta’limning integrativ yondashuvini taqozo etadi. Bunday yondashuvdan maqsad ta’lim berish orqali butun dunyo taraqqiyoti va iqtisodiyotining barqaror rivojlanishini ta’minlashda maktab, jamoatchilikni jalb qilib, ilmiy savodxonlik, raqobatbardoshlikni targ‘ib qilishga qaratilgan.
Yuqorida aytilganlarga asoslanib, biz STEAM dasturini o‘rganishning yetakchi usuli deganda o‘quvchilarni intellektual rivojlanishi va muhim ko‘nikmalarni shakllantirish uchun keng imkoniyatlar yaratadigan loyiha usuli bo‘lishi kerak degan xulosaga kelishimiz mumkin: kognitiv va amaliy vazifalarni belgilash; muammoli vaziyatlarni tahlil qilish; dizayn maqsadlari; gipotezalarni ishlab chiqish va tekshirish; maqsadlarga erishishni rejalashtirish; qarorlarni baholash va ongli tanlov qilish; guruhda samarali ishlash. STEAM o‘qituvchilar tayyorlash dasturi tomonidan taqdim etilgan barcha amaliyotlar ham dizayn-texnologik bo‘lishi kerak. “Ijodiy makon” sharoitida loyihalar ustida ishlash har bir o‘quvchida raqamli asr shaxsi uchun zarur bo‘lgan ko‘nikma va malakalarni shakllantirish va rivojlantirish imkoniyatini beradi: loyiha faoliyati natijasiga erishishdan xabardorlik; faol ijodiy mustaqillik; o‘zini o‘zi boshqarish; aloqa va hamkorlik; integratsiya va muammolarni hal qilishda tizimli yondashuv zarurdir.
Mualliflar takliflarining asosliligini STEAM ta’lim g‘oyalarini amalga oshiruvchi turli mamlakatlar olimlari tomonidan olib borilgan tadqiqotlar ma’lumotlari tasdiqlaydi. Misol uchun, Xarris va de Bryuin sinfdagi o‘qituvchilar va bolalar o‘rtasidagi hamkorlikka asoslangan STEAM ta’lim faoliyati tanqidiy va ijodiy fikrlashni rivojlantirishga oid dalillarni taqdim etadi. Bu esa o‘z navbatida ta’limning o‘zaro bog‘liqligi va fanlararo bog‘liqligi darajasining oshishiga ta’sir qiladi. Konradti va Bogner talabalar ijodini baholash qiyin bo‘lgan murakkab faoliyat ekanligiga ishonishadi, lekin u STEM ta’limiga yangi impulslar olib keladi va o‘smirlar tomonidan fanni yaxshiroq idrok etishga olib keladi. Shu sababli, an’anaviy san’at(lar)ni STEMni STEAMga aylantirishga integratsiyalash bo‘yicha harakatlar kuchaymoqda. Biroq, ko‘pgina o‘qituvchilar STEAM o‘quv dasturlarini ishlab chiqishga hali tayyor emaslar. Tadqiqot (Kim & Li, 2018) shuni ko‘rsatdiki, o‘rta maktab o‘qituvchilari STEAM vositalarini past darajada bilishgan va o‘quv dasturini qayta qurish zarurligiga ishonch bildirishmagan. Bundan farqli o‘laroq, boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari o‘qishda ishtirok etish orqali STEAM ta’limi haqidagi tushunchalarini yaxshilashni xohlashdi. Umumta’lim maktablari o‘qituvchilari sinfda qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan ta’lim dasturlariga katta ehtiyoj borligini va ularni amaliy mashg‘ulotlar orqali rivojlantirish istagini bildirdilar. Ushbu tadqiqot davomida STEAM dasturida o‘qituvchilarni tayyorlashga bo‘lgan talab har xil ekanligi va bunga differensial yondashish zarurligi tasdiqlandi.
Hozirgi davrda dunyoda to‘rtinchi texnologik inqilob mavjud, tezkor axborot oqimlari, yuqori texnologiyali innovatsiyalar va rivojlanishlar hayotimizning deyarli barcha sohalarini, yo‘nalishlarini o‘zgartirib bormoqda.
Xulosa qilib aytish mumkinki, taraqqiyot tomon ildam odimlab borayotgan yurtimizda yosh avlodga bilim berish, ularning bilim darajasini xalqaro baholash standartlariga tenglashtirish uchun o‘qituvchining zimmasiga katta mas’uliyat yuklanmoqda. Bu esa o‘qituvchilardan yanada bilimli, izlanuvchan hamda ta’limga oid eng so‘nggi yangiliklardan xabardor bo‘lishni talab etadi.