“pedagogik mahorat” ilmiy-nazariy va metodik jurnal 021, Maxsus son issn 2181-6883

Ishining maqsadi: xorijiy oliy ta’lim muassasalarida yoshlarning jismoniy madaniyatini 
https://buxdu.uz

---

“PEDAGOGIK MAHORAT” ILMIY-NAZARIY VA METODIK JURNAL 2021, Maxsus son 
15 
shakllantirishning samarali yoʻllarini tahlil qilish.
Ishining maqsadiga koʻra quyidagi vazifalar qoʻyilgan: 
1. Mavzuga oid ilmiy-uslubiy mahalliy va xorijiy adabiyotlarni tahlil etish. 
2. “Jismoniy madaniyat va sport” fanlarini oʻqitishda xorij tajribasini oʻrganish. 
3. Oliy ta’lim muassasalarida yoshlarning jismoniy tayyorgarligi holatini aniqlash. 
4. Oliy ta’lim muassasalarida yoshlarning jismoniy madaniyatini shakllantirish jarayonida 
qoʻllanilayotgan usullarni tahlil etish. 
Jismoniy madaniyat va sport sohasida oʻquv jarayonini yanada takomillashtirish, ta’limni 
insonparvarlashtirish, demokratlashtirish, xorijiy oliy ta’limning tajribasi va taraqqiyotining tahlili, 
noan’anaviy ta’limning didaktik asoslari, Jismoniy madaniyat va sportda innovastion texnologiyalar 
(pedagogik texnologiyalar, interfaol uslublar, ta’limda axborot kommunikatsion texnologiyalar), talabalar 
mustaqil ta’limini tashkil etish va oliy ta’lim professor-oʻqituvchilar malakasini oshirish va qayta tayyorlash 
tizimini takomillashtirish masalalarini respublikamizda faolit yuritayotgan olimlaridan R.D.Xolmuxamedov, 
F.A.Kerimov, Maxkamdjanov K.M., T.S.Usmanxodjayev, R.S.Salamov, E.A.Seytxalilov, I.A.Koshbaxtiyev, 
O.V.Goncharova, Sh.X.Xonkeldiyev, M.S.Olimov, S.S.Tajibayev, A.Q.Atoyev, X.A.Botirov, B.B.Mamurov, 
M.J.Abdullayev va boshqalar oʻzlarining ilmiy-metodik izlanishlarida toʻxtalib oʻtganlar. 
Bugun Oʻzbekiston demokratik huquqiy davlat va adolatli fuqarolik jamiyati qurish yoʻlidan izchil 
borayotganligi uchun kadrlar tayyorlash tizimi tubdan isloh qilindi, davlat ijtimoiy siyosatida shaxs manfaati 
va ta’lim ustuvorligi qaror topdi. Oʻquv-tarbiyaviy jarayonni ilg’or pedagogik texnologiyalar bilan ta’minlash 
zarurati ham raqobatbardosh kadrlar tayyorlash shartlaridan biridir. Shu sabab biz bu pedagogik fenomenning 
paydo boʻlishi va rivojlanish jarayonini oʻrganishga tarixiy yondashmoqdamiz. Respublikamiz Birinchi 
Prezidenti 1999-yil apreldagi Oliy Majlisning XIV sessiyasida “Yangi darsliklarni zamonaviy pedagogik va 
axborot texnologiyalarini oʻz vaqtida ishlab chiqish va joriy etishni ta’minlashni nazorat ostiga olish zarur” 
[1]ligini alohida ta’kidladilar. Bugun olimlar va oʻqituvchilar ilg’or pedagogik texnologiyalarni ishlab 
chiqishga astoydil kirishishlari shart va ular bu ishga mas’uldirlar. Bu sohaga yaqin xorijiy davlatlarda ham 
e’tibor kuchaytirilmoqda. Muhimi shundaki, Birinchi Prezidentimiz I.Karimov tomonidan Milliy dasturni 
roʻyobga chiqarishning 2-bosqichida (2001-2005-yillar) “Oʻquv-tarbiyaviy jarayonni ilg’or pedagogik 
texnologiyalar bilan ta’minlash” muhim vazifalardan biri sifatida belgilandi. Respublikamizdagi oliy (oʻrta 
maxsus kasb-hunar maktab) ta’lim tizimida faoliyat koʻrsatayotgan professor-oʻqituvchilarni malaka oshirish 
kurslarida ilg’or pedagogik va axborot texnologiyalari boʻyicha yangi bilimlar tizimi bilan qurollantirishni 
uzluksiz tashkil etish davr talabidir. Shuning uchun ham bugungi kunda yuqori malakali kadrlarni tayyorlashda 
oʻqitishning hozirgi zamon tizimlari va yangi pedagogik texnologiyalari asosida hamda xorijiy ilg’or 
tajribalardan foydalanib amalga oshirilishi maqsadga muvofiqdir.
Albatta, hozirda mamlakatimizda ta’lim-tarbiya va ma’naviy sohada ulkan islohotlar oʻtkazilmoqda. 
Yurtimizda kadrlar tayyorlash borasidagi ta’lim va u bilan bog’liq boʻlgan me’yoriy-huquqiy manbalarda 
barcha sohalar boʻyicha davr talablariga toʻla layoqatli mutaxassis kadrlar tayyorlash, ularning ma’naviy va 
jismoniy barkamolligini tarbiyalashga katta e’tibor berilmoqda.
E’tirof etish lozimki, buning natijasini oʻsib kelayotgan yosh avlod vakillarining dunyodagi oʻzining 
tengdoshlari orasida tashkil etilayotgan turli nufuzli ilm-fan va sport yoʻnalishlaridagi olimpiadalar va 
musobaqalarda qoʻlga kiritilayotgan katta-yu kichik yutuqlarida koʻrishimiz mumkin. 
Bu jarayonlarda jismoniy madaniyat va sport ishlariga alohida e’tibor qaratilayotganligi muhim 
ahamiyat kasb etmoqda. Shu asosda ta’lim tizimida ilg’or xorijiy tajribalar va innovatsion ta’lim 
texnologiyalaridan keng va samarali foydalanish bugunning dolzarb masalasiga aylanib ulgurdi. Ta’lim 
sohasida xorij tajribasini kuzatar ekanmiz, bizning yurtimizda ham ularnikidan kam boʻlmagan sharoitlar 
yaratilgan boʻlib, bizning ta’lim tizimimiz puxta ishlangan rejaga asosan tashkil etilgan. Faqatgina yaratilgan 
imkoniyatlardan oqilona foydalanib, ta’limning barcha bosqichlarida yangicha fikrlaydigan va zamonaviy 
pedagogik texnologiyalarni amalga tatbiq etadigan mutaxassislar tayyorlash yuzasidan ish olib borish zarur.
Shu maqsadda sport mashg’ulotlarida va amaliy darslarni oʻtkazishda sport turlari boʻyicha e’tiborli 
tadbirlar oʻtkazilib, ularda innovastion texnologiyalar va pedagogik texnologiyalardan maqsadli va samarali 
foydalanishga jiddiy e’tibor berilmoqda.