Планеталарнинг орбита элементлари
Download 27,69 Kb.
|
Planetalarning orbita elementlari. Nazariy a-
Aim.Uz Планеталарнинг орбита элементлари. Назарий астрономиянинг асосий вазифалари Планета xаракатини кyз олдига келтириш учун унинг орбитаси ётган текисликнинг осмон сферасида бизга маълум текисликка (айтайлик, осмон экватори ёки эклиптика текислигига ёxуд бошkа – маълум текисликка) нисбатан жойлашиши, орбитасининг шакли ва yлчамлари, бу орбита бyйлаб планетанинг айланиш даври ва унинг маълум нуkтасидан планетанинг yтиш ваkти каби маълумотларга эга бyлиш зарур бyлади. Планета орбитаси xаkида маълумот берадиган эслатилган катталиклар – орбита элементлари дейилади. Планета орбитасини аниkлашда таяниладиган текислик kилиб, одатда эклиптика текислиги олинади. Планета орбитасининг эклиптикани кесиб yтиш нуkталари – кyтарилиш ва тушиш тугунлари дейилади. Бyлар ичида кyтарилиш тугуни орбита бyйлаб xаракатланаётган планета эклиптикани бу нуkтада кесиб yтгач, шимолий kутбга яkинлашиб борадиганига айтилади. Планета орбитасини kуйидаги асосий элементлар аниkлайди ( -расм):
Юkоридаги орбита элементлари маълум бyлса, исталган t ваkт учун планетанинг орбитадаги xолатини аниkлаш мумкин. Берилган ваkт учун планетанинг орбитадаги xолатлари топилгач, айнан шу моментлар учун планетанинг фазовий гелиоцентрик координаталари xисобланади. Ер орбита элементларига кyра, бу моментлар учун Ернинг xам yз орбитасидаги xолатларини xисоблаб, сyнгра планетанинг геоцентрик координаталари ва унинг Ердан узоkлиги аниkланади. Шу йyл билан планетанинг орбита элементларига кyра, унинг кyринма координаталарини аниkлаш, планетанинг эфемеридларини xисоблаш дейилади. Бунга тескари масала – планета эфемеридларига кyра, унинг кyринма координаталарини xисоблаш дейилиб, у эфемеридларни xисоблашдан анча kийин масала саналади. Эфемеридларни xисоблаш ва планета орбиталарини аниkлаш масалалари назарий астрономиянинг бош вазифаларидан xисобланади. Download 27,69 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling