Podstansiyalarda transformatorlar soni va quvvatini tanlash

1-rasm. KTP va kuch trasnformatorining tashqi ko’rinishi.

Pasaytiruvchi podstantsiyalarini ta’minlash uchun transformatorlarning soni va quvvatini tanlash quyidagicha amalga oshiriladi: 1) elektr iste’molchilarning toifasini hisobga olgan holda elektr ta'minotining ishonchliligini ta'minlash asosida TP da transformatorlar soni aniqlanadi; 2) tanlangan transformatorlarning eng yaqin imkoniyatlari (uchdan ortiq bo'lmagan) tanlangan, ularning normal rejimda ruxsat etilgan yuklamani va avariyaviy rejimda ruxsat etilgan o’ta yuklanishini hisobga olgan holda; 3) belgilangan shartlar uchun optimal mo'ljallangan variantlardan iqtisodiy jihatdan mos keladigan yechim aniqlanadi; 4) TP ni kengaytirish yoki rivojlantirish imkoniyati hisobga olinadi va bir xil asoslarda yanada kuchli transformatorlarni o'rnatish mumkin bo'lgan masala hal qilinadi yoki transformatorlar sonini ko'paytirish orqali podstansiyani kengaytirish imkoniyati ta'minlanadi.

Shahar elektr ta’minotining hududi bo’yicha loyihalashtirilayotgan kichik nohiya uchun hisobiy quvvat qiymatlari aniqlangandan so‘ng TP ning soni va undagi transformatorlarning nominal quvvatini aniqlashga o‘tiladi. Kichik noyiha bo’yicha TP larning soni va ularga biriktirilgan binolarning turlari aniqlanadi hamda ajratib chiqiladi.
Shahar elektr tarmoqlarida TP lar soni turlicha bo‘lgin sxema variantlarini juda ko‘p tuzish mumkin, bu esa texnik-iqtisodiy taqqoslashni murakkablash yuqori va hisoblarni qiyinlashtiradi. Shuning uchun TP quvvatini tanlashning bir necha turlari mavjud.
Shahar elektr iste’molchilari uchun transformator podstansiya soni ularning hudud bo’yicha elektr yuklama zichligiga qarab tanlanadi. Elektr yuklama zichligi (δ) quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi:
, [MVt/km²] (1)
2. Masalalarni yechish uchun namunalar
a). Bir TP 10/0,4 kV xizmat ko‘rsatuvchi maqsadga muvofiq zona asosida
1-jadval

Bino qavatlari soni	TP ning to’la quvvati, [kVA]	Xizmat ko‘rsatish zonasi
		Gaz plita	Elektr plita
4	1x400	8,5 – 9	–
5	1x630	11 – 12,5	–
9 – 12	2x400	8 – 9	6÷7
12 – 17	2x630	9 –13	8÷11

b). TP dagi transformatorlarini taqsimlovchi tarmoqning optimal parametrlari asosida tanlash.
2-jadval

Elektr yuklama zichligi σ, [kVt/km^2]	TP transformatorining optimal yuklamasi P, [kVt]	Kuchlanishi 1000 V gacha bo’lgan liniyaning optimal kesim yuzasi F, [mm^2]
2000 4000 6000 8000 10000 12000	250 350 430 490 560 610	60 83 102 116 132 144

c). [1] ga asosan,
Past qavatli (1–4 qavatlik) kichik nohiyalarda TP shinasidagi quvvat elektr yuklama zichligiga bog‘liq
3-jadval

Yuklama zichligi σ, [MVt/km^2]	TP quvvati, [kVA]
0,8 – 1	1x160
1 – 2	1x250
2 – 5	1x400

Ko‘p qavatli (5 qavat va yuqori) binolarda: