Polimerlarni fraksiyalash usullari

Cho’ktirib ajratish a) cho’ktiruvchi qo’shish bilan cho’ktirish; b) erituvchini bug’latish; v) haroratni pasaytirish
Eruvchanlik molekulyar massa ortishi bilan kamayib boradi va molekulyar massasi yuqori bo’lgan fraksiya birinchi cho’kadi.
2	Eritib ajratish a) haroratni o’zgartirish yo’li bilan; b) diffuziya tezligi bo’yicha	Eruvchanlik va diffuziya tezligi molekulyar massa ortishi bilan kamayadi. Molekulyar massasi eng kichik bo’lgan fraksiyalar birinchi eritmaga o’tib ajraladi.
3	Ikkita aralashmaydigan suyuqlik orasida taqsimlanish	Taqsimlanish koeffisienti molekulyar massaga bog’liq.
4	Adsorbsion xromatografiya	Katta molekulalar yaxshiroq adsorbsiyalanadi.
5	Ul’trafil’trasiya	Elash (fil’trlash) samarasiga asoslangan.
6	Ul’trasentrifugalash	Sedimentasiya tezligi molekulyar massasi ortishi bilan ortadi.
7	Turbidimetrik titrlash	Cho’kish ostonasi, molekulyar massa va konsentrasiyaga bog’liq.
8	termodiffuziya	Diffuziya va termodiffuziya koeffisentlarining nisbatlari molekulyar massaga bog’liq.

Ko’rilgan usullardan har birining afzal va kamchilik tomonlari bor. Cho’ktirish bilan fraksiyalashning asosiy kamchiliklaridan biri, cho’kish jarayonida boshqa molekulyar massali fraksiyalarning mexanik ravishda aralashib cho;kishidir. Eritish usulida bunday kamchiliklar yo’q, lekin bu usul juda uzoq vaqtni talab qiladi, chunki polimerni erituvchiga diffuziyalanish tezligi juda ham sekin.


Adabiyotlar:


1. Семчиков Ю.Д. Высокомолекулярные соединения. М.: АСАДЕМА, 2005, 367 с.
2. Мусаев У.Н., Бабаев Т.М., Курбанов Ш.А., Хакимжонов Б.Ш., Мухамедиев М.Г. Полимерлар кимёсидан практикум. Тошк.: Университет, 2001.
3. Тагер А.А. Физико-химия полимеров. Учебное пособие. М.: Химия, 1978.
4. Стрепихеев А.А. Деревицкая В.А. Основы химии высокомолекулярных соединений. Учебное пособие, М.: 1976.
5. Оудиан Дж. Основы химии полимеров. М.: Химия, 1978
6. Шур А.М. Высокомолекулярные соединения. Учебник, М.: Высшая школа, 1981.