Portland sementning maxsus turlari

Portland sementning maxsus turlari.

2-21 guruh talabasi To’qirov dilmurod

Umumiy ma’lumotlar

• Portlandsement muayyan miqdordagi
• ohaktoshlar va giltuproqlar aralashmasini 1450°S haroratda kuydirib
• olingan klinkerga tuyish jarayonida 3-5 foiz gips va 15 foiz gidravlik
• qo‘shimchalar qo‘shib olinadi. Klinker g‘ovak soqqachalar bo‘lib, sement
• olish uchun yarimtayyor mahsulotdir. Gips, fosfogips va borogipslami
• sement tarkibiga kiritilishi uning qotishini boshqaradi. Gidravlik
• qo‘shimchalar esa portland sementga suvga chidamlilikni beradi. Gidravlik
• qo‘shimchalar sifatida gliyej, opoka, diatomit, trepel, elektrotermofosfor
• shlaki, toshko‘mir kuli va shu kabi tabiiy va sun’iy materiallar ishlatiladi.
• Portland sement rasmiy ravishda 1824-yilda E. Cheliyev (Rossiya) va Dj.
• Aspdin (Angliya) tomonidan yaratilganligi tan olingan.

Tez qotuvchan sement

• Tez qotuvchan sement (BTS) - tarkibida alit (C3S) va belit (C3A)
• minerallarininp yig‘indisi, klinker 60-65 foizdan kam boMmasligi, mineral
• qo‘shimchalaresa 15 foiz boMishi kerak. BTS 3 sutka davomida markadagi
• mustahkamlikning 50 foiziga erishadi. Tez qotuvchan sement solishtirma
• yuzasi 3500 - 400*^ sm2/g gacha maydalanadi va 400, 500 markalarda
• ishlab chiqariladi.

Oq VA rangli Portland sementalr

toza ohaktosh va oq soz tuproq

asosida olinadi; Ular tarkibida temir va marganets oksidlari va shu kabi

qo‘shimchalar bo‘lmasligi kerak, aks holda sement rangi o ‘zgaradi.

Sement xomashyo gaz yoqilg‘isida kuydirilib, hosil bo‘lgan klinker chinni

yoki rangi chiqmaydigan metallardan tayyorlangan sharchalar yordamida

tuyib olinadi. Oq sement 400 va 500 markalarda ishlab chiqariladi. Talabga

ko‘ra oppoqlik koeffitsiyenti (absolyut shkala vositasida, foiz (%) nurni

qaytarish koeffitsiyenti yordamida aniqlanadi. Bunga ko‘ra koeffitsiyent oq

sement 1 navi 80 foizdan, 2 navi 75 foiz va 3 navi 68 foizdan ko‘p bo‘ lishi kerak.

Rangli sementlar oq sementga ishqor muhitiga chidamli pigmentlar

(oxra, temir suriki va shu kabilar) aralashtirib olinadi. Oq va rangli

sementlar bezak qurilish qorishmalari, zinapoyalar, bordyur toshlari,

piyoda yo‘llari, arxitektura qismlari olishda ishlatilad

Pusssolanli Portland sementlar

• Pussolanli portland sement (PPS) - klinker, gips va aktiv mineral
• qo‘shimchalarning birgalikda tuyib olinadi. Bunda klinker tarkibiga
• cho‘kindi jinslar (diatomit, opoka. trepel) 20-30 foiz, vulqonik jinslar
• (pemza, tuf), gliyej va yoqilgM kullari 25-40 foiz kiritiladi. Aktiv mineral
• qo‘shimchalar tarkibidagi aktiv kremnezyom quyidagi reaksiyaga binoan
• Ca(OH)2 bilan birikadi.

Mineral qo’shimchali sementlar

• M ineral qo‘shim chali sem entlar. Aktiv mineral qo‘shimchalar
• (AMQ) tabiiy va sunMy boMishi mumkin. Tabiiylariga diatomit, trepel,
• opoka, gliyej, vulqon kuli, tuf, pemza, trass va shu kabilar, sun’iylariga
• shlak, kullar, shlam chiqindilari va shu kabilar kiradi.
• Sementga AMQ laming kiritilishi ular tarkibidagi aktiv kremnezyomning (SiCX) sement gidratatsiyasidan hosil boMgan Ca(OH)2 bilan
• reaksiyaga kirishib, havoda va suvda qotadigan kalsiy gidrosilikatlarini
• hosil qiladi. Bunda sement klinkeri tejaladi va material agressiv muhitlarga
• chidamli boMadi

Shlakli Portland sement

• Shlakli portion dsement (ShPS) - klinker bilan donali domna yoki
• elektrotermofosfor shlakiga gips qo‘shib tuyib olinadi. Shlakli portland
• sement tarkibida domna shlaki 20-80 foiz (massa bo‘yicha) bo‘ladi. Shlak
• o ‘miga 10 foizgacha aktiv mineral qo‘shimchalar ishlatilishi mumkin.
• Domna shlakining oksid tarkibi (%): 30-50 CaO; 28-30 SiOz; 8-24 A120 3;
• 1-3 MnO. Ularning umumiy miqdori 90-95 foiz. Shlakning gidravlik
• aktivligi sifat koeffltsiyenti bilan aniqlanadi

Tamponaj Portland sement

• Tamponaj portland sement - klinker, gips va turli qo‘shimchalar
• asosida olinadi va asosan neft va gaz buig‘ulash ishlarida ishlatiladi. Sement
• sovuq (22±2°S) va issiq (75±3°S) burg‘ulashda sinovdan o‘tkaziladi. U
• og‘irlash-tirilgan, qumli, tuzli sharoitda chidaydigan va gigroskopligi
• kamaytirilgan turlaiga bo‘linadi. Unga qo‘yilgan asosiy talab egilishdagi
• mustahkamlik chegarasid

Qurilish fakulteti BIQ yo’nalishi 2-21 Guruh

Talabasi To’qirov dilmurod