Prinsip Le Shatelye Bajardi 84-20 guruh Talabasi

Prinsip Le Shatelye

Bajardi

84-20 guruh Talabasi

Egamberdiyeva Maftuna

Biografiya Аnri Lui Le Shatelye

Anri Lui Le Shatelye (1850-yil 8-oktabr – 1936-yil 17-sentyabr) — kimyoviy reaksiyalarni oʻrganuvchi fransuz fizigi va kimyogari.

1884 yilda Le Shatelye dinamik muvozanat tamoyilini ishlab chiqdi.

Le Shatelye ko'plab mukofotlarga sazovor bo'lgan: 1886 yilda u Faxriy legionning kevaleri bo'ldi, 1916 yilda London Qirollik jamiyatining Davy medalini oldi.

Prinsip Le Shatelye

Kimyoviy muvozanatdagi sistemaga biror tashqi omil (Bosim, Temperatura, Konsentratsiya) ta’sir etsa kimyoviy muvozanat shu omil kamayish tomonga siljiydi

Kimyoviy Muvozanat.

Barcha teskari reaktsiyalarda to'g'ridan-to'g'ri reaktsiya tezligi pasayadi, teskari reaktsiya tezligi ikkala tezlik teng bo'lguncha va muvozanat holati o'rnatilguncha ortadi:

υпр = υобр

To'g'ridan-to'g'ri reaktsiya tezligi teskari reaktsiya tezligiga teng bo'lgan tizimning holati kimyoviy muvozanat deyiladi.

Muvozanatning o’zgarishiga ta’sir qiluvchi omillar.

Kimyoviy muvozanat holati reaksiya sharoitlari o'zgarmas ekan, saqlanib qoladi:

Temperatura, Konsentratsiya va Bosim.

• Harorat ko’tarilgach, kimyoviy muvozanat endotermik reaksiya(issiqlikning yutilishi) yo’nalishi bo’yicha siljiydi.

Temperatura:

• Harorat pasaygach, kimyoviy muvozanat ekzotermik reaksiya(issiqlikning ajralishi) yo’nalishi bo’yicha siljiydi.

Konsentratsiya:

Konsentratsiya:

 

• reaktsiya mahsulotlaridan birining kontsentratsiyasining oshishi bilan muvozanat boshlang'ich moddalarning hosil bo'lish yo'nalishi bo'yicha siljiydi.

• Boshlang'ich moddalardan birining kontsentratsiyasining oshishi bilan muvozanat reaktsiya mahsulotlarini hosil qilish yo'nalishi bo'yicha siljiydi.

• Agar gazsimon mahsulotlarning hajmlari bir xil bo'lsa to'g'ridan-to'g'ri va teskari reaktsiyada ham bosimning o'zgarishi muvozanatni o'zgartirmaydi.

Bosim:

• bosim oshgani sayin muvozanat hosil bo'lgan gazsimon mahsulotlarning hajmi kamayadigan reaktsiya yo'nalishiga siljiydi.

• Bosimning pasayishi bilan muvozanat hosil bo'lgan gazsimon mahsulotlar hajmi ortib borayotgan reaktsiya yo'nalishi bo'yicha siljiydi.