Proyeksion chizmachilik (2- vazifa)uchun. Detalning izometrik proyeksiyasini yasash

---

 Proyeksion chizmachilik (2- vazifa)uchun. 
Detalning izometrik proyeksiyasini yasash 
O‘quv 
jarayonida, 
vazifalar 
bajarilganda, 
asosan detallarning izometrik proyeksiyalarini yasash 
talab etiladi. Shuning uchun detalning izometrik 
proyeksiyasini yasashni ko‘rib chiqamiz. 
Detalning izometrik proyeksiyasini yasashda 
ma’lum bir tartibga rioya qilish katta ahamiyatga ega, 
masalan, chizishni detalning ustki ko‘rinadigan 
yuzasini yoki chiziqlarini yasashdan boshlanadi, 
shunda uning ko‘rinmaydigan yuzasi yoki chiziqlari 
yasalmaydi. 
3.42-shaklda 
stakanning 
berilgan 
chizmasi bo‘yicha uning izometriyasini yasash 
misolida ko‘rib chiqamiz. 
Aksonometrik o‘qlarini o‘tkazib, shu bilan birga tasvirda ko‘rsatilgan 
aylanalarni ifoda qiluvchi ellipslarning markazlari belgilab chiqiladi (3.42-shakl, 
a). 
Detalni hosil qiluvchi I yuzadagi aylanalarni izometrik proyeksiyalarini 
yasab olinadi (3.42-shakl, b).
3.42-shakl 
3.42-shakl, b 

---

So‘ngra O
1
Z
1
o‘qi bo‘yicha h
1
masofani 
o‘lchab qo‘yib, II yuzadagi aylananing va 
stakan asosi yuqori yuzasining izometrik 
proyeksiyasi yasab olinadi. Silindrning O
1
Y
1
o‘qi bo‘ylab c masofada kesilgan yuzani ham 
yasab olinadi (3.42-shakl, v). 
Keyin 
III 
yuzasidagi 
ichki 
silindr 
aylanasining va asosning izometriyasi yasaladi. 
Stakanning ichki qismini ko‘rish uchun uni 
O
1
X
1
va O
1
Z
1
o‘qlari bo‘ylab kesib ko‘rsatish 
lozim bo‘ladi (3.42-shakl, g). 
Shundan so‘ng kesim yuzasini shtrixovka qilinib, kesuvchi tekisliklardan 
oldindagi qirralar o‘chirib tashlanadi va detalning izometriyasi taxt qilinadi, 
ya’ni kontur chiziqlar qalinlashtirib chiqiladi, (3.42-shakl, d). 
3.42-shakl, v 
3.42-shakl, g 

---

3.43-shaklda detalning ko‘rinishlari va izometriyani A3 formatga 
joylashtirish namunasi keltirilgan. Ilovada variantlar keltirilgan. 
3.43-shakl, d 

---

3.43-shakl 

---

3.43-shakl 

---

Илова

---

---

---

---

---