Referat mavzu: Hosil qiluvchi to’qima toshkent 2023 reja: Hsil qiluvchi to’qima (meristema)

NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI

Biologiya fakulteti talanbalari

REFERAT

MAVZU: Hosil qiluvchi to’qima

TOSHKENT 2023

REJA:

1. 
   Hsil qiluvchi to’qima (meristema)
   
2. 
   Uchki (apical) va yon ( laterial) to’qima haqida tushuncha.
   
3. 
   Birlamchi (prokambiy, perisikl).
   
4. 
   Oraliq (interkalyar).
   
5. 
   Jarohat (travmatik) to’qimalar.
   

1.Hosil qiluvchi to‘qima (meristema). Hosil qiluvchi to‘qima hujayralari yirik yadroli, yupqa nozik po‘stli, ichi quyuq sitoplazma bilan to‘lgan, tirik hujayralar yig‘indisidan
iborat boslib, tez-tez bo‘linish xususiyatiga ega bocladi. Hosil qiluvchi to‘qimadan vujudga kelgan hujayralar aw al o‘sadi, so‘ngra ma’lum shaklga kirib, muayyan vazifani bajaruvchi doimiy tocqimani hosil qiladi. Hosil qiluvchi to‘qimalar novda va ildizlaming uchki qismlarida joylashgan. Uchki hosil qiluvchi to’qima kurtakning o‘sish konusi va ildiz- ning bo‘linuvchi zonalarida joylashgan bo‘lib, o‘simlikning
bo‘yiga o4sishini ta’mmlaydi. Meristema (yun. meristos — boʻlinuvchi), hosil qiluvchi toʻqima — oʻsimlik toʻqimalaridan biri. Boʻlinish va yangi hujayra hosil qilish xususiyatini uzoq saqchaydi. M.ning bir guruh hujayralari — initsial hujayralar rivojlanishning embrional fazasidan boshqa fazaga oʻtmay, boʻlinaveradi va oʻsimlikning oʻsishini taʼminlaydi. Boshqa guruh hujayralari esa asta-sekin differensiatsiyalanib, turli (mas, qoplovchi, oʻtka-zuvchi, mexanik toʻqima va boshqalar) doimiy toʻqima hosilalarini paydo qiladi.
Hosil qiluvchi to‘qima (meristema). Hosil qiluvchi to‘qima hujayralari yirik yadroli, yupqa nozik po‘stli, ichi quyuq sitoplazma bilan to‘lgan, tirik hujayralar yig‘indisidan
iborat boslib, tez-tez bo‘linish xususiyatiga ega bocladi. Hosil qiluvchi to‘qimadan
vujudga kelgan hujayralar aw al o‘sadi, so‘ngra ma’lum shaklga kirib, muayyan vazifani bajaruvchi doimiy tocqimani hosil qiladi. Hosil qiluvchi to‘qimalar novda va ildizlaming uchki qismlarida joylashgan. Uchki hosil qiluvchi to’qima kurtakning o‘sish konusi va ildizning bo‘linuvchi zonalarida joylashgan bo‘lib, o‘simlikning bo‘yiga o’sishini ta’mmlaydi. Hosil qiluvchi to‘qima novda va ildizning ichki qismi-
da ham bo‘ladi.



Ular yon hosil qiluvchi to‘qima deb ataladi. Bu to‘qima hujayralari poya va ildizda halqa shaklida joylashadi hamda o‘simlik organlarining enigao‘sishini, ya’ni yo‘g‘onlashuvini ta’minlaydi. Poya va ildizning po‘stlog‘i (floema) va yog‘ochligi (ksilema) orasida joylashgan yon hosil qiluvchi to‘qima-kambiy hisobiga
o‘simlik poyasi va ildizi eniga o‘sadi. Hosil qiluvchi hujayralardan o‘simlikning asosiy, qoplovchi, o‘tkazuvchi, mexanik va boshqa to‘qimalari hosil bo‘ladi.
2.Meristema to’qimasining uch turi farqlanadi: apikal (uchki qismda), interkalyar (o’rtada) va lateral (yon tomonda).