Geshtalterapiya metodi. - Vilgelm Rayx Geshtalterapiya Frederik Peres tomonidan asoslangan bo’lib, ushu metod geshtaltpsixologiyaning «shakl-fon» nazariyasi zamirida ishlab chiqarilgan, ya’ni biror ob’ekt shakl bulsa, boshqa ob’ektlar shu shaklni anglashga yordamchi fon sifatida xizmat qiladi.
- Geshtaltterapiyada birorta anglanilgan shakl bulsa, boshqa xislar anglanmay koladi, degan tamoyilga tayaniladi. Geshtalt «yaxlitlik» degan ma’noni anglatib, fond vujudga keluvchi shakl bo’lishi mumkin. Odam ruhiy muammolarining kelib chiqishida anglamay qolgan tuzilma geshtalt sifatida xizmat qilishi mumkin. Bu muammoni echish uchun geshtalt vujudga kelishi, mijoz esa o’zini anglab etishi shart. Buning uchun terapevt «shu erda va xozir» tamoyilini kullaydi.
- Masalan, verbalizastiya orqali «Shu erda va xozir anglayapman» deb boshlanuvchi so’zlar bilan murojaat qiladi. Keyin bu holatlarning yaxshi yoki yomonligi, kulay yoki nokulayligi anglanadi.
- Geshtaltterapevt mijozga o’zini anglashiga yordam berish uchun uning xatti-xarakatlariga dikkatini qaratishi, ya’ni xatti-xarakatni anglash orqali xisni anglashga, xisni anglash orqali esa geshtalt tuzilishiga, muammo echilishiga yordam berishi mumkin.
Mijozdagi ximoyalanish mexanizmlarini uning o’ziga anglatish xam geshtaltterapiyaning yulidir, ya’ni odam tashqi olam yo’naltirgan extiyoj energiyasining ijtimoiy qarama-qarshilik natijasida o’ziga kaytarilishidir. - Mijozdagi ximoyalanish mexanizmlarini uning o’ziga anglatish xam geshtaltterapiyaning yulidir, ya’ni odam tashqi olam yo’naltirgan extiyoj energiyasining ijtimoiy qarama-qarshilik natijasida o’ziga kaytarilishidir.
- Bu narsa retrofleksiya deb atalib, u «o’ziga kaytarish» ma’nosini anglatadi. Bu energiya keyinchalik shu yo’nalishdagi boshqa extiyojlar vujudga kelishiga tusik bo’lishi mumkin.
- Masalan, birovni urishga extiyoj to’g’ilishi natijasida odam kulida ogrik paydo bo’lishi va buning sababini anglash ogrik zarbini yo’qotish mumkin. Keyinchalik Peres odam o’zini o’zi kiynashini, «bu narsani kilaman va buni kilmayman» degan muloxazasini «yuqori va pastki» deb nomlagan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
