Psixologik trening asoslari fanidan yakuniy

Psixolog pozitsiyasi - geshtaltkorreksiyada psixolog mijozning bir butun geshtalt shaxsiga integratsiyalangan katalizator, yordamchi, hamkor sifatida ko’rib chiqiladi. Psixolog mijozning shaxsiy hissiyotlariga bevosita aralashuvni oldini olishga hamda mazkur his-tuyg‘ularni ifodalashni osonlashtirishga urinadi.
Mijoz bilan o’zaro ta’sirining asosiy maqsadi - mijoz shaxsiy o’sishini ta’minlashga olib keluvchi ichki shaxsiy rezervlarni faollashtirish.
Mijozga qo’yiladigan talablar va kutiladigan natijalar. Geshtaltkorreksiyada mijozga o’z xulq-atvori va hayoti sxemasini anglash asosida pozitsiya(xolat)lari interpre-tatsiyalash huquqini o’z ichiga oluvchi faol rol beriladi. Mijoz ratsionalizatsiyalashdan kechinmalarni boshdan kechirishga o’tishi kutiladi. Mazkur jarayonda mijozning o’z hissiyotlarni verbaliatsiyasidan ko’ra, uni mazkur jarayonga, aktual boshdan kechirishga tayyorligi muhim ahamiyat kasb etadi.

82.Transakt analiz

Transakt analiz. Guruhli ish turlarida o’ta samarali bo’lib, qisqa vaqtli psixokorreksion ishga mo’ljallangan. Transakt analiz mijozga xulq-atvorni anglamagan sxema va shablonlari chegarasidan chiqib, xulq-atvorning o’zga kognitiv strukturasini olgan holda ixtiyoriy, mustaqil xulq-atvorga erishish imkonini beradi.
Geshtelttterapiya metodi. Frederik Perls tomonidan asoslangan bo’lib ushbu metod geshtalpsixologiyaning “shaklfon” nazariyasi zamirida ishlab chiqarilgan ya’ni biron obe’kt shakl bo’lsa boshqa obe’ktlar shu shaklni anglashga yordamchi fon sifatida xizmat qiladi. Geshtalpsixologiyada birorta anglanilgan shakl bo’lsa boshqa xislar anglanmay qoladi, degan tamoilga tayanadi. Odamlar ruhiy muammolarini keltirib chiqarishda anglanmay qolgan tuzilma geshtalt sifatida xizmat qilishi mumkin. Bu muammoni yechish uchun geshtalt vujudga kelishi mijoz esa anglab yetishi shart. Buning uchun terapevt shu yerga va hozir tamoilini qo’yadi. Masalan verbalizatsiya orqali shu yerga va xozir anglayapman deb boshlanuvchi so’zlar bilan murojat qiladi. Keyin bu holatlarning yaxshi yoki yomonligi qulay yoki noqulayligi anglanadi. Geshtaltterapevt mijozga o’zini anglashga yordam berish uchun uning hatti - harakatlariga diqqatini qaratadi yani hatti harakatini anglash orqali esa geshtalt tuzilishiga muammo yechilishiga yordam berishi mumkin. Mijozdagi himoyalanish mehanizmlari uning o’ziga anglatish ham geshtaltterapiya yo’lidir, yani odam tashqi olam yo’naltirilgan extiyoj energiyasining ijtimoiy qarama - qarshilik natijasida o’ziga qaytarilishdir. Bu narsa retrofleksiya deb atalib, u o’ziga qaytarish ma’nosini anglatadi. Bu energiya keyinchalik shu yo’nalishagi boshqa ehtiyojlar vujudga kelishiga to’siq bo’lishi mumkin. Masalan birovni o’rniga ehtiyoj tug‘ilishi natijasida odam quyida og‘riq paydo bo’lishi va buning sababini anglash og‘riq zarbasini yo’qotish mumkin. Keyinchalik Perls odam o’zini o’zi qiynashini “ bu narsani qilaman va buni qilmayman “ degan muloxazani “yuqori va pastki ” deb nomlangan.