Psixologiya boshqa sohalar bilan chegaradosh, shu jumladan
Download 1.17 Mb.
|
Презентация Microsoft PowerPoint (2)
Frenologiya nemis shifokori tomonidan ishlab chiqilgan miya tuzilishi nazariyasi "organologiya" sifatida boshlandi. Franz Jozef Gall (1758-1828). Gallning ta'kidlashicha, miya juda ko'p funktsional "organlarga" bo'linadi, ularning har biri insonning o'ziga xos aqliy qobiliyatlari va moyilligi - umid, muhabbat, ma'naviyat, ochko'zlik, til, narsalarning o'lchamlari, shakli va rangini aniqlash qobiliyatlari uchun javobgardir. Va boshqalar u ushbu organlarning har biri qanchalik katta bo'lsa, mos keladigan aqliy xususiyatning kuchi shunchalik katta bo'ladi, deb ta'kidladi. Bundan tashqari, u odamning bosh suyagi yuzini sezish orqali ma'lum bir odamdagi organlarning o'lchamlarini aniqlash mumkin deb ta'kidladi. Gallning miyaga nisbatan ultra-lokalizatsiya pozitsiyasi tez orada hujumga uchradi, ayniqsa frantsuz anatomigi Per Flourens (1794-1867), u ablasyon tadqiqotlarini o'tkazgan (tovuqlar bo'yicha), bu funktsiyalarning miya yarim lokalizatsiyasini kam yoki umuman ko'rsatmagan degani. Gall jiddiy tadqiqotchi bo'lgan bo'lsa-da, uning nazariyasini uning yordamchisi, Johann Gaspar Spurzheim (1776-1832), va daromadli, mashhur korxonaga aylandi frenologiya tez orada, ayniqsa Britaniyada mustaqil amaliyotchilarning rivojlangan sanoatini tug'dirdi. Shotlandiya diniy rahbarining qo'lida Jorj Komb (1788–1858) (kimning kitobi) Inson konstitutsiyasi asrning eng ko'p sotilganlaridan biri edi), frenologiya siyosiy islohot harakatlari va tenglik tamoyillari bilan chambarchas bog'lanib ketdi (qarang, masalan, Shapin, 1975; shuningdek Van Van, 2004). Tez orada frenologiya Amerikaga ham tarqaldi, u erda sayohat qiluvchi amaliy frenologlar tayyor mijozlarning ruhiy farovonligini baholashdi (qarang Sokal, 2001).
Download 1.17 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling