Psixologiya” fаkulteti “amaliy psixologiya”

I bob bo‘yicha umumiy xulosa.
Oila, shuningdek, unga kiritilgan har bir elementga nisbatan asosiy tizimdir. Bu shuni anglatadiki, oila mavjud bo‘lgan naqsh turlicha bo‘lishi mumkin va uning elementlari - oila a’zolari mavjud bo‘lgan naqshlarga mos kelmasligi mumkin. Oilada sodir bo‘layotgan voqealar ko‘pincha odamlarning niyatlariga bog‘liq emas, balki tizimning xususiyatlari bilan tartibga solinadi. Ota-onalar farzandlarini tarbiyalashda eng yaxshisini xohlashadi, lekin aslida bu boshqacha bo‘ladi. Tizimdagi odamlarning niyatlari va harakatlari ikkinchi darajali (oila birlamchi) va tizimlarning ishlash qoidalariga bo‘ysunadi. Oila birlamchi bo‘lib, uni tashkil etuvchi elementlardan ustundir. Ushbu qoida amaliydir. Psixolog tizimning bir elementining istaklari va niyatlariga ko‘p vaqt ajratishi mumkin, ammo bu tizimda nima uchun muammolar paydo bo‘lishini hali ham tushunmaydi.
Insonning hayotiy dunyosining (ko‘p o‘lchovli dunyosining) butun hayoti davomida shakllanishi boshqasining mavjudligini nazarda tutadi. Ontogenezning dastlabki bosqichlarida ikkinchisining rolini yaqin kattalar o‘ynaydi, u bola bilan yagona psixologik tizimni tashkil qiladi, bu erda kattalar va bola o‘ziga xos birlikni tashkil qiladi: dastlab nochor bola ijtimoiy hayotga kiradi. g‘amxo‘r kattalar hisobiga vaziyat, bolaning haqiqat bilan aloqasi “to‘liq va to‘liq ijtimoiy vositachilikka aylanadi”. Shu bilan birga, ontogenezning keyingi bosqichlarida, shaxs mustaqil va avtonom faoliyat ko‘rsatganda, uning ma’nosini o‘zgartirganda, boshqasining ahamiyati saqlanib qoladi.
Hatto L. S. Vygotskiy ham “boshqalar orqali biz o‘zimizga aylanamiz”, shuningdek, “inson o‘zi uchun o‘zi uchun nima bo‘lsa, boshqalar uchun nima vakillik qilsa, o‘zi uchun ham shunday bo‘ladi” deb yozgan. Bu insonning madaniy rivojlanishida ikkinchisining rolini ta’kidlaydi. Ikki suveren xalq sherik sifatida harakat qilib, o‘zaro munosabatlarni, teng huquqli muloqotni amalga oshiradilar. Ushbu o‘zaro ta’sirning, muloqotning o‘rni jamiyatni shakllantirish, ma’lum birlik bo‘lib, asosiy funktsiyani - rivojlantiradi. Faqat muloqotda bo‘lganlargina o‘z mustaqilligini saqlagan holda bir-biri bilan yaqin aloqa o‘rnatish imkoniyatiga ega.