Psixologiyaliq konfliktologiya uzb

Tayanch tushunchalar: 

Konflikt tipologiyasi, funktsiyalari, rivojlanish bosqichlari, ta`sir qiladigan omillar, konfliktlarni 

keltirib chiqaruvchi omillar, konflikt tuzilishi. 

 

2.1.Konflikt tipologiyasining asosiy yo`nalishlari 

Konfliktologiya  sohasining  taniqli  tadqiqotchilaridan  biri  V.  P.  Sheynov  o`zining 

«Konflikti  v  nashey  jizni  i  ix  razreshenie»  «Bizning  hayotimiz  konfliktlari  va  ularning  esimini 

topish»  degan  asarida  konfliktlarning  uchta  formulasini  keltirib  o`tadi  (A,  B  va  V). 

Konfliktlarning  formulalarining  amaliy  ahamiyati  juda  katta,  chunki  ular  ko`plab  konfliktlarni 

tez  va  oson  tahlil  qilish  va  ularni  bartaraf  qilish  yo`llarini  topishga  yordam  beradi.  Shu  bilan 

birga  bir  narsani  unutmasligimiz  kerakki  bu  formulalar  barcha  konfliktlarning  echimini 

topadigan universal metod deb hisoblasak yangilshamiz.  

Shu  o`rinda  konfliktologiyaning  ilmiy  manbalaridan  biri  bo`lgan  sotsiologiya  fanining 

xizmatini ko`rsatmay bo`lmaydi. Sotsiologiyaning asoschilari hisoblangan Ogyust Kont, Gerbert 

Spenser va boshqalar, masalan, jamiyatdagi ijtimoiy hodisalarni o`rganish uchun albatta, o`ziga 

xos, ayrim psixologik holatlarni o`rganmoq lozim, degan fikrni qat`iy turib isbot qildilar.Ular har 

bir ijtimoiy voqeada ruhiy hodisalar borligini isbot qilishga urindilar.Maslan, frantsuz sotsiologi 

G.Tard har bir individda “ijtimoiy fakt” borligini,bu narsa uning miya doirasidagina emas, balki 

bir qancha miyalar aloqasi tufayli mavjuddir, deb hisoblaydi.  Ijtimoiy xulq-atvor modeli, uning 

fikricha,  doimo  individlararo  munosabatni  o`z  ichiga  olib,  bunda  bir  individ  boshqa  individga 

doimo  taqlid  qiladi,  shuning  uchun  ham  shaxsni  o`rganish  boshqa  shaxslarni  inkor  qilmasligini 

talab  qiladi.Shunday  qilib,  sotsiologiyada  psixologik  yo`nalish  paydo  bo`ldi.  Tarddan  keyin  

L.Uord, F.Giddings va boshqalar ruhiy holati bilan uzviy ravishda o`rgana boshladilar. Ularning 

fikricha,  ijtimoiy  fakt  –bu  ijtimoiy  aql,  tafakkur  bo`lib,  u  “jamiyat  psixologiyasi”  eki 

sotsiologiyaning bahs mavzusidir.