Пул-кредит тизими. Банклар ва уларнинг бозор иқтисодиётидаги роли 1 Пул муомаласи ва унинг амал қилиш қонуниятлари

Пул массасининг ортишини чеклаш

• Пул даромадларини (иш ҳақи, пенсия) назорат қилиш;
• Депозитларнинг фоиз ставкасини ошириш;
• Пул эмиссиясини чеклаш;
• Пулнинг банкдан ташқари ҳаракат қилишига йўл қўймаслик.

Пул муомаласини барқарорлаштириш усуллари

• Бунда эски, қадрсизланган пуллардан батамом воз кечилиб, муомалага янги пуллар киритилади.

Нуллификация

• Бунда миллий валюта курси расмий оширилади. Масалан 1$=1700 сўмбўлса, ревальвациядан кейин 1$=1000 сўм бўлади. Бунда экспорт пасайиб импорт ошади.

Ревальвация

• Бунда миллий валюта курси расмий пасайтирилади. Масалан 1$=1700 сўмбўлса, девальвациядан кейин 1$=2500 сўм бўлади. Бунда импорт пасайиб, экспорт ошади.

Девальвация
Кредит
Бу бўш турган пул маблағларини ссуда фонди шаклида тўплаш ва уларни пулга муҳтож бўлиб турган ҳуқуқий ва жисмоний шахсларга ишлаб чиқариш ва бошқа эҳтиёжлари учун маълум муддатга, фоиз тўловлари билан қайтариш шартида қарзга бериш муносабатларидир.
Кредит манбалари
1

• корхоналарнинг амортизация ажратмалари;

2

• маҳсулот сотишдан олинган пул тушумлари;

3

• корхоналарнинг ишлаб чиқариш, фан ва техникани ривожлантириш фондлари, моддий рағбатлантириш фондлари;

4

• корхоналар фойдаси;

5

• банкдаги бюджет муассасалари, касаба уюшмалари ва бошқа ижтимоий ташкилотларнинг жорий пул ресурслари;

6

• аҳолининг бўш пул маблағлари.