“Пул, кредит ва банклар” фани Маъруза Пул айланмаси ва унинг таркиби

Pul aylanmasi va uning tarkibi

3. Naqdsiz pul aylanmasini tashkil qilish va boshqarish

• Naqdsiz pul aylanmasi – bu pul mablag‘larini tijorat banklaridagi hisobraqamlar bo‘yicha ko‘chirish va o‘zaro talablarni voz kechish shaklidagi harakatlarining yig‘indisidir.
• Taraqqiy etgan mamlakatlarda o‘zaro talablarni voz kechish mavjud emas.

Naqdsiz pul aylanmasni tashkil qilish prinsiplari

• 1. Naqdsiz pul aylanmasining qonunchilik asoslarining mavjudligi
• 2. Naqdsiz to‘lovlarning asosiy qismini banklardagi hisobraqamlar orqali amalga oshirilishi
• 3. Naqdsiz to‘lovlarning muddatliligi
• 4. To‘lovlarning ketma-ketligi
• 5. To‘lovlarni to‘lovchining roziligi bilan amalga oshirilishi
• 6. Naqdsiz pul aylanmasida ishtirok etuvchi sub'ektlarning mulkiy javobgarligi

Banklar orqali naqd pulsiz hisob-kitoblarni amalga oshirishda quyidagi to‘lov hujjatlaridan foydalaniladi:

• memorial order;
• to‘lov topshiriqnomasi;
• to‘lov talabnomasi;
• inkasso topshiriqnomasi;
• akkreditivga ariza.

To‘lov topshiriqnomasi bilan hisob-kitoblar

• Bank 7
• M/E

• Bank 5
• С/О

• Mol yetkazib beruvchi

• Sotib oluvchi

• 1

• 2

• 3

• 4

• 6

• 8

Banklarning orderli cheklari bilan hisob-kitoblar

• 16 Bank 9
• М/Е

• 11 Bank 3
• С/О 14

• Mol yetkazib beruvchi

• Sotib oluvchi

• 1

• 2

• 4

• 5

• 6

• 7

• 8

• 10

• 12

• 13

• 15

• 17

Hujjatlashtirilgan akkreditivlar bilan hisob-kitoblar

• Bank 7
• М/Е 12

• Bank 9
• С/О

• Mol yetkazib beruvchi

• Sotib oluvchi

• 1

• 2

• 3

• 4

• 5

• 6

• 8

• 10

• 11

• 13

Hujjatli inkasso bo‘yicha hisob-kitoblar

• Bank 4
• М/Е 12

• 9 Bank 6
• С/О

• Mol yetkazib beruvchi

• Sotib oluvchi

• 1

• 2

• 3

• 5

• 7

• 8

• 10

• 11

• 13