Reja: 1.Pulning aylanish tezligi va pul multiplikatori. 2.Pul agregatlari va ularning tarkibi - Pul muomalasining tezligi ma'lum bir vaqt oralig'ida yangi tovarlar va xizmatlarni sotib olish uchun pul birligidan foydalanishning o'rtacha chastotasi bilan ifodalanadi. Ko'p jihatdan bu ko'rsatkich joriy pul massasi bilan iqtisodiy faollikka bog'liq. Muayyan vaqt oralig'ini aniqlashda pul muomalasining tezligi raqam bilan ifodalanadi.
- Pul aylanmasi ularning harakatida namoyon bo'ladi. Shuningdek, u almashinuv va tarqatish jarayonini ham qamrab oladi. Tovar aylanmasining hajmi va tarkibiga ishlab chiqarish va iste'mol ta'sir qiladi.
Multiplikator Multiplikator- iqtisodiyotdagi moliyaviy okimlarning ikki koʻrsatkichlari oʻrtasidagi bogʻlanishlarni tavsiflovchi koʻrsatkich. Multiplikator tushunchasini iqtisodiy amaliyotga birinchi marta J. M. Kepns kiritgan. Pul Multiplikatori — pul bazasining oʻsishi natijasida pul massasining koʻpay-ishini tavsiflaydi. Pul multiplikatori umuman iqtisodiyotning, xususan bank tizimining muomaladagi pul massasini koʻpaytirish imkoniyatlarini aks ettiradi. Pul agregatlari Pul agregatlari – bu pul massasini muqobil o‘lchash imkoniyatini beruvchi ko‘rsatkichlardir. Pul agregatlari pul massasini o‘lchovchilardan (ko‘rsatkichlaridan) iborat. Pul agregatlari statistikada pullar harakatining muayyan sanaga bo‘lgan yoki muayyan vaqt davridagi o‘zgarishini tahlil etish uchun qo‘llaniladi. Pul agregatlari tarkibi Pul agregatlarining ko'rsatkichlari M1, M2, M3 va L bilan belgilanadi. M1 - pul ko'rsatkichi bo'lib, odatda operatsiyalarda foydalaniladigan to'lov vositasi sifatida belgilanadi. M1 quyidagi tarkibiy qismlardan iborat: muomaladagi banknotlar va tangalar, nobank emitentlarning yo‘l cheklari, talab qilib olinguncha depozitlar va cheklar yordamida yechib olinadigan boshqa omonatlardan. Pul agregatlari tarkibi M2, M3 va L ni bir-biridan ajratib turadigan xususiyat shundaki, har bir keyingi ko'rsatkich kamroq likvid aktivlarni o'z ichiga oladi, M3 o'sishi komponentlari M2 o'sishi komponentlariga qaraganda kamroq likviddir. Ushbu ko'rsatkichlarni ajratib ko'rsatish printsipi shundaki, M2 M3 ga qaraganda ko'proq "deyarli pul", M3 esa L ga qaraganda pul bo'lishga yaqinroqdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
