Pulning vaqt bo’yicha qiymati

Pulning vaqt bo’yicha qiymati

(The time line of money)

Alisher Eshov

Qaysi variantni tanlagan bo’lardingiz?

$1000 bugunmi
$1000 10 yildan keyin
$1000 bugun
$1000 10 yildan keyin

Chunki bugungi kundagi egalik qiladigan $1000 pulimiz biz uchun foiz (interest) ishlashni boshlaydi. Agar biz fiksirlangan (bir xil miqdordagi) pul oqimi haqida fikr yuritadigan bo’lsak, savolga javob berish ancha oson va bu holatda foiz stavkasi (interest rate) pulning vaqt bo’yicha qiymatini hisoblashda foydalaniladi. Biz foiz stavkasi yordamida pul oqimlari har xil bo’lgan holatda ham hisoblab qiyinroq savollarga ham javob berishimiz mumkin. Masalan:

$ 1000 hoziroq
$ 5000 7 yildan keyin

Vaqt chizig’i Time line

Pul oqimlarini (Cash flow) solishtirishning dastlabki bosqichidagi muhim vazifa bu pul oqimlari bo’yicha vaqt chizig’izi bo’yicha joylashtirishdir. Pul oqimlarini vaqt bo’yich joylashtirish moliyaviy masalni yechishdan ko’ra muhimroq.

Vaqt chizig’I bu pul oqimlarini to’g’ri chiziq ko’rinishidagi grafikda joylashtirilishi. Quyidagi holat uchun vaqt chizig’ini chizib ko’ramiz: Do’stingiz sizga quyidagicha pul qarzga bermoqchi, birinchi yil oxirda $ 10000 va ikkinchi yil oxirida yan $ 10000. Biz ma’lumotni vaqt bo’yich quyidagicha joylashtiramiz:

1-yil
2-yil
1
2
0
Sana
date
Pul oqimi
Cash flow
$10,000
$ 0
$10,000
Birinchi yil oxiri
Ikkinchi yil boshlanish
bugun

Pul oqimlarini umumiy holda ikki guruhg ajratishimiz mumkin:

DARAMOD bu musbat pul oqimi ya’ni pul tushumi hisoblanadi

XARAJAT bu manfiy pul oqimi ya’ni pul chiqimi hisoblanadi

DAROMAD
INFLOW
PUL KIRIMI
XARAJAT
OUTFLOW
PUL CHIQIMI