Pulning zarurligi,mohiyati,funksiyalari va roli Reja; Pulning zarurligi

Pulning mohiyati

Pul – bu maxsus tovar, umumiy ekvivalent bo’lib, abstrakt mehnat xarajatlarini o’zida aks ettiradi va tovar xo’jaligidagi ijtimoiy ishlab chiqarish munosabatlarini ifodalaydi.

Bu ta’rif pulni quyidagi xususiyatlarini o’zida ifodalaydi:
* Pulning boshqa tovarlardan ajralib turuvchi maxsus tovarligi.
* Pul – bu umumiy ekvivalent – yagona tovar bo’lib qolgan tovarlar qiymatini o’zida ifoda qilishi.
* Pulning ekvivalent sifatida tovarni yaratishga ketgan mehnat va boshqa xarajatlarni o’zida ifoda qilishi.
* Pulning har bir iqtisodiy tizimda, tovar ishlab chiqarishda kishilar o’rtasidagi yuzaga keladigan iqtisodiy munosabatlarni ifoda qilishi va boshqalar (pulda ifodalanuvchi xususiy mehnat ijtimoiy mehnat sifatida namoyon bo’lishi).

Dunyodagi hech narsa dunyodagi pulning qadriga o'xshash odamlar o'rtasida bunday nizolarni keltirib chiqarmaydi. Ba'zilar, bu dunyodagi eng muhim narsa, deb hisoblaydi, chunki pul faqatgina katta imkoniyatlar va dunyodagi eng orzu qilingan istaklar amalga oshirilishiga imkon beradi . Boshqalari, aksincha, barcha muvaffaqiyatsizliklar uchun pulni ayblashadi va ular er yuzida eng katta yovuz ekanliklarini da'vo qilishadi. Aslida pulning mohiyati va vazifasi nima? Bugun biz ushbu masala yuzasidan yuzaki va hissiy fikrlarni chetlab o'tishga harakat qilamiz va uni xolis nuqtai nazardan ajrim qilamiz.

Pul - dunyodagi barcha iqtisodiy faoliyatlar, odamlar o'rtasida odatdagidek savdodan davlatlar o'rtasida davlat shartnomalarini tuzishgacha bo'lgan eng muhim moliyaviy vosita. Pulni muayyan tovarlar va xizmatlar qiymatining ma'lum bir o'lchovi ekanligini anglash muhim, natijada biz dunyodagi ayrim narsalarning ahamiyatini aniq baholash imkoniga ega bo'lamiz. XX asrning 70-yillarida AQSh dollarining oltinga (oltin va valyuta paritetiga) moylanishi bekor qilinganligiga qaramasdan bugungi kunda oltin jahon moliyaviy tizimining barqarorligida muhim rol o'ynaydi. Natijada, pulning mohiyati va vazifalari davlat iqtisodiy rivojlanish tizimida hal qiluvchi rol o'ynaydi.