Q. M. Murodov, D, Q, Murodova


Ion-xromatografiyasi mavzusi bo‘yicha masalalar yechish usullari


Download 2.04 Mb.
Pdf ko'rish
bet38/57
Sana02.11.2023
Hajmi2.04 Mb.
#1738929
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   57
Ion-xromatografiyasi mavzusi bo‘yicha masalalar yechish usullari 
 
 
1- masala. 5,0 g kationit saqlagan kolonka orqali 250,0 ml 0,050 

eritmasi o„tkazildi.Kolonkadan chiqayotgan eritmani 50 ml 
miqdorida bulaklab oldik.Olingan har bir 50 ml bulakdagi rux 
ionlarining 
miqdorini 
aniqladik.Tajribalar 
asosida 
quyidagi 
konsentratsiyalarga (mol/l) ega bo„ldik: 1 – 0,008; 2 – 0,029; 3 – 0,038; 
4 – 0,050; 5 – 0,050. 
Kationitning to„liq dinamik sig„imini (mmol/g) aniqlang. 
Yechish.1. Kationit tomonidan har bir bulakdagi yutilgan rux 
kationining ekvivalent miqdorini hisoblaymiz:

 

 


116 

 
Umuman 5 eritmadan jami 4,20 + 2,10 + 1,20 = 7,50 mmol (1/2 
Zn
2+
) yutilgan. 
Bundan kationitning to„liq dinamik sig„imi quyidagiga teng: 



2-masala. Kationitning 
– formasi orqali 20.00 ml 
eritmasi 
o„tkazildi. Elyuatni titrlashga 15.00 ml 0.1 М eritmasi sarf 
bo„ldi. 
ning boshlang„ich eritmadagi konsentratsiyasini aniqlang. 
Yechish
Kationitning 
– formasi 
orqali 
eritmasi 
o„tkazilganda reaksiyasi natijasida elyuatda 
xlorid kislota hosil bo„ladi, uning miqdori tuzning miqdoriga ekvivalent 
. Kislotani ishqor eritmasi bilan 
titrlaganda: 
yoki
Unda, KCl ning boshlang„ich eritmadagi massasini hisoblaymiz: 

3-masala. 5 g kationitning Н
+
– formasi orqali 200.0 ml 0.1 n
eritmasi o„tkazilganda, eritmada qolgan 
ning massasini 
aniqlang. Kationitning to„liq dinamik almashinish hajmi 1.60 mg ekv/g 
ga teng.
Yechish.1. Kationit orqali 
ionlarining o„tgan millimol 
ekvivalent miqdorini aniqlaymiz:
5 g kationit tomonidan almashingan
ionlarining 
millimol ekvivalent miqdorini aniqlaymiz:
);
Eritmada qolgan Со
2+
– ionlarining millimol ekvivalent miqdori: 
 


117 
Eritmada qolgan 
– ionlarining massasi: 
 


 
4- masala.Kationing to„liq dinamik almashinish sig„imini aniqlash 
uchun 5 g kationitning Н
+
– formasi orqali 350 ml 0.05 n 
eritmasi o„tkazildi. Elyuatdagi har bir 50 ml hajmdagi bulaklardagi Сa
2+
konsentratsiyasining quyidagi qiymatlari olindi: 0.0030; 0.0080; 0.0150; 
0.0250; 0.0400; 0.0500 va 0.0500 mol
ekv/l. Kationitning kalsiy 
bo„yicha TDAS toping. 
Yechish. 1. Kationit orqali o„tgan
– ionlarining ekvivalent 
miqdorini 
topamiz 
(millimol): 
 
2. Elyuat tarkibidagi Са
2+
– ionlarining ekvivalent miqdorini 
topamiz(millimol):

 
 
3. Kationit tomonidan almashingan Са
2+
– ionlarining ekvivalent 
miqdorini topamiz(millimol):
 
1. 
Kationitning to„liq almashinish sig„imi: 

5-masala. 0,5 g 
formaga o„tkazilgan kationit ustiga 100 ml 
0,05 n
eritmasi qo„shildi. Muvozanat o„rnatilgandan so„ng, 
eritmadan 10 ml alikvot qism olinib titrlanganda 5,00 ml 0,012 n Trilon 
B eritmasi sarf bo„ldi. Kationitning almashinish hajmini aniqlang. 
Yechish. 
eritmasi kationit bilan quyidagi reaksiya orqali 
ta‟sirlashadi: 


118 
Trilon B eritmasi bilan reaksiya tugagandan keyin reaksiyaga 
kirishmay qolgan mis ionlari ta‟sirlashadi. 

Boshlang„ich eritma tarkibidagi mis tuzining umumiy mollar 
sonini aniqlaymiz: 
Trilon B bilan ta‟sirlashgan 10 ml alikvot qismdagi mis tuzining 
mol miqlorini topamiz: 
 
Reaksiyaga kirishmay qolgan mis tuzining mol miqdorini topamiz: 
Ion-almashinish reaksiyasiga kirishgan mis tuzining miqdorini 
topamiz: 
Kationitning almashinish sig„imini hisoblaymiz:



6-masala. Tarkibida 12,0% namlik bo„lgan 
formaga o„tkazilgan 
2,5 gramm kationitga 100 ml 0,1 n kalsiy xlorid eritmasi qo„shildi.
Muvozanat qaror topgandan so„ng, 25 ml alikvot qism titrlanganda 0,1 n 
eritmasidan 13,00 ml (tuzatish koeffitsiyenti 0,97) sarf bo„ldi. 
Kationitning almashinish sig„imini aniqlang. 
eritmada kationit bilan quyidagi ion-almashinish jarayonida 
ishtirok etadi: 


119 
Reaksiyaga amalda kirishgan kalsiy ionlari miqdorini topamiz: 
Kationitning almashinish sig„imini hisoblaymiz:
АС = 5,044 ·1 / 2,2 =2,29 mmol/gramm. 

Download 2.04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   57




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling