Qadam yangi lotinchasi indd
Download 0.97 Mb. Pdf ko'rish
|
qadam
|
Albert Eynshteyn
108 S X ‘ Bolalardagi ijodkorlik qobiliya ni qanday yo‘q qilinayotganiga misol kel raman. Masalan, biz bolani bog‘chaga beramiz. Tarbiyachi unga rasm chizishni vazifa qiladi. Bola daraxt larni osmonga, bulutlar us da qilib chizadi. Shunda tarbiyachi, osmonda daraxt bo‘lmasligini uq radi. Bolakay endi osmondagi gullarni chizadi. Tarbiyachi bu safar ham gullarni yerda o‘sishini aytadi va shun- day chizish kerakligini uq radi. Bola gullarni yer- ga chiza bosh laydi. Gullarga bu safar ko‘z, burun va og‘iz chizadi. Tarbiyachi yana gullarda ko‘z, burun, og‘iz bo‘lmasligini tushun radi. Gullar- ning qanday bo‘lishi kerakligini chizib ko‘rsatadi. Bir cho‘p, cho‘pni us da to‘r a dumaloq va ikkita yaproq chizadi. O‘sha kundan boshlab bola doim bir xil gulni chizishda davom etadi. Chunki unga qolip belgi- lanib qo‘yildi. Bola endi chegaradan chiqolmaydi. Bog‘chada tarbiyachi hamma bolalarni yig‘ib, ka a oq qog‘oz o‘rtasiga bir qora nuqta chizibdi. Keyin: – Bolalar, bu nima? – deb so‘rabdi. – Qorda yurgan chumoli... – Xamir us dagi qiyma... – Shakarga qo‘ngan pashsha... 109 Q Bolalar maktabga qatnay boshlabdi. Oradan uch yil o‘tgach, yana ka a oq qog‘ozga bir nuqta chizib bolalardan so‘rashibdi. Bolalar bir ovozdan jo‘r bo‘lib: – Qog‘ozda nuqta bor! – deyishibdi. Ta’lim mamlakatning rivojlanish darajasini bel- gilaydigan juda muhim vositadir. Dunyodagi ba’zi davlatlarda, bir xil fi krlovchi insonlarni ye sh- rish uchun ilk ta’lim davridan boshlab harakat qilinadi. Bugungi davr ga kelib, dunyo ta’lim zimi ma’lumotlarni saqlab qoladigan bilim omborini emas, fi kr lovchi, muhokama qiluvchi, tanqid qilu- vchi, ijodkorlik va ix rochilik xususiyatlarini shak- llan rishga e’ bor qarata boshladi. Biz ham rivoj- langan davlatlar qatoridan o‘rin olishni xohlasak, maktablarimizdagi ta’lim zimini isloh qilishimiz, bolalarga ma’lumotlarni yodla sh va ularni test zimi bilan qoliplash o‘rniga ularning ijodkorlik, ix rochilik qobiliyatlarini shakllan rishga diqqat qara shimiz kerak. Aslida, ta’limning eng muhim vazifasi ham bolalarning ijodkorlik va ix rochilik qobiliya ni rivojlan rish, jamiyatga foyda beradigan va o‘z imkoniyat, qobiliyatlarini eng yuqori darajada shakllanishida yordam berishdir. 110 S X ‘ Italiyada boshlang‘ich sinfga qatnaydigan bo- lalarga to uch yilgacha asosiy diqqat-e’ bor uning o‘qish va yozishiga emas, aksincha, bolalarning o‘ziga nisbatan ishonch va mustaqil fi krlashini shakllan rishga qara ladi. Norvegiya maktablarida sakkizinchi sinfgacha o‘quvchilarga baho qo‘yilmas ekan. Chunki har bir bolaning o‘ziga yarasha turli yo‘nalishda qo- biliyatlari bor. Ularni aniqlamay, shakllan rmay turib, umumiy qolipda baholash ularning zeh- ni rivojlanishidan voz kechish deganidir. O‘ylab ko‘ring, balki shuning uchun san’atdan to sanoat- gacha barcha sohalarda ular kashf qiluvchi va ish- lab chiqaruvchi, biz esa iste’molchi va ko‘chiruv- chi bo‘lib qolgandirmiz? Bir eshiknining qulfi ni arra bilan kesayotgan o‘g‘rini yoshi ulug‘ qariya ko‘rib qolib: – O‘g‘lim, nima qilyapsan? – deb so‘rabdi. Download 0.97 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|