Qadimgi Grek va Rim kalendari
Qadimgi rimliklar kalendari
Download 49.54 Kb. Pdf ko'rish
|
referat
Qadimgi rimliklar kalendari.
Qadimgi Rimda ham vaqt hisobi qamariy kalendarga asoslangan edi. Rim kalendarining paydo bо`lishi haqida tarixdan bizgacha aniq ma`lumot saqlanib qolmagan, ammo Rimning afsonaviy asoschisi va birinchi Rim podshosi Romul davrida, aniqrogi eramizdan avvalgi VIII asr о`rtalarida ana shunday kalendardan keng foydalanishgan. Bu kalendarga binoan ularning tabiiy yili turli mavsumlarga bо`lingan bо`lib, ular dehqonchilik ishlariga asoslangan edi. Yil 10 oy va 304 kundan iborat bо`lgan. Yil oylarining soni turli lotin qabilalarida turlicha mikdorda edi. Bu haqda Senzorin yozib qoldirgan. Bu oylar avvaliga xech qanday nomga ham ega emas edi: ular tartib soni bilan atalardi. Yangi yil odatda baxor boshlanadigan oyning birinchi kunidan boshlanar edi. Eramizdan avvalgi VIII asr oxirlariga kelib rimliklar kalendarining ayrim oylari о`z nomiga ega bо`la boshlaydi. Masalan yilning birinchi oyi urush xudosi, dehqonchilik va chorvachilik xomiysi Mars sharafiga martius deb atalgan. Qadimgi Rimda qishloq xо`jalik ishlari odatda ana shu oydan boshlanardi. Yilning ikkinchi oyi esa aprelis deb nomlangan (aprelis – lotincha bо`lib, “ochilish” demakdir). Shu ikkinchi oyda tabiat odatda ochiladi, gullaydi – yerga eqilgan uruglar unib chiqadi, daraxtlardagi kurtaklar barg yozadi. Uchinchi oy xudo Merkuriyning onasi va gо`zallik xudosi Mayyaga bag`ishlanib mayus deb ataladigan bо`ldi. Chunki tabiat xuddi shu oyda о`zining butun gо`zalligini, kuchini namoyon qiladi. Tо`rtinchi oy esa rimliklarning bosh xudolaridan biri xudo Yupiterning xotini ayollar xomiysi Yunonaga bag`ishlanib, yunis deb nom oldi. Shunday qilib, qadimgi rimliklar kalendarida Hozirgi mart, aprel, may va iyun oylarining nomlari paydo bо`ldi. Yilning boshqa oylari esa nomsiz, о`zining tartib soni bilan atalganicha qolavergan. Ular quyidagilar: Kvintilis – “beshinchi” Oqtober – “sakkizinchi” Sekstilis – “oltinchi” November – “tо`kkizinchi” Sentember – “yettinchi” Detsember – “о`ninchi” Martius, mayus, kvintilis va oqtober oylari 31 kundan, qolgan olti oy esa 30 kundan iborat bо`lgan. Shuning uchun qadimgi Rim kalendarini quyidagicha tasavvur etish mumkin: № Oy nomlari K uni № Oy nomlari K uni 1 Mart 3 6 Sekstilis 3 1 0 2 Aprel 3 0 7 Sentabr 3 0 3 May 3 1 8 Oqtober 3 1 4 Iyun 3 0 9 Novemb er 3 0 5 Kvintilis 3 1 1 0 Detsemb er 3 0 1 yil 10 oy 304 kundan iborat bо`lgan. Download 49.54 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling