Qadimgi misr

0 ‘rta podsholik (2020-yil — er. aw. XVII asr boshlari)
Qayta birlashgan Misr davlatini boshqaigan XI sulola

fir’avnlari davrida keng qamrovli qurilish ishlari, faol tashqi siyosat

(Osiyoda urushlar, uzoq Puntga ekspeditsiyalar ) qayta boshlandi.

Ammo mamlakat ichida o‘zaro urushlar hali saqlanib qoladi.

Haqiqiy mustahkam davlatni yangi XII sulola barpo qildi. XII sulolani

asoschisi Amenemxet I (er. w . 1976—1947-yillar) fir’avn

bo‘lganiga qadar XI sulolaning oliy amaldori edi.

Markaziy hokimiyat kuchayib, umummisr sun’iy sug‘orish

tizimi qayta tiklandi. Fayum (≪ko‘l yeri≫) vodiysidagi bepoyon

botqoqliklar o'zlashtirildi. Fayum suv ombori barpo etilishi natijasida

ko‘plab yangi yerlar ochildi. Fayum vodiysida yangi shahar

IIhixiin barpo qilindi. Illaxun shahrida ming xonali ulkan (labiiini

yunoncha) tosh inshoot barpo etildi. Bu inshoot diniy

muqsadlarga xizmat qilib, turli nom xudolariga bag‘ishlangan ibo-

≫ In Ixo na vazifasini o‘tagan.

Janubiy delta, Fayum va uni atroflarini obod qilinishi, XII sulola

ftr’avnlarining poytaxtni Fivadan yangi qurilgan shahar Ittaun

(≪lkkala yerni birlashtiruvchi≫) shahriga ko‘chirishlariga sabab

bo'ldi. Qishloq xo‘jaligi yuksalib yangi qulay omoch paydo bo‘ldi.

Ilk jez (bronza ) qurollar o‘zlashtirildi. Mesopotamiya, Kichik

Osiyo va Sharqiy 0 ‘rtayer dengizi qirg‘oqlari jez qurollami bundan

ancha oldinroq qo‘llay boshlagan edilar. Mismi bu sohada qoloqligini

sababi Nil va uni atrofida jez xomashyosini yo‘qligi edi.

Boshqa yutuqlardan biri shishaning kashf etilishi edi. Iqtisodiyotning

jonlanishi metallarga, kumush, qurilish yog‘ochiga ehtiyojni

kuchaytirdi. Bu chet mamlakatlar bilan savdo aloqalarini faollashuviga

olib keldi. Misr savdo karvonlari Nil, Suvaysh bo‘yni

orqali Kichik Osiyo va Bobilga chiqdilar. Janubiy Nubiya va Punt- /

dan oltin olib kelindi.

0 ‘rta podsholikda yirik xo‘jaliklar o'rniga o‘rta xo‘jaliklar

yetakchi o‘rin egalladilar. Ular foyda keltiradigan barqaror xo‘jalik

edi, bozor bilan bog'lanish va qui mehnatidan foydalanish kucluiydi.

Kichik xo‘jaliklarning soni oshdi. Kichik yer egalari hujjatlarda

≪xemum nesut≫ — podsho odamlari deb ko‘rsatilgan. Zodagon

va ibodatxona xo'jaliklarida mehnat qiladiganlar ham shunday

deb atalgan. ≪Podsho odamlari≫ deb atalgan aholining bir

qismi yoshlik paytidan aholi ro‘yxatidan o‘tkazilib ma’lum hunarlarga

taqsimlanar edilar.

Misr hukmron qatlamlarida ham o‘zgarish yuz berdi. Oliy tabaqaga

urug‘ zodagonlari va xizmat zodagonlari, oliy kohinlar,

davlat apparatining katta amaldorlari kirar edilar.