Qancha so‘z boyligiga ega bo‘lish


Download 22.32 Kb.
bet3/6
Sana04.02.2023
Hajmi22.32 Kb.
#1159998
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
2 5443063606713258048

Hikoya qilish chog‘ida bolalar tomonidan qo‘llanilgan gaplar nechtani tashkil qiladi?

  • Har kim fikrlash, so‘z va e`tiqod erkinligiga egadir, Har kim bilim olish huquqiga egadir, bepul umumiy ta'lim olish davlat tomonidan kafolatlanadi‖ degan huquqlar qaysi davlat qonunida keltirilgan?

  • 1861 yilda Ushinskiyning qanday nomli asari chop etildi?

  • Ona tili‖ kitobi nafaqat bilimlar qomusi, balki badiiy ensiklopediya ham hisoblanadi. Uning birinchi qismidan 19 ta ertak, 30 ta topishmoq, 123 ta maqol va matal, 13 ta tez aytish, 14 ta qo‘shiq, 14 ta turli shoirlar she‘rlari hamda Ushinskiyning o‘zi yozgan 43 ta hikoyasi joy olgan. Ushbu kitob muallifi kim?

  • K.D.Ushinskiyning til va uning bolani ruhan shakllanishida tutgan o‘rni haqidagi ta‘limoti qaysi sohani mustaqil fan sifatida ajratish uchun muhim ahamiyatga ega?

  • Quyida keltirilgan ta’riflardan qaysi birini Ushinskiyning bola nutqini rivojlantirish sohasiga qo’shgan hissasi deb keltirish mumkin?

  • Maktabgacha yoshdagi bolalarni oilada va jamiyatda tarbiyalash tizimining asosiga xalqonalikni kiritgan, bolalarni ilk yoshidan boshlab tarbiyalash tizimi xalq nutqi, xalq qo‘shiqlari, topishmoqlari, ertaklari va o‘yinlaridan foydalanish asosiga qurilishi lozim, deb hisoblagan mashhur pedagog olim kim?

  • Vodovozova maktabgacha yoshdagi bolalarni oilada va jamiyatda tarbiyalash tizimining asosiga nimani kiritdi?

  • Ye.N.Vodovozovaning fikriga ko‘ra ertak qanday pedagogic xususiyatlarga ega?

  • Biz «til» so‘zini qo‘llaganimizda ikki narsani – til va nutqni nazarda tutamiz. Bu farqlashlarni lingvistika faniga birinchi bo‘lib qayli olib kirgan?

  • …….. fikrlar ravonligidir, unda bolaning mantiqiy fikrlash, o‘zi qabul qilayotganlarini mulohaza qilish va ularni to‘g‘ri ifodalash qobiliyati aks etadi. Ushbu ta’riflar qaysi nutq shakliga tegishli?

  • Ravon nutq qanday vazifalarni bajaradi?

  • Ravon nutqning individuallararo vazifasida qanday xususiyatlar yuzaga chiqadi?

  • Ravon nutqning ichki individual vazifasida qanday xususiyatlar yuzaga chiqadi?

  • Ravon nutqning umuminsoniy vazifasida qanday xususiyatlar yuzaga chiqadi?

  • Maktabgacha bosqichdagi kichik yoshli bolalarda qanday nutq xususiyatlari shakllanadi?

  • 4 yoshdan boshlab bolalarga qanday nutq xususiyatlari o’rgatiladi?

  • 5-6 yoshli bolalarda qanday nutq xususiyatlari shakllanadi?

  • Ravon nutqning nechta turi mavjud?

  • Maktabgacha ta‘lim muassasasida o‘qitish qanday shaklda amalga oshiriladi:

  • Dialog maxsus mashg‘ulotlarda o‘qitiladi ()

  • Qaysi dasturda Suhbatlar mavzusi va mazmuni bolalarning yosh xususiyatlari hamda ularning nutqiy rivojlanish darajasini hisobga olgan holda ― belgilanadi?

  • Maktabgacha ta‘lim muassasasida qanday suhbat turlaridan foydalaniladi?

  • Tarbiyachi turli usullar yordamida bolalarga ko‘rgan narsalarni taxlil qilish, taqqoslash, to‘ldirish, chuqurlashtirish usullarini o‘rgatadi, bolalardagi mavjud bilimlarni tizimlashtiradi, ularni muayyan xulosalarga kelishga undaydi. Ushbu suhbat qaysi suhbat turiga tegishli?

  • Pedagog tomonidan biron-bir o‘tilgan mavzu bo‘yicha bolalarning bilimlarini aniqlash uchun o‘tkaziladi. Ushbu suhbat qaysi suhbat turiga tegishli?

  • Bolalar bilan ishlash jarayonida pedagog qanday suhbatdan foydalanadi?

  • Suhbatning qanday tarkibiy komponentlari bo’ladi?

  • Maktabgacha qaysi yoshdagi bolalarda tez chalg’ish, diqqatni jamlay olmaslik kuzatiladi?

  • Suhbatni qanchagacha cheklangan sondagi bolalar (nechta) bilan o‘tkazish maqsadga muvofiq?

  • Agarda guruhda 25-30 ta bola bo‘lsa, bu holda mashg‘ulotni qanday o’tkazish zarur?

  • Dialogik ravon nutqni rivojlantirishga doir maxsus mashg‘ulotlar qanday metodlar asosida o‘tkaziladi?

  • Imitatsiya, qayta aytib berish usuli qanday usul hisoblanadi?

  • Petrushkalar qanday o’yin turi hisoblanadi?

  • Qo‘g‘irchoq tearti shakllariga nimalar kiradi?

  • Tayyorlangan suhbatning qanday vazifalari mavjud?

  • To’g’ridan- to’g’ri suhbat usuliga kiradigan vazifalarni toping?

  • Yo’ldosh suhbat vazifasida qanday natijalarga erishiladi?

  • Shaxsning ravon nutqi nima deyiladi?

  • Monologning maqsadi nima?

  • Ko‘pincha noto‘liq gaplardan foydalaniladi, tushirib qoldirilgan gap a‘zolarini so‘zlovchi nutq vaziyatidan kelib chiqib tushunib oladi, va og‘zaki uslubdagi, standart tuzilishdagi (qolip) to‘liq gaplardan ko‘proq foydalaniladi. Ushbu ta’rif qaysi nutq shakliga xos?

  • Monologik nutqning dastlabki ko‘nikmalarini qaysi davrda rivojlantirish lozim?

  • Bolalarga monologik nutqni muntazam o’qitish taxminan besh yoshdan boshlanadi?

  • Necha yoshdan boshlab bolalar monologning tavsiflash va bayon qilish turlarini qo’llashga qodir bo’ladilar?

  • Necha yoshdan boshlab bolalar Qisqa mulohaza yuritishga qodir bo’ladilar?

  • Insonning aql-zakovati va madaniyatining ko'rsatkichi deb nimani aytish mumkin?

  • Qyidagilardan qaysi biri Monologik nutq usullari hisoblanadi?

  • Monologik nutqning qaysi usulida bolalar har xil turdagi ijodiy hikoyalar yaratadilar, o'zlari ertaklar yaratadilar?

  • Maktabgacha qaysi yoshdagi bolalarga monolog nutq usuli sifatida qayta so'zlashni o'rgatishda, mavzuni rivojlantiradigan ketma-ketlik, savollar zanjiridan, ya'ni takrorlash rejasidan foydalanadilar.

  • Mnemonika yordamida qaysi yoshdagi bolalarda izchil monologik nutqni rivojlantirish mumkin?

  • Necha yoshga kelib, bolaning nutqi asosan shakllanishi kerak: u so'z birikmasini to'g'ri tuzishi, ona tilidagi barcha tovushlarni aniq talaffuz qilishi, so'z boyligi juda keng va boy bo'lishi kerak.

  • Izchil nutq deganda nimani tushunamiz?

  • O'yin holati tashkil etilgan. Bolaga u nomlangan ketma-ketlikda bajaradigan bir nechta vazifalar beriladi. Keyin bola o'z harakatlariga izoh berishi kerak. Izchil nutqni rivojlantirish ustida ish olib borishda vazifalar va mashqlarning qaysi biriga xos?

  • Bola bir nechta belgilar va ularning "qahramonlari" manipulyatsiya qiladigan narsalarni tanlaydi. Izchil nutqni rivojlantirish ustida ish olib borishda vazifalar va mashqlarning qaysi biriga xos?

  • Birinchidan, bola ertakni tinglaydi. Uni o'qib bo'lgach, kerakli rasmlarni kerakli ketma-ketlikda tanlashni va tartiblashni taklif qilishingiz kerak. Bolaga bir qator savollar beriladi, ularning yordamida avval hikoyada nima bo'lganligi, keyin va barchasi qanday tugaganligi aniqlanadi. Izchil nutqni rivojlantirish ustida ish olib borishda vazifalar va mashqlarning qaysi biriga xos?

  • Qayta hikoya qilish nutq ko'nikmalarini yaxshilashga yordam beradi, bolaning diqqatini va tafakkurini rivojlantiradi.

  • Badiiy adabiyotda kichik epik janr, hayot hodisalari ixcham ifoda etiladigan nasriy asar qanday nomlanadi?

  • Yevropa adabiyotida qaysi janrning rivojlanishiga italyan yozuvchisi Bokachcho "Dekameron" asari bilan katta hissa qoʻshgan.

  • 16-asrda yaratilgan Qaysi asarlar oʻzbek HIKOYA chiligining rivojlanishiga asos boʻlgan?

  • Oʻzbek adabiyotida realistik HIKOYA janri qachondan shakllandi?

  • HIKOYA mazmuniga koʻra qanday yoʻnalishlarda boʻlishi mumkin?

  • Hikoyalar shakliga ko‘ra qanday bo‘lishi mumkin?

  • Narsa yoki hodisaning o‘ziga xos belgilarini bayon qilish hikoyaning qaysi shakliga xos?

  • Voqealarni biron-bir qahramon bilan birgalikda vaqt bo‘yicha ketma-ketlikda aytish hikoyaning qaysi shakliga xos?

  • Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun hikoyalarning nechta turini ko‘rsatish mumkin?

  • 3 ta: a. qabul qilinishiga qarab aytiladigan hikoyalar. b. xotira asosida hikoya Faktli materiallarga asoslangan bo‘lib, bolalar faktlarni bayon qiladilar. Ushbu hikoya qilish turi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

  • ijod maxsuli bo‘lib, unda hikoyachi bola mavzuga qarab o‘z tajribasining shaklini o‘zgartiradi hamda yangi vaziyat va obrazlar yaratadi. Ushbu hikoya qilish turi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

  • Bolalar ijodlarini qanday tarzda tasniflash mumkin:?

  • Bolalarning qayta hikoyalariga qanday talablar qo‘yilgan?

  • Qayta hikoyani takrorlashda ko'proq qaysi guruhlarda foydalaniladi?

  • Bu usul qayta hikoya qilishning ravonligini, izchilligini ta‘minlaydi, uzoq pauza qilishga y o l qo'ymaydi. Bu usuldan ko’proq bola asar matnining ayrim joylarini esdan chiqarganda foydalaniladi. Ushbu usul qayta hikoya qilishning qaysi turiga xos?

  • Qayta hikoya qilish jarayonida tarbiyachi bolani jilmayish, boshini qimirlatish (tasdiqlash), qisqa so ‘z aytishi (‘Yasha―, ‘Barakalla―) qayta hikoya qilishning qaysi turiga xos?

  • Bu usul nutqning ma'nodorligini (ifodaliligini) shakllantirishga yordam beradi. Tarbiyachi tomonidan ishtirok etuvchi shaxslar haraktcrining izohlanishi bolalar nutqining oydinlashishiga, diqqatining faollashishiga katta ta'sir etadi. Ushbu usul qayta hikoya qilishning qaysi turiga xos?

  • Ushbu guruhda bolalar butun yil davomida 8— 10 ta adabiy matnni (o'zbek ertaklaridan ‘ Tulki bilan Turna ―, ‘Maqtanchoq quyon― , ‘Fil va xo‘roz― , ‘ lkki o‘rtoq― , A.Oripovning ‘Bobo va nabira― she‘rining mazmunini qayta hikoya qiladilar. Bu hususiyat qaysi yosh guruhlariga xos?

  • Bu guruhda ancha murakkab, hajmi kattaroq bo’lgan asarlarni qayta hikoya qilish taklif etiladi. (Bu guruhlarda qayta hikoya qilish uchun tavsiya etilgan asarlar ro'yxati ‘ Badiiy terma kitob―da ko'rsatilgan. Ushbu ishlar maktabgacha qaysi yosh guruhlari bilan olib boriladi?

  • Qayta hikoya qilib berish mashg'uloti qanday qismlardan iborat bo'lishi mumkin?

  • Qayta hikoya qilib berish mashg'ulotining qaysi qismida asar mazmunini idrok qilishga, bolalarning tasavvurlarini aniqlashga, kerakli emotsional holatni vujudga keltirishga va hokazolarga qaratilgan?

  • Asarni dastlabki o'qib berishda bolalarga uning mazmunini esda saqlab qolish kerakligini, so’ng uni qayta hikoya qilib berish lozimligini ta‘kidlamaslik kerak, aks holda, badiiy asarning g’oyaviy tomonini idrok eta olmasligi mumkin. Qayta hikoya qilib berish mashg'ulotining qaysi qismiga tegishli?

  • O’qib berilgan yoki hikoya qilib berilgan asar mazmuni yuzasidan beriladigan savollar oldíndan yaxshilab o‘ylab qo‘yilgan bo‘lishi kerak. Mashg'ulotning bu qismi uncha uzoq bo‘lmasligi, bolalarga 4 — 5 savol berish bilan kifoyalanish lozim. Qayta hikoya qilib berish mashg'ulotining qaysi qismiga tegishli?

  • Katta guruh bolalarini qayta hikoya qilishga o’rgatishda qanday usullardan foydalaniladi?

  • Biron-bir fakt, voqeaning mustaqil tuzilgan keng qamrovli bayonidir. Ushbu ta’rif qaysi janrga tegishli?

  • Tavsifiy hikoyalar qanday ko’rinishda bo’lishi mumkin?

  • Tavsifiy qiyosiy hikoyalar qanday bo’ladi?

  • Tavsifiy izohlovchi hikoyalar qanday bo’ladi?

  • Qabul qilinishiga qarab aytiladigan hikoyalar qanday bo’ladi?

  • Bolaning hikoya paytida nimani ko‘rayotganligi haqida hikoya

  • Xotira asosida hikoya qilish qanday bo’ladi?

  • Tasavvur asosida hikoya qilish qanday bo’ladi?

  • Qanday hikoyalar ijod maxsuli bo‘lib, unda hikoyachi bola mavzuga qarab o‘z tajribasining shaklini o‘zgartiradi hamda yangi vaziyat va obrazlar yaratadi?

  • Hikoyaning maxsus vazifasi nimadan iborat?

  • Tarbiyachi hikoya qilishni o‘rgatishni yordamida amalga oshiradi?

  • Statik suratlar nima?

  • Harakatlanadigan suratlar qanday bo’ladi?

  • Bolalar tarbiyasi mavzusiga oid statik suratlardan didaktik material sifatida foydalaniladi: ular qanday kompozitsiyaga ega bo‘lishi kerak

  • Bolalar ijodlarini qanday tarzda tasniflash mumkin?

  • Qayta hikoya qilish uchun asar tanlanganda qanday talablarga amal qilish kerak?


  • Download 22.32 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3   4   5   6




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling