Qaraqalpaq tili mamleketlik til Qaraqalpaq tili
Download 50.96 Kb.
|
2 5226703478126029006
- Bu sahifa navigatsiya:
- Dawıssız sesler
- Dawıslı sesler
- Dawıslı ses uyǵınlıǵı
- Álipbesi
- Ádebiyatlar
- Derekler
FonologiyasıQaraqalpaq únlileri, Mengesten (1947:?) Qaraqalpaq tilinde 25 dawıssız ses bar bolıp, ózge sózlerde tórt ayriqsha bolmaǵan fonema úzliksiz qollanıladı. Jergilikli bolmaǵan dawıslar qawıs ishinde kórsetilgen. Dawıssız sesler
Dawıslı sesler
Dawıslı ses uyǵınlıǵıQaraqalpaq tilinde de basqa turkiy tillerdegi sıyaqlı dawıs muwapıqlıǵı bar.Rus yamasa basqa tillerden ózlestirilgen sózler únliler muwapıqlıǵı qaǵıydalarına ámel etpewi múmkin, biraq ádette tómendegi qaǵıydalar qollanıladı:
Jazba kórinisi1928-jılǵa deyin qaraqalpaq tilinde jazıw ushın arab álipbesi qollanılǵan. 1928 hám 1940-jıllar aralıǵında latın grafikası qollanılǵan, hám onnan keyin kirill grafikasına ótilgen. Ózbekistan Respublikasınıń ǵarezsizliginen keyin latın grafikasına qaytıwǵa qarar etildi hám házirgi waqıtta Qaraqalpaqstanda basqıshpa-basqısh ótiw ámelge asırılmaqta. Tómende úsh álipbe hám háriplerdiń Xalıqaralıq fonetikalıq álipbe (IPA)daǵı belgilewleri kórsetilgen. Latın álipbesinde sáwlelendirilmegen kirill háripleri juldızsha menen belgilengen. Jańa qaraqalpaq álipbesine sońǵı ózgertiwler 2016-jılda kiritilgen: apostroflı háripler ornına ótkir noqatlı háripler kiritilgen[2]. Solay eken, jańa qaraqalpaq álipbesi de tap jańa qazaq hám ózbek álipbelerin ańlatıp ketedi, yaǵnıy ótkir háripler menen háreket etedi. Latın Latın Házirgi Házirgi grafikası Kirill grafikası Kirill latın IPA latın I 1930- grafikası 1930- grafikası
Jj Йй Yy j Yy Үү Úú Kk Кк Kk k Ŭŭ Ўў Ww 2009-jılǵa shekem C Ts retinde, al I hám Í noqatlı hám noqatsız I retinde jazılǵan[3]. ÁlipbesiQaraqalpaqlar tiykarınan Latın jazıwına tiykarlanǵan qaraqalpaq álipbesinen paydalanadı. Házirgi qaraqalpaq álipbesi:
ÁdebiyatlarBaskakov N.A.. Karakalpakskiy yaznk, t. 1 - 2, M. - L., 19 5 1-52; Berdimuratov Ye., Házirgi zaman qaraqalpaq tiliniń leksikologiyası, Nókis, 1968; Baskakov N.A., Vvedeniye v izucheniye tyurskix yazmkov, 2-izd., M.. 1969; Berdimuratov Ye.. Umarov A.. Bekimbetov P., Karakalpakskiy yazj (fonetika, morfologiya, sintaksis), Nókis. 1983. DereklerKarakalpak Etnolog. Alınǵan 12.03.2016 "Латын жазыўына тийкарланған қарақалпақ әлипбеси". (https://we b.archive.org/web/2017122404125 1/http://www.karsu.uz/index.php/kk/ 9-uncategorised/904-latyn-zhazy) Каракалпакский государственный университет им. Бердаха (Qaraqalpaq tilinde). Tiykarǵı nusqasınan arxivlendi 12-24-2017. Alınǵan 01-27-2018. Karakalpak translitator (http://www.tr ansliteration.kpr.eu/kaa/) Qaraqalpaq kirill - (Eski / Jańa) latın transliteratorı Download 50.96 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling