Qaraqalpaqstan awıl xojalıǵı hám agrotexnologiyalar institutı

Gemopoeznıń ekstramedullar oshaqlarınıń kelip shıǵıwı
Leykemiya miyeloid kletkalar toqımalarında jılısıw hám metastazlardıń suwreti menen anıqlama bernedi. Ekstramedullar leukozdı keltirip shıǵarǵan etiologik faktor tásiri sebepli mezenxima kletkalarınan kelip shıǵadı, dep iseniledi. Granulotsitler arasında jas kletkalar — miyelotsitlar, promiyelotsitlar, geyde miyeloblastlar, eozinofillar hám bazofillardıń pispegen formaları, eritroblastlar ózgeredi.
Aleykemik miyelozda qandaǵı leykotsitler sanı normal yamasa ortasha dárejede kópayadi, biraq leykogrammada leykotsitlarning keskin "jasartıwıi" anıqlanadı.
Qan kletkalarınıń fagotsitik funkciyası (miyelotsitlar hám basqalar ) saqlanıp qaladı, biraq jetik neytrofillardıń fagotsitik aktivliginen tómen.
Limfoid leykemiya (limfadenoz) tómendegiler menen xarakterlenedi
Limfoid toqımalardıń kóbeyiwi, limfa túyinleri, talaq hám bawırdıń keskin keńeyiwi. Kesellik rawajlanıwı menen suyek jiligindegi miyeloid toqıma limfoid toqıma menen almastırıladı. Qashan leykemiya limfadenozi qandaǵı aq qan kletkaları sanı 1 mkl (1500 ■ 10 vl) de 1, 5 millionǵa jetiwi múmkin hám limfocitler barlıq leykotsitlardıń 98 payızın quraydı. Aleykemik limfadepozda qandaǵı leykotsitler sanı normal yamasa ortasha dárejede kóbeygen bolsa -de, leykogrammada limfoblastlar payda bolıwı menen anıq limfocitoz belgilengen.
Retikuloendoteliozlar suyek jiligi, talaq, limfa túyinleri hám bawırda retikulyar kletkalardıń hádden tıs kóbeyiwi menen xarakterlenedi. Retikuloendoteliozdıń leykemiya hám aleykemik formaları bar.
Leykemiya retikuloendoteliozida qanda monotsitlar muǵdarı sezilerli dárejede asadı. Leykemiya menen, ásireseótkir, haywanlardıń ónimdarlıǵı páseyiwi anemiya rawajlanıwı sharshaw rawajlanıp atır. Sozılmalı leykemiya menen tiri uzaq waqıt dawamında saw kóriniwi múmkin. Olar óledi: kóbinese sharshawdan hám qosıwdan (tómen qarsılıq ) túrli kesellikler.
V bap.
Miynetti qorǵaw
Mámleketlik veterinariya xızmeti isshileriniń miynetine qosımsha haq tólew hám olardı materiallıq qollap quwatlaw shara-ilájları haqqında
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń «Ózbekstan Respublikası Mámleket veterinariya komiteti iskerligin shólkemlestiriw ilajları haqqındaǵı» 2017 jıl 1 iyun daǵı PQ-3026 -san sheshiminiń atqarılıwın támiyinlew, sonıń menen birge mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha aqsha tólew hám olardı materiallıq xoshametlew sistemasın jáne de jetilistiriw maqsetinde Ministrler Mákemesi qarar etedi:
1. Tómendegiler:
Qáwipli hám zıyanlı miynet sharayatlarında islep atirǵan veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha aqsha tólew shártleri hám tártibi haqqındaǵı qaǵıyda 1-qosımshaǵa muwapıq ;
Aldınǵı redakciyaǵa qarań
Ózbekstan Respublikası Veterinariya hám sharwashılıqtı rawajlandırıw mámleket komiteti jáne onıń sistemasına kiretuǵın shólkemler xızmetkerlerin materiallıq xoshametlew shártleri hám tártibi haqqındaǵı qaǵıyda 2-qosımshaǵa muwapıq tastıyıqlansin.
NIZAM
1-bap. Ulıwma qaǵıydalar
1. Bul qaǵıyda qáwipli hám zıyanlı miynet sharayatlarında islep atirǵan mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha tólewler tólew shártleri hám rejimin belgileydi.
2. Bul qaǵıyda qaǵıydaları veterinariya islep shıǵarıw xızmetlerin xızmetkerlerine hám de jeke veterinariya iskerligin ámelge asırıwshı isbilermenlik sub'ektlerine salıstırǵanda usınıslıq ózgeshelikke iye.
3. Bul Qaǵıydada tómendegi tiykarǵı túsiniklerden paydalanıladı :
mámleket veterinariya xızmeti jumısshısı — haywanlardıń turmısı hám den sawlıǵın qáwipsiz etiliwin, haywanlar kesellikleri payda bolıwınıń, tarqalıwınıń aldın alıwdı hám olardı tamamlawdı, xalıqtı haywanlar hám adam ushın ulıwma bolǵan keselliklerden qorǵawdı, Ózbekstan Respublikası aymaǵın haywanlardıń juqpalı kesellikleri alıp kiriliwinen qorǵawdı támiyinlewge, haywanlarǵa veterinariya xızmeti kórsetiliwine, sonıń menen birge, Ózbekstan Respublikası aymaǵınıń veterinar arqayınlıǵın, mámleket veterinariya xızmeti qadaǵalawı astındaǵı tovarlardıń veterinariya, veterinariya-sanitariya qawipsizligin támiyinlewge qaratılǵan ilimiy hám ámeliy iskerlik menen shuǵıllanatuǵın shaxs ;
qáwipli miynet sharayatı — tásiri mámleket veterinariya xızmeti jumısshısınıń jara alıwına sebep bolıwı múmkin bolǵan miynet sharayatı ;
zıyanlı miynet sharayatı — tásiri mámleket veterinariya xızmeti jumısshısınıń kesellikke shalınıwına (sawlıgınıń zıyanlanıwına ) alıp keliwi múmkin bolǵan miynet sharayatı.
2-bap. Mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha aqsha tólew shártleri hám tártibi
4. Mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha aqsha tólew olardıń lawazım is haqına qosımsha ústeme (procent muǵdarında ) tólew jolı menen ámelge asıriladı.
5. Tómendegi mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleriniń lawazım is haqına (tarif stavkasına ) 12 protsentli ústemeler belgilenedi:
Respublika haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi mámleket orayı, Qaraqalpaqstan Respublikası hám wálayatlar haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi mámleket orayları, rayon (qala ) haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi mámleket orayları direktorları hám olardıń orınbasarları, laboratoriya (veterinariya-sanitariya ekspertizasi laboratoriyaları ) basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya fel'dsherlari (texniklar), veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari, telek (dárixana ) basqarıwshıları hám qánigeleri;
Veterinariya dári ónimleri, azıqlıq qosımshalar sapası hám mámilesi qadaǵalawı boyınsha mámleket ilimiy orayı direktorı jáne onıń orınbasarı ; veterinariya dári ónimleri hám azıqlıq qosımshalardı standartlaw hám sertifikatlaw bólimi basqarıwshıı, veterinariya vrachlari, veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari;
Aldınǵı redakciayaǵa qarań
rayon (qala ) veterinariya hám sharwashılıqtı rawajlandırıw bólimleri basshıları hám olardıń orınbasarları, veterinariya iskerligin muwapıqlastırıw hám mámleket qadaǵalawı boyınsha qánigeler, haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi boyınsha qánigeler, veterinariya uchastka basqarıwshıları, veterinariya-sanitariya ekspertiza laboratoriyaları basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya fel'dsherlari (texniklar), veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari, telek (dárixana ) basqarıwshıları hám qánigeleri;
(5-bánttiń besinshi abzacsı Ózbekstan Respublikası Ministrler Mákemesiniń 2019 jıl 27 iyun daǵı 532-sanlı sheshimi redakciyasında — Nızam hújjetleri maǵlıwmatları milliy bazası, 28. 06. 2019 y., 09/19/532/3344-san)
kesellik juqtırilmaǵan haywanlar ushın (sınaq laboratoriya haywanları jetiwtiriwshi) vivariy basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari;
Mámleket shegarası hám transport daǵı mámleket veterinariya qadaǵalawı basqarması veterinariya punktleri veterinariya fel'dsherleri (dezinfektorlar), veterinariya-sanitariya uchastkaları veterinariya vrachlari, veterinariya fel'dsherleri (dezinfektorlar), veterinariya sanitarlari;
mámleket veterinariya xızmeti mákemeleri arnawlı avtomobil' aydawshıları.
6. Tómendegi mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleriniń lawazım is haqına (tarif stavkasına ) 24 protsentli ústemeler belgilenedi:
Respublika haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi mámleket orayı, Qaraqalpaqstan Respublikası hám wálayatlar haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi mámleket orayları, rayon (qala ) haywanlar kesellikleri kesellikti anıqlawı hám azıq-túlik ónimleri qawipsizligi mámleket orayları mikrobiologiya, virusologiya, mikologiya, parazitologiya, bakteriologiya, serologiya, taksikologiya laboratoriyaları basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya fel'dsherlari (texniklari) veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari;
Veterinariya dári ónimleri, azıqlıq qosımshalar sapası hám mámilesi qadaǵalawı boyınsha mámleket ilimiy orayındaǵı mikroorganizm shtammlarini baqlaw bólimi, veterinariya dári ónimlerin hám azıqabop qosımshaların aprobatsiya qılıw bólimi, veterinariya dári ónimleri hám azıqabop qosımshalarınıń sapası hám mámilesi mámleket qadaǵalawı bólimi basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya fel'dsherlari (texniklar) veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari;
Veterinariya ilimiy-izertlew institutı gel'mintologiya, protozoologiya, gelmintozoonoz, patanatomiya, virusologiya, brutsellyoz hám tuberkulyoz laboratoriyası basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya fel'dsherlari (texniklar), veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari;
keselliklerdiń janlı qozǵawtıwshıları juqtırılǵan haywanlar menen islew (sınaq -laboratoriya haywanları jetiwtiriwshi) vivariy hám de rentgen kabinetlerinde isleytuǵın bólim basqarıwshıları, veterinariya vrachlari, veterinariya laborantlari hám veterinariya sanitarlari.
Mámleket veterinariya xızmeti jumısshısına ol islep atirǵan miynet sharayatınıń zıyanlılıgınan kelip shıǵıp, tolıqnishi kerek bolǵan ústemelerdiń (12 yamasa 24 protsentli) hár ekewi de tuwrı kelgen jaǵdaylarda, onıń lawazım is haqına 24 protsentli ústeme belgilenedi.
3-bap. Qáwipli hám zıyanlı miynet sharayatlarında islep atirǵan mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha tólewlerdi finanslıq támiynlew
7. Qáwipli hám zıyanlı miynet sharayatlarda islep atirǵan mámleket veterinariya xızmeti xızmetkerleri miynetine qosımsha tólewlerdi finanslıq támiynlew Ózbekstan Respublikası Mámleket byudjeti hám nızam hújjetlerinde qadaǵan etnmagan basqa derekler esabınan ámelge asıriladı.
4-bap. Juwmaqlawshı qaǵıyda
8. Bul Qaǵıyda talapları aynıwında ayıplı bolǵan shaxslar nızam hújjetlerine muwapıq juwap beredi.

Paydalanılǵan ádebiyatlar

А.Г.Савойский, В.Н. Байматов, В.М. Мешков - Паталогическая физиология "Учебник"
С.И. Лютинский - Патологическая физиология жывотных . "Учебник"

D.E.ESHIMOV, R.F.RO‘ZIQULOV - HAYWANLAR

PATOFIZIOLOGIYASI PÁNINEN
ÁMELIY-LABORATORIYA SHÍNÍǴÍWLARÍ
Internet saytları
Ziyo.uz
From-to.uz