Qaraqalpaqstan awıl xojalıǵı hám agrotexnologiyalar institutı

Profilaktika ilajları.
Aktinomikoz, haywanlar hám adamlardıń basqa kóplegen kesellikleri sıyaqlı, emlenishdan kóre aldın alıw ańsatlaw bolıp tabıladı. Sol sebepli fermer xojalıqlarında bul keselliktiń aldın alıw júdá zárúrli bolıp tabıladı.
Siyirlardıń infektsiyanı juqtırıw qáwpin kemeytiw ushın siz tómendegi qaǵıydalarǵa ámel qılıwıńız kerek: Sharbashılıq dúkanın úzliksiz túrde dezinfeksiya etiń. Nátiyjeli emleytuǵın qural - bul jańa óshirilgen hák. Eger xojalıq zammarrıq ushın qolaysız bolǵan orında jaylasqan bolsa, siyirlardı ızǵar yamasa tómen orınlarda boqmang. Siyirlardı tutınıw etiwden aldın qopal jem tayarlań. Onıń ushın olar qaynoq suw menen quyilishi hám 5-10 minuta dawamında saqlanıwı kerek. Bunnan tısqarı, duz qosıwıńız múmkin (10 litr suw ushın 10-15g). Siyirdı bagıwdan aldın sabanlardı kaltsiylang.
Zotan aktinomikoz menen kesellengen qaramal asıǵıslıq menen ajratılıwı kerek. Qayta tiklengen siyirlar turaqlı qadaǵalaw astında bolıwı kerek, sebebi kesellik qaytalanıwı múmkin. Máslahát! Azıqtı qayta islew ushın siz ammonizatsiya usılınan da paydalanıwıńız múmkin: 25% ammiak suvida 4-5 saat dawamında namlang

II b.2 Aktinomikozdıń formaları

Mikroskopik kórinisi.Ókpeden tayarlanǵan gistopreparatda hár túrlı formasındaǵı oshaqlar kórinedi, olar gemotoksilinda boyalǵan bolıp, kók reńde kórinedi. Orayda nursimon zamarıqlar qızıl reńde kórinedi. Olardıń átirapında leykotsitlar qabatı payda bolǵan. Túynektiń shetlerinde bolsalimfoid hám epitelioid kletkalar qabatı kórinedi. Prolefiratsiya procesi bolsa bóleksheleraro biriktiruvchi toqımada rawajlanadı. Tilde de tap joqarıdaǵı ózgerislerdi kóremiz.
Makroskopik kórinis. Ókpediń jaralanǵan bolǵan qattı qansistensiyali, bolıp aǵımtır kók reńde kórinedi, biriktiruvchi toqıma ósińki, kesilgen yuzada irińli oshaqlar kórinedi.
Til júdá kólemine úlkenlesedi, awızdan asılıp túsedi, qansistensiyasi qattı boladı (taxtasımon til), kesilgen yuzada aktinomikozning irińli oshaqları kórinedi. Keselliktiń baslanıwında qozǵawtıwshı átirapında kem muǵdarda polimorf yadrolı leykotsitlar, epiteliod hám náhán kletkalar kórinedi. Keyinirek bolsa leykotsitlar sanı kópayadi jáne onıń átirapında epitelioid, limfoid hám jas biriktiruvchi toqıma kletkalarınan granulyatson toqıma ósedi. Eski oshaqlarda shetlerinde talshıqlı biriktiruvchi toqıma limfocit hám plazmatik kletkalarǵa bay jaǵdayda kórinedi, keyinirek bul toqıma qattı fibrozli qabıq payda etedi.
Zamarıqlar eski oshaqlarda nursimon formada kórinbeydi, bálkim jemirilgen tuzlangan jaǵdayda kórinedi.
Túyinler 3 silekey, qabatlarda yarım shartarizli bolıp, tez jariladi hám jaralar payda boladı. Kóbinshe awız, geyde ishek silekey qabatlarında erroziya hám jaralar kórinedi. Olar qosılıp hám erroziya - jarali process rawajlanıp, silekey qabatlarda fungozli forması rawajlanadı. Diffuz forması kem ushraydı, teriad boladı. Terinde juwanlasqan, isingen, irińli boslıqlardan ibarat diffuz jaraqatlar kórinedi. Bul jaǵday flegmonaǵa uxshaydi, ayrıqsha túrde flegmonadan qatti,konsistensiyali boladı. Kesellik tilde salmaqli keshedi. Tilde granulyasion tasaanıń diffuz ósiwi menen xaraktrelenedi. Til qattı bolıp, kessimon yuzada irińli oshaqshalar kórinedi, til awızdan asılıp turadı taxtasımon til dep ataladı.
Erin aktinamikozi de ushırasıp turadı. Iri shaqlı haywanlarda tómengi erinde, tiykarlanıp túyinsimon geyde diffuz formasında (filsimon erin) milki aktinomikozi ushıraydi. Túynekler, erroziya formalarında boladı. Óspeleri uqsaydi, ayrıqsha túrde, ishinde kesilgende iriń shıǵadi. Mindelik aktinomikozi tek cho'chqalarda ushraydı. Túynek (mayda hám máyek úlkenligine).Túynek aktinamikoz jaqsı ushraydı. Fungoz formada boladı. Suyek aktinomikozi kupincha tómengi jaqta boladı. Qabırǵada, kókirek súyekinde, ayaq, hám bas suyeklerinde de payda boladı.


Teri aktinomikozi bas terisida ushraydı. Fungoz hám diffo'z sırtqı kórinislerde boladı. Daslep teri hám teri astında zamburugli qattı, búrmeler payda boladı,keyinirek jaralar qáliplesedi. Diffo'z halda bolsa qattı . Limfa túyinler (jat astı,tamok.) irińli abssesslar payda boladı.
Ópke aktinomikozi YShX, shoshqalarda hám jabayı xayvonlarda (zoopark) aerogen hám gemotogen jol menen kesel boladı. Gematogen jol menen ókpede miliar hám oshaqli aktinomikoz jaraxatlar payda bladi. Aerogen jaǵdayda bolsa ókpede shıraylı jaraqatlanıw júz beredı. 5. Manka hám tuberkulyoz túynekleriniń makro hám mikroskopik parıqlanıwı payda boladı.
Etiologik hám patagenezi. Sırtqı ortalıqta zamburug daǵal hám irinli azıqlarda saprofit kóriniste ushraydı. Zamburuglar teriniń jaraqatlanǵan, tirnalgan jaylarınan kiredi. Qozǵatıwshı kirgen orında zaqımlanıw rawajlanadı hám granulemalar qáliplesedi. Granulemanıń orayında nurtarizli zamburuglar, onıń átirapında polimorf yadrolı leykositlardan ibarat iriń, túynek shetlerinde bolsa limfoid, islew hám óz-ózin epitelioid kletkalar qabatı payda boladı. Zamburug qanǵa ótip, limfa túyinlerde, bawırda, búyrekte hám ókpede metastazlar beriw múmkin.

III bap. Patologoanatomik ózgerisler.

Aktinomikozda tiykarlanıp ekssudativ hám poliferativ processler rawajlanadı. Túyinli formasında domalaq, kúlreń-sarı, to'zulmalar payda bolıwı xarakterli bolıp tabıladı. Fungoz forması bolsa kóbinshe erroziya hám jaralar payda bolıwı menen. Aktinomikoz sozılmalı juqpalı kesellik bolıp tabıladı.úy haywanları (tiykarlanıp qaramal ), baslawshı radiatsion zammarrıq Streptothrix actinomyces menen meniń. Anatomik tárepten kesellik ádetde juqpalı granuloma formasında boladı. Etiologiyasi hám patogenezi. Sırtqı ortalıqta Str. ırqlarda aktinomits saprofitlari teniyah. Haywan toqımalarında rozetlarga uqsas druzen payda etedi, onıń orayı topǵa toqılǵan miselyumning juqa sabaqlarınan ; gifalar ekinshisidan shetke cho'ziladi, erkin úshlerinde lampochka formasındaǵı isikler ámeldegi bolıp, bul druzenga jaqtı (radial) beredi. dúzilisi. Zammarrıq haywanlardıń denesine ziyanlanǵan silekey qabat yamasa arqalı kiredi teri donli ósimliklerdiń ósimlikleri tárepinen ziyanlanǵanda. Hawa kemrek áhmiyetke iye. hár qanday infektsiya jolı. Dene degi zammarrıqtıń tarqalıwı fagotsitlar arqalı júz bolıwı múmkin jarıqlar, limfa tamırları hám gematogen jol menen. Metabolik ónimlerdiń tásirinen tısqarı zammarrıqtıń ózi, isiw óshog'idan dawam jetip atırǵan intoksikatsiyani, sonıń menen birge, onıń ayriqsha toqımasın joq etiw nátiyjesinde júzege keletuǵın funktsional buzılıwlardıń tásiri yamasa basqa organ, mısalı, til bulshıq etleri, jaq suyekleri hám basqalar. Nátiyjede,aktinomikoz tesikleri. Bunday jaǵdaylar kaxeksiya yamasa xroniosepsisga alıp keliwi múmkin. H i s t o genezis lemmalar. Zammarrıq elementlerin lokalizatsiya qılıw jayında jańa isiw óshog'i jas maydalaw toqımalarınıń elementleri - epiteliy kletkalarınan ibarat ámeldegi, limfoidotsitlar, fibroblastlar hám az muǵdarda polimorfonukulyar leykotsitlar; geyde náhán kletkalar bar.Keyin granuloma orayında kletka quramı ózgeredi ^, oshaqlar payda boladı polimorfonukulyar leykotsitlarning anıq ústinligi menen, biriktiruvchi toqılǵan elementler degeneratsiya hám bólekleniwge ushraydı, sanı irińli deneler hám tipik irińli birikpe menen oshaqlar payda boladı. Ta Sonday etip, aktinomikotik granulomaning orayında irińli fokus payda boladı zammarrıqtıń jaqtı druzalari menen hám obtsess átirapında - jas, kletkalarǵa bay maydalaw toqıması. Menen aktinomikoz granulomasining periferik zonası fibroblastlar hám biriktiruvchi toqıma talshıqlarınan ibarat bolıp, limga da bay foid, plazma kletkaları, olar arasında tez-tez ámeldegi eozinofil leykotsitlar. Áyyemgi oshaqlarda az-azdan tıǵızlıqqa ótiw baqlanadı, talshıqlı tırtıq toqıması. Dene degi patogenning tarqalıwı me kóbinese qońsılas aymaqlar hám toqımalarǵa, elementke dawam etiw arqalı júz boladı zammarrıq koplari limfa jolındaǵı kletkalar (fagotsitlar) tárepinen alıp barılıwı múmkin ótiw hám tamırlar, birpara jaǵdaylarda bolsa gematogen jol menen tarqalıwı da múmkin. Gistologik preparatlarda eozin menen boyalǵanında anıq kórinedi kolbaǵa uqsas qalıńlasqan putaqlardan druzaning jaqtı qızıl nurli toji zammarrıqtıń tei mitseliysi. Áyyemgi aktinomikotik granulomalarda druzen múmkin armiya, qulashi, keyin bolsa olardıń ornına irińli deneler menen oralǵan halda tabasız hák menen sińirilgen bólekli shırıw. Birpara jaǵdaylarda isiw procesi irińsiz dawam etedi, tek ónim menen ańlatıladı aktiv ózgerisler. Usınıń menen birge, zammarrıq druzenlari jaqtı dúzılıwǵa iye emes, júdá kishi hám úlken kletkalar menen oralǵan, aftidan, druzni pútkilley joq etiwge ılayıq. Patologikalıq anatomiya. Aktinomikoz menen túyin ajralıp turadı kovy, yarali, zammarrıq yamasa zammarrıq formasındaǵı hám diffuz sırtqı kórinisler, sonıń menen birge aktinomikoz obtsessleri.