Qarshi davlat universiteti fizika-matematika fakulteti

Gaz doimiysi kal/gradmol bo‘lgani uchun,

kal/gradmol. (16)

Binobarin, barcha ximiyaviy jihatdan oddiy bo‘lgan kristall qattiq jismlarning atom issiqlik sig‘imi yetarlicha yuqori temperaturada 6kal/gradmol ga tengdir.

Bu xulosa molekulyar-kinetik nazariya asosida 1819 yilda Dyulong va Pti tomonidan tajriba yo‘li bilan chiqarilgan edi. U Dyulong va Pti qonuni nomini olgan.

Shuni nazarda tutish kerakki, (16) formuladan kelib chiqadigan issiqlik sig‘imining temperaturaga bog‘liq emasligi faqat yetarlicha yuqori temperaturalar uchun o‘rinlidir. Past temperaturada issiqlik sig‘imi temperaturaga bog‘liq, temperatura pasayganda issiqlik sig‘imi kamayib, nolga intiluvchi absolyut temperaturada qattiq jismlarning issiqlik sig‘imi nolga intiladi. Qattiq jism issiqlik sig‘imining juda past temperaturalardagi o‘zgarishlari faqat kvant mexanikasi asosidagina tushuntirilishi mumkin.

Qattiq jismlarda issiqlik o‘tkazish jarayoni gazlar uchun chiqarilgan Fure qonunining o‘zi bilan ifodalanadi:

, (17)