Qarshi davlat universiteti

 

Magniy trisilikat 

(Magniy trFiltrisilikum trisilicicum. Magnium trisilicicum Mg2 Si3 O8 nH2O) Preparat 

ximiyaviy tabiatiga ko’ra trisilikat kislotaning magniyli tuzi bo’lib, magniy oksid yoki 

magniy sulfatlarga kremniy oksid ta’sir ettirib olinadi. 

Magniy trisilikat oq, amorf parashok, suvda erimaydi. Mineral kislotalarda 

parchalanadi. 

Mg2 Si3O8 nH2O+4HCl= 2Mg Cl2+3 SiO2 nH2O+2H2O  

Preparat  chinligini aniqlash uchun uni natriy gidrokarbonat eritmasi aralashtirib 

filtrlanadi. Filtrda nitrat kislota va ammoniy molibdan ta’sirida sariq cho’kma hosil bo’ladi. 

Mg2 Si3O8 nH2O+6NaHCO2 =2Mg CO3 +3Na2 Si O3+4CO2+n 2O+3H2O 

Na2 SiO3+2HNO3=2Na NO3+H2 SiO3 

H2SiO3+2OHNO3+12(NH4)2 MoO4=(NH4)4 H4[Si(Mo2O7)6]+20 NH4 NO3+9H2O 

Filtrda qolgan cho’kmani yuviladi va xlorid kislotada eritgandan so’ng magniy ionini 

odamdagi reaksiyalar bilan aniqlanadi. 

Preparat miqdorini tortma va hajm usullari yordamida aniqlanadi. 

 1.Tortma usuli. Magniy trisilikatnixlorid kislota ta’sirida qizdirish bilan parchalanadi. 

Hosil bo’lgan cho’kmani  (SiO2) filtrlab   suv bilan yuviladi. Cho’kma og’irligini aniqlash 

uchun chinni idishchalarga qizdirib, analitik tarozida tortiladi. 

Mg2 Si3O8 nH2O+4HCl= 2Mg Cl2+3 SiO2 nH2O+2H2O  

 SiO2(H2O)n+2=SiO2(H2O)n+2 

2.Hajm usuli. Preparatga sulfat kislotaning titrlangan eritmasidan ortiqcha miqdorda 

qo’shiladi, keyin ortiqcha kislotani ishqor bilan titrlanadi. 

Mg2 Si3O8 nH2O+2H2SO4=2MgSO4+3SiO2 (H2O)n+2 

H2SO4+2NaOH=Na2SO4+H2O 

---

 

30 

Meditsinada meda shirasida xlorid kislota miqdori ko’payganda, meda va o’n ikki 

barmoq ichak yaralarida tavsiya qilinadi. Og’zi mahkam yopilgan idishlarda saqlanadi. 

Talk 

Magniy silikat (Talcum.Magnesia silicica) 

Talk tabiatda ko’p o’chraydigan minerallardan bo’lib, ximiyaviy tabiatiga ko’ra magniy 

silikatlardan biri hisoblanadi. Preparatning tahliniy formulasini qo’yidagicha  ifodalash 

mumkin. 

4 SiO2 3MgO H2O;                 3Mg SiO3 H2SiO3 

                 Mg 3 H2 (SiO3)4 

Hidsiz, mazasiz, juda mayda oq kul rang poroshok bo’lib, suvda, kislotalarda va boshqa 

erituvchilarda va boshqa erituvchilarda erimaydi. 

Preparat chinligini aniqlash uchun uni kaliy yoki natriy karbanat bilan aralashtirib, 

yuqori tempraturada eritiladi. Suyuqlikdan magniy ionini MgNH4PO4 hamda aniqlanadi. 

4Sio2 3MgO H2O+4Na2CO3=3MgO+4Na2SiO3+H2O+4CO2 

MgO+2HCl=MgCl2+H2O 

Na2 SiO3+2HCl=2NaCl+H2SiO3 

Pasta va tabletkalar tayyorlashda indifferent modda sifatida qo’shiladi.