Tuzilmani qaytadan tiklash muammosi. Keskinlikni yumshatish muammosi. Parsons fikricha, organizm moslashuv vazifasini bajaruvchi tizim hisoblanadi. Bu moslashuv tizim muhiti bilan o‘zaro harakat qilishda jismoniy va energetik zaxira (resurC) kuch-quvvat beradi. T.Parsons fikricha, Ijtimoiy tizim darajasiga ko‘ra: 1. Moslashuv funksiyasini – iqtisodiy tizimcha ta’minlaydi. 2. Maqsadga erishish funksiyasini – siyosiy tizimcha ta’minlaydi. 3. Integratsiya funksiyasini – huquqiy institut va urf-odatlar ta’minlaydi. 4. Tuzilmani qayta tiklash funksiyasini – e’tiqodlar tizimi, ahloq va ijtimoiylashuv agentlari (oila, tarbiya, ta’lim institutlari) ta’minlash. T.Parsons fikricha, murakkab tizimlarda o‘zaro ayirboshlash bevosita emas, balki bilvosita formallashtirilgan ramziy vositalar (til, qoniqish, madaniyat, pul, hokimiyat, ta’sir o‘tkazish, qadriy tarafdorlik (urf-odatlar) yordamida amalga oshiriladi. T.Parsons XX asr 60-yillarida jamiyat evolyusiyasi muammolarini tahlil etdi va jamiyat evolyusion doktrinasi asosida differensiatsiya g‘oyasini yaratdi. T.Parsonsning jamiyat evolyusiyasi nazariyasidagi paradigmalar: 1. Jamiyat funksional differensiya va umumlashgan moslashuvchanlik mezonida rivojlanadi. 2. Rivojlanish evolyusion umumlashmalar asosida kengayib boradi. 3. “Oraliq davr”ga o‘tish yozuvning vujudga kelishi bilan belgilanadi. 4. Iqtisodiy va siyosiy tizimlar, “sanoat inqilobi”dan so‘ng, demokratik inqilob keladi. 5. Demokratik inqilob, ijtimoiy jamiyatni siyosiy tizimdan ajratib oladi. 6. “Zamonaviy” tizimga o‘tish ma’muriy byurokratiyadan bozor iqtisodi va demokratik saylov tizimining shakllanishi bilan yuz beradi. 7. Ma’rifiy inqilob, ijtimoiy tizimni qo‘llab-quvvatlaydi. Sotsiologiyada jamiyatning quyidagi yo‘nalishlari mavjud. Mexanik yo‘nalish (maktabi) – (XIX asrda paydo bo‘ldi, sotsial harakatni biologik harakat shaklida tushunadi, olamni mexanik talqin qiladi).
Do'stlaringiz bilan baham: |
