Qarshi filiali kt va tt fakulteti

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI
KT VA TT FAKULTETI
AX-11-21- GURUH TALABASINING


Elektronika va sxemalar
FANIDAN

12–LABORATORIYA ISHI
Bajardi: Sattorov A


Tekshirdi: Polvonov X.N

12- LABORATORIYA ISHI

УБ ulanish sxemasidagi БТni statik ВАХ larini tadqiq etish

Ishning maqsadi: UE ulanish sxemasida bipolyar tranzistorlarning asosiy
statik xarakteristikalari va parametrlarini tadqiq etish, xarakteristikalarni o’lchash va tajriba natijalarini qayta ishlash uslubi bilan tanishish.

Grafik ko’rinishda ifodalangan tok va kuchlanish orasidagi bog’liqlik

tranzistor statik xarakteristikalari deb ataladi. Umumiy emitter ulanish sxemasida
mustaqil o’zgaruvchilar sifatida baza toki iB va kollektor – emitter kuchlanishi uКE tanlanadi, shunda:

Ikki o’zgaruvchili funktsiya grafik ko’rinishda xarakteristikalar oilasi kabi

tasvirlanadi.
BT kirish xarakteristikalari oilasi 11.1 a- rasmda, chiqish xarakteristikalar
oilasi 11.1 b-rasmda keltirilgan.

Amaliy hisoblarda ko’pincha BT statik xarakteristikalarini bo’lakli- chiziqli

aprroksimatsiyasidan ham keng foydalanishadi.






Nazorat savollari.

1. BT UE ulanish sxemada ishlash printsipi, emitter va kollektor p-n o’tishlar, baza

sohasi ahamiyati haqida gapirib bering.
2. Emitter toki tashkil etuvchilari nomini ayting va ularning yo’nalishlarini p-n-p
hamda n-p-n turli BT uchun ko’rsating.
3. Baza toki tashkil etuvchilari nomini ayting va ularning yo’nalishlarini p-n-p
hamda n-p-n turli BT uchun ko’rsating.
Javoblar:
1.Bipolyar tranzistor (ВТ) deb o‘zaro ta’sirlashuvchi ikkita p-n o‘tishdan tashkil topgan va signallarni tok, kuchlanish yoki quvvat bo‘yicha kuchaytiruvchi uch elektrodli yarimo‘tkazgich asbobga aytiladi. BT da tok hosil bo'lishida ikki xil (bipolyar) zaryad tashuvchilar - elektronlar va kovaklar ishtirok etadi. ВТ p - va n - o‘tkazuvchanlik turi takrorlanuvchi uchta (emitter, baza va kollektor) yarimo‘tkazgich sohaga ega.
2. p-n o’tish

3. IК = (α/1- α) IБ + (1/1- α) IК0 agar β= (α/1- α) qilib belgilsask IК = β IБ + (β+1) IК0 ifoda quyidagi ko;rishga keladi.b baza tikining koefitsiyenti dwyiladi.

Xulosa:
Men ushbu labaratoriya ishiada UE ulanish sxemasida bipolyar tranzistorlarning asosiy statik xarakteristikalari va parametrlarini tadqiq etish, xarakteristikalarni o’lchash va tajriba natijalarini qayta ishlash uslubi bilan tanishib chiqdim.
Wordbench dasturi yordamida sxemasini chizdim.