Qayd raqami
Muhit va koordinatsion sub'ekt printsiplari
Download 1.35 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Chikago maktabi
Muhit va koordinatsion sub'ekt printsiplari
Konkret psixologik analiz ob'ekti axloq hisoblangan bir paytda psixologiya rivojlanishidagi ushbu qurilish bilan Dpyuning fikri bog'liqdir. U refleks to'g'risidagi deterministik tushuncha psixologik reallikni o'rganishga to'sqinlik qilishini isbotlab berda. Boshqa bir tomondan Dpyui bu reallikni Titchenerdan boshqacha tushundi, ya'ni uniig ostida "materiya"ni emas, boshqa sub'ekt kechinmasini, kordinatsiya jarayonida esa sub'ekt va muhitni tushundi. Dpyui sub'ektiv idealizmni taraqqiy etgan ilmning yangi pog'onasiga ko'tardi, qachonki turli o'zgaruvchi qarashlarni psixologik funktsiyalarni sharhlab berish zarur bo'lgan bir paytda ular dunyoda yaratgan tushunchalardan, ya'ni individning his etishida, harakati to'g'risidagi tushunchalarni isbotladi. Chikago maktabi. Jeyms va Dpyuilar funktsional psixologiyaning Chikago maktabi dasturini tayyorlashadi. Bu dastur 1906 yilda D.N.Enjelo tomonidan Amerika psixologiya assotsiatsiyasiga taqdim qilinadi. Unda funktsional psixologik jarayonlar haqida belgilanadi. Jarayon ehtiyoj bilan muhit o'rtasidagi birlamchi vazifani bajaradi. Ongning asosiy belgilanishi "yangicha nisbatan akkomodatsiya"dir. Organizm psixofizik butunlik sifatida harakat qiladi. Shuning uchun psixologiya ong bilan chegaralanib qolmaydi. Bu sohada Enjelo strukturial psixologiyaga hujum qiladi. Agar Titchener psixologiyani boshqa fanlardan qat'iy chegaralanishini talab qilsa, funktsionalistlar uning nevrologiya, sotsiologiya, antropologiya bilan hamkorligini tarafdorlari bo'lishdi. Chikago maktabida mushaklar tuzilishi va ehtiyoj faktoriga katta ahamiyat berilgan. Ongning va xulqning faoliyatini o'rganuvchi psixofizik tartib Amerika funktsionalizmida tabiiy-ilmiy bo'yoqqa ega bo'lib Yevropa yo'nalishidan keskin farq qiladi. Lekin ularni umumiylik tomonlari ko'p bo'lgan. Qisqa vaqt mobaynida gullab yashnagan funktsional maktabning teologizmi strukturalizm singari parchalanib ketdi, boshqa oqimlar tomonidan siqib chiqarildi. Shu oqimlar funktsionalizm muammolarini "yutib" yuboradi. Funktsionalizmning falsafiy loyihalarining bir narsa ekanligini ko'rsatdi. Download 1.35 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling