Qidir Suyuqliklarda ichki ishqalanish

Temperatura, 
10
1,308
20
1,002
30
0,7978
40
0,6531
50
0,5471
60
0,4668
70
0,4044
80
0,3550
90
0,3150
100
0,2822
Texnikada, asosan, suv oʻtkazgich quvurlari va tribotexnikada
kattalik bilan ishlashga toʻgʻri keladi. Bu kattalik kinematik qovushoqlik deb ataladi. Bu yerda 
— suyuqlik zichligi.
Kinematik qovushoqlik eski adabiyotlarda santistokslarda berilgan(sSt). SI sistemasiga oʻtish
uchun: 
.
3-rasm.
Kinematik va shartli qovushoqlik

---

Shartli qovushoqlik — oqimning gidravlik qarshiligini xarakterlovchi kattalik boʻlib, biron hajmli
suyuqlikning vertikal trubkadan oqib tushishishiga ketgan vaqt bilan oʻlchanadi. Uni Engler
burchaklarida oʻlchanadi(nemis fizigi K.O.Engler sharafiga). Belgilanishi — 
. Uning qiymati 
hajmli tekshirilayotgan suyuqlikning berilgan temperaturada viskozimetrdan oqib
tushish vaqtining 20$^{\circ}$C temperaturali 
distillangan suvning viskozimetrdan
oqib tushish vaqtiga nisbati bilan aniqlanadi:
Suyuqlik turi
, 
atseton
benzol
qon
etilenglikol
glitserin
mazut
simob
metil spirti
motor moyi (SAE10)
nitrobenzol
suyuq azot(77K da)
propanol
zaytun moyi
sulfat kislota
Demak, suyuqliklar tashqi kuch taʼsiri ostida oʻzini qanday tutilishiga qarab turlarga ajratilar ekan.
Tabiatda uchraydigan suyuqliklarning koʻp qismi Nyutonning ishqalanish qonuniga boʻysunadi.
Bunday suyuqliklar Nyuton suyuqliklari deb ataladi. Masalan, suv, spirt, benzin, kerosin va
boshqa shu kabilar ana shunday xususiyatga ega. Bunday suyuqliklar uchun tashqi temperatura
ortganda ichki ishqalanish koeffitsiyenti kamayishi(-rasm), bosim ortganda esa ichki ishqalanish
koeffitsiyenti ortishi xarakterli jihatdir.

---

Bundan tashqari, Nyutonning ishqalanish qonuniga boʻysunmaydigan suyuqliklar ham mavjud
boʻlib, ularning ichki ishqalanish koeffitsiyenti tashqi kuchlar taʼsirida har xil oʻzgarar ekan. Shu
sababli bunday suyuqliklar bir necha toifaga ajratiladi:
reopektik(dilatant) suyuqliklar — vaqt oʻtishi bilan ichki ishqalanish koeffitsiyenti ortib
boradigan suyuqliklar;
Bingham plastiklari — past bosimlarda xuddi qattiq jismdek, bosim ortganda esa suyuqlik kabi
oquvchan boʻlib qoladigan moddalar;
tiotrop suyuqliklar — vaqt oʻtishi bilan ichki ishqalanish koeffitsiyenti kamayib boradigan
suyuqliklar;
shuningdek, tashqi kuchlanish ortganda ichki ishqalanish koeffitsiyenti ortadigan suyuqliklar
ham mavjud.
Abdulagatov, Ilmutdin M.; Zeinalova, Adelya B.; Azizov, Nazim D. (2006). „Experimental
viscosity B-coefficients of aqueous LiCl solutions“. Journal of Molecular Liquids.
Assael, M. J.; et al. (2018). „Reference Values and Reference Correlations for the Thermal
Conductivity and Viscosity of Fluids“. Journal of Physical and Chemical Reference Data.
Bird, R. Bryon; Armstrong, Robert C.; Hassager, Ole (1987), Dynamics of Polymeric Liquids,
Volume 1: Fluid Mechanics (2nd ed.), John Wiley \& Sons
Dyre, J.C.; Olsen, N. B.; Christensen, T. (1996). „Local elastic expansion model for viscous-
flow activation energies of glass-forming molecular liquids“. Physical Review B.
Reid, Robert C.; Sherwood, Thomas K. (1958). The Properties of Gases and Liquids.
McGraw-Hill.
Seeton, Christopher J. (2006), „Viscosity-temperature correlation for liquids“, Tribology
Letters,
zeeman effekti
yorug'likning raman sochilishi
yorug'likning Mie sochilishi
Adabiyotlar
Shuningdek qarang

---

 
Soʻnggi tahrir 3 oy avval
 
MalikxanBot
 tomonidan amalga oshirildi
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Suyuqliklarda_ichki_ishqala
nish&oldid=2914549
" dan olindi