Qirgʻiziston va Tojikistonni

Qirg‘iziston – Tojikiston chegarasidagi yirik to‘qnashuvlar
2014-yilning 11-yanvar kuni Qirg‘izistonning Botken viloyatidagi Oq-Say chegara posyolkasi hududida qirg‘iz va tojik chegarachilari o‘rtasida otishma sodir bo‘lgan. To‘qnashuv natijasida Qirg‘izistondan olti nafar va Tojikistondan ikki nafar harbiy jarohat olgan. To‘qnashuvga Ko‘k-Tosh—Aqsoy avtomobil yo‘lining Qirg‘iziston tomonida joylashgan ushbu hududda (Tojikistonning Vorux anklavini chetlab o‘tish) qurilishi sabab bo‘lgan. Qirg‘izistonda bu hudud respublikaga tegishli, Tojikistonda esa bahsli.
2014-yilning 7-may kuni Botken viloyatining Ko‘k-Tosh qishlog‘i yaqinida chegaradosh qishloqlar aholisi o‘rtasida nizo kelib chiqqan. To‘qnashuv natijasida o‘nlab odamlar jarohatlangan. Qirg‘iziston Davlat chegara xizmati ma’lumotlariga ko‘ra, mojaro Tojikiston fuqarolarining Botken-Isfana avtomobil yo‘li bo‘ylab ketayotgan Qirg‘iziston fuqarosining mashinasini toshbo‘ron qilishi bilan boshlangan. O‘z navbatida, tojik OAVlari to‘qnashuv sababini bir guruh qirg‘izistonliklarning tojik raqamlari bo‘lgan mashinaga hujum qilganini, unda yosh bolalari bor er-xotinlar bo‘lganini aytgan. Qirg‘iziston tomoni ma’lumotlariga ko‘ra, jami 30 kishi, Tojikiston tomoniga ko‘ra – 60 kishi jabrlangan. Umuman olganda, tartibsizliklarda har ikki tomondan 1,5 mingga yaqin odam ishtirok etgan. To‘qnashuv vaqtida ular yoqilg‘i quyish shoxobchasi, do‘kon va ikkita yuk mashinasini yoqib yuborishgan. Qirg‘iziston va Tojikiston chegarachilari va politsiyasi olomonni tarqatish uchun havoga o‘q uzgan.
2014-yilning 10-iyul kuni Qirg‘izistonning Botken viloyatining Tamdiq tumanidagi qirg‘iz-tojik chegarasining kelishilmagan qismida ikki davlat chegarachilari o‘rtasida qurolli to‘qnashuv sodir bo‘lib, bir necha soat davom etgan. Bishkek voqeada qirg‘iz harbiylariga tosh otishni boshlagan Tojikiston fuqarolarini aybladi. Qirg‘iziston tomoniga ko‘ra, Tojikistonning ikki fuqarosi halok bo‘lgan, besh nafari yaralangan. Ayni vaqtda Dushanbeda bir kishi halok bo‘lgani va yetti nafar odam yaralangani haqida xabar berilgan.

2014-yilning 25-avgust kuni Qirg‘izistonning Tojikiston bilan chegaradosh Leylek viloyatida ikki davlat harbiy xizmatchilari o‘rtasida otishma kelib chiqqan. Tojikistonning ikki fuqarosi: chegara qo‘shinlari zobiti va mahalliy aholi halok bo‘lgan, olti nafari yaralangan. Tojikiston Milliy xavfsizlik davlat qo‘mitasining ma’lum qilishicha, mojaroga chegaraning bahsli uchastkasida o‘zboshimchalik bilan qurilgan daryo o‘tish joyi sabab bo‘lgan. Bishkek ma’lumotlariga ko‘ra, Qirg‘iziston chegarachilari ko‘prikni demontaj qilishni to‘xtatishni, shuningdek, tojik chegarachilari unda o‘rnatishga uringan davlat chegarasining kelishilmagan qismidan yangi chegara postini olib tashlashni talab qilgan. Bunga javoban tojik harbiylari minomyotlardan foydalanib, qirg‘iz chegarachilariga qarata o‘t ochgan.