Qisqa tutashuv toklarini nomli va nisbiy birliklarda aniqlash

1-Misol. Quyida berilgan elektrta’minotisistemasiningrelelihimoyavaavtomatikasinihisoblang

1-rasm
1-jadval

Sxemaraqami	Variantraqami	Rele himoyasi va AQU ni uch chiziqli sxemasi tuzilishi kerak bo‘lgan liniyaning raqami	Transformator himoyasi (AVR bo‘lsa uni ham) sxemasini tuzish talab etiladigan nimstansiya raqami	TT ni transformatsiyalash koeffi-sientining o‘zgarish oralig‘i, %	AD ni ishga tushirish koeffitsienti Kp	p/st dagi operativ tokning kuchlanishi, V				Liniyaning uzunligi, km
						1	2	3	4	L1	L2	L3	L4
0	1	L2		7,5	3,5	-220	~	~	~	15	8	20	1,4

Parametrlarnixisoblashuchunberiluvchi (ma’lumotlarni) qiymatlarnima’lumotnomalardanolamiz:

a) havo va kabelliniyalar:

U=35 kB
AC-95	r0=0,33 Om/km	x0=0.411 Om/km
AC-70	r0=0,45 Om/km	x0=0,42 Om/km
U=10 kB
AASHv-35	r0=0,89 Om/km	x0=0,095 Om/km

b) transformatorlar:

TDN – 10000/110
Sn=10 MVA	Rk.t =58 kVt
Uyu=115 kV	Uk = 10,5 %
Up=34,5 kV	±9 x 1,78 %
TMN – 6300 kVA
Sn=6,3MVA	R k.t =46,5 kVt
Uyu=35 kV	Uk = 7,5 %
Up=6,3 kV	±6 x 1,5 %
TMN – 4000 kVA
Sn=4MVA	R k.t =33,5 kVt
Uyu=35 kV	Uk = 7,5 %
Up=11 kV	±6 x 1,5 %
TM – 630/10
Sn=630MVA	R k.t =7,6 kVt
Uyu=10 kV	Uk = 5,5 %
Up=0,4 kV

Liniyavatransformatorlarningqarshiliklarinihisoblashninisbiybirlikdaolibboramiz. Buninguchunbazislishartlariniqabulqilamiz: S_b= 100 MVA, U_bI= 115 kV, U_bII= 37 kV, U_bIII= 10,5 kV, U_bIV= 6,3 kV, U_bV= 0,4 kV

U holda:
L1 liniya uchun



L2 liniya uchun



L3 liniya uchun



L4 liniya uchun



T1 (T2) transformatoruchun





T3 transformatoruchun





T4 transformatoruchun





T6 transformatoruchun





Prinsipialelektrsxemagamosravishdaekvivalentalmashtirishsxemasinituzib, taqsimlashqurilmalarishinalaridaqabulqilinganvaxisoblanishishart bo‘lgan K1 – K9 nuqtalarda qisqa tutashishtoklarinibelgilaymiz. (3-rasm)
Elektrta’minotisistemasiningmaksimalva minimal ishrejimdaqisqa tutashishtoklariningqiymatinianiqlash.
T1 (T2) transformatorning yuqori kuchlanish tomoniga o‘chirgich tanlaymiz. Buning uchun transformatorning nominal tokini aniqlash talab etiladi:
A
Jadvaldan foydalanib MKP-110B-630-20U1 turidagi moyli o‘chirgichni tanlaymiz va o‘chirgichning o‘chirish tokini I_o‘chir= 20 kA. Demak, o‘chirgichdan S_max= ·I_o‘chir·U_n= ·20·110=3811 MVA maksimal quvvat o‘tadi. Minimal rejimda esa S_min=0,6·S_max=0,6·3811=2286 MVA.
a) sistemaning maksimal ish rejimi
Sistemaning qarshiligini quyidagicha hisoblaymiz:





3-rasm. Almashtirish sxemasi

Manbadan K-1 qisqa tutashish nuqtasigacha bo‘lgan qarshiliklar yig‘indisi quyidagiga teng:

Qisqa tutashish nuqtasida bazis kuchlanishdagi tok quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
kA
K-2 nuqta


kA
K-3 nuqta


kA
K-3'nuqta


kA
K-4 nuqta


kA
K'-4 nuqta


kA
K-5nuqta


kA
K-6 (K-7)nuqta


kA
K-8nuqta


kA
K-9nuqta


kA
b) sistemaning minimal ish rejimi
Sistemaning qarshiligini quyidagicha hisoblaymiz:


Manbadan K-1 qisqa tutashish nuqtasigacha bo‘lgan qarshiliklar yig‘indisi quyidagiga teng:
Qisqa tutashish nuqtasida bazis kuchlanishdagi tok quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
kA
K-2 nuqta


kA
K-3 nuqta


kA
K-3’nuqta


kA
K-4 nuqta


kA
K’-4 nuqta


kA
K-5nuqta


kA
K-5’nuqta


kA
K-6’ (K-7’)nuqta


kA
K-6 (K-7)nuqta


kA
K-8nuqta


kA
K-9nuqta


kA
Uch fazali QT tokidan foydalangan holda, ikki fazali QT tokini qiymatini aniqlash mumkin:



Hisoblash natijalari tok qaysi hisobiy sxemalar va kuchlanishlarga keltirilgan bo‘lsa uni ko‘rsatgan holda jadvalga kiritiladi.

1-jadval

Hisobiy sxemaning nomeri	QT ning hisobiy nuqtasi QT toki		K1	K2	K3	K'3	K4	K'4	K5	K6(7)	K8	K9
00		maks	19,13	1,45	0,957	0,75	0,887	0,797	3,272	1,52	1,337	11,317
		min	11,478	1,427	0,947	0,744	0,878	0,791	2,815 3,253	1,446	1,263 1,513	11,142
		maks	16,567	1,256	0,829	0,649	0,768	0,69	2,834	1,317	1,158	9,801
		min	9,94	1,236	0,82	0,644	0,761	0,685	2,438 2,817	1,253	1,094 1,31	9,649

Mustaqil echish uchun masalalar
1. Quyida berilgan elektr ta’minoti sistemasining almashtirish sxemasini tuzing va QT parametrlarini hisoblang.

2. Quyida berilgan elektr ta’minoti sistemasining almashtirish sxemasini tuzing va QT parametrlarini hisoblang.