Qılıw hám neft onimleri janip atrğanda rezervlerden rezerv bólimlerine

Tez janiwshi janar maylar hám maylar saqlanatuǵın ıdıslar hám teleklerdegi órtni óshiriw ushın o’tga qarsı kóbik hujurnini tashkil

Qılıw hám neft onimleri janip atrğanda rezervlerden rezerv bólimlerine

Qayta islew kerek. Sistema awızılarım hám ıdıs tesiklerinen shıǵıp atırǵan órttı qaqpaq yamasa hól breLent menen jawıp óshiriw kerek.

Togilgen suyıq janar maylardan payda bolǵan mayda órtler

Kóbikli ot óshiriwjihozlari menen jónge salıw etiledi hám de qum, topıraq,

Kiyiz hám hól brezentlar yordarnida óshiriw murnkin.

Órt óshog’ina jaqın turǵan janar may ıdısları demde suw menen

Sawıpılıwı kerek, janar maylar bolsa qáwipli aymaqtan uzoqlashtirilishi kerek.

O’rrnon, biydayzor hám talshıqlı zatlar gúdilerin óshiriwdiń

Ábzallıq tárepi, órttı jekkeletiw bolıp tabıladı. Ormanlar hám biydayzorlardagi

Órtlerdi jekkeletiwde olardı átirapın 4 metr keńliktegi yonayotgan

Jaylar pluglar menen hay dab ámelge asıriladı hám ústine suw yamasa órtga qarsı eritpeler sepiladi.

Órtga qarsı qurallar hám ulaming qásiyetleri

O’rtni so’ndiruvshi zatlar – yonayotgan hududlarga yaqinlashtirilganda, u o’tning yonish tezligini kamaytiradi yoki to’la o’chiradi.

O’t o’chiruvchi vositalarning quyidagi turlari mavjud:

1. 
   Vositalardiň agregat holatina ko’re: gazsimon (azot, uglerod (IV)
   

Oksidi inert gazlari, janbaytuğin bug’lar ha. Suv bug’i): suyuq holatinda –Suw, uglerod (Iv) xlorid, etilbromid: qattı jaǵdayda – soda, ormosler, qurǵaqlay

kuL topıraq hám aralas jaǵdayda – suyıqlıq menen gazsimon kóbikler, qattı

menen gazsimon karbonat angidrid qospasl hám basqalar.

2. 
   Tásir qılıw principlerıge kóre: sovituvshi (suw,Uglerod (Iv)
   

Xlorid) janıw aymaǵına kislorod kiriwin izolatsiya etiwshi (untaqlı

Qurallar, kóbikler); janıw aymaǵında kislorod muǵdarın kemeytiriwshi

Qurallar (suw bug’i, suw, karbonat angidrid); janıw procesin páseytiwtiriwshi ximiyalıq qurallar (metilen bromid, metil bromid).

Suw – aIahida jaǵdayda yamasa hár xiI ximiyalıq qurallar menen aralastinlgan halda isletiledi. Ol basqa óshinsh qurallarına salıstırǵanda tómendegi ózgeshelikIarijihatidan ústin esaplanadı :

1. 
   Keń kólemde kiruvchanIigi;
   

2. 
   Úlken ıssılıq sıyımlılıqına ıyelewi;
   

v) ximiyalıq tárepten neytrallıǵı ;

g) tasıwǵa quJayJigi;

3. 
   Arzanligi
   

Biraq, suwdiń saIbiy tárepleri de bar, atap aytqanda :

1. 
   0° C de muzlawı áqibetinde nasos hám shlangalaming jarılıwına, alıp keliwi;
   

2. 
   Elektr ótkezgish bolǵanJigidan, elektr úskenelerindegi órtlami 0’ shırıwdıń qáwipliligi;
   

3. 
   Erituvchi, ho’llash ózgeshelikine iye bolǵanlıǵınan, bezetilgen, ımaratlarǵa hám arxiv baylıqlarına zálel keItlrishi, salıstırma salmaǵı suwdıkidan kishi bolǵan suyıq janar may janǵan daǵı órtlami óshirip bolmawi hám basqa ózgeshelikIari.
   

Uglerod (Iv) oksid – (karbonat angidrid) – hawadan eki ret salmaqli

Bolǵanlıǵınan, ol janıw aymaǵına kislorod kiritiliwin izolatsiya etip

Qóyadı. Ol tez janǵısh suyıq janar maylar payda etetuǵın órtlami

Óshiriwde hám de suwdı isletiw múmkin bolmaǵan (muzeylardagi,

Arxivlardagi, elektr úskenelardagi) órtlerdi óshiriwde qol keledi.

Ho’llovchilar – bular tiykarlanıp, qurǵaqlay yonayotgan predmetlerde masaIan, rezina, kómir, hájje, torf, talshıqlı materiallar ho’Ilanuvchanlik ózgeshelikin asırıp, yong’mni óshiriwge járdem beretuǵın qurallar bolıp tabıladı.

Izğarlawshi qurallarǵa sabın, sintetik eritpeler, amilsulfat, alkil sulfinat

Hám basqalar kiredi.

Kóbik – mayda bólekshe bolıp, onı payda etiw ushın gaz bóleksheleri suw qabıǵı menen o’raladi, yaǵnıy hawa bólekshelerin suwǵa sińiriledi. Kóbik ádetde, suwdiń kóbik payda etiwshi element hám hawa qospasın mexanik aralastırıw tiykarında payda etinadi.

Qattı elementlar hám jeńil jalınlanıwshı suyıqlıqlar janǵanda kóbik menen óshiriw jaqsı nátiyje beredi. Sebebi, jeńil jalınlanıwshı suyıqlıqlardıń salıstırma salmaǵı suwdıkidan jeńil bolǵanlıǵınan, olar suw menen qospaydı hám enmaydi. Sol sebepli de olardı suw menen óshirip bolmaydı.

Kóbik bir qatar kO’rsatkichlari menen xarakterlenedi, yaǵnıy chid amliligl, kichlk tıǵızlıqqa ıyelewL yoplshqoqhgi hám dispersliligi. Onıń bul qásiyetleri yonayotgan aymaqǵa janǵısh puw hám gazlardı kiriwin to’sib, nátiyjede órtni toqtatadı. Kóbiktiń zárúrli qásiyetlerinen onıń sawıpıwshılıq tásiri bolıp tabıladı. Kóbik jeńil jalınlanuvchl suyıqlıq maydanın yamasa qattı janǵısh material maydanın juqa qabat menen orawı nátiyjesinde yonayotgan element menen hawa daǵı kislorod

Ortasında tosıq payda etedi. Bul tosıqnmg mustahkarnligi kóbiktiń turaqlılıq ózgesheligine baylanıslı. Eger kóbiktiń turaqlılıǵı tómen bolsa,

Ol jaǵdayda suyıqlıq maydanında uzulish payda bolıwı múmkin, yaǵnıy kerip tartılıp turǵan perde ashılıp ketiwi hám bunıń áqibetinde tutanıwdıń qaytaldan baslanıwına sharayat jaratadı.

Ximiyalıq kóbikler tiykarlanıp qolda isletlladigan ot óshirgichlarda

(OXP-lO) qollanilib kelingen. OXP-IO ot óshirgichni isletiw ushın

Onıń joqarı qisrnidagi dástegini 180 gradusqa shekem búrib, qurılmanıń

Joqarı bólegin tómenge qaratıp, búrkegish yongin bolıp atırǵan tárepke

Yo’naltiriladi. Bul qurılma 50-60 sekundqa shekem isleydi. Isletip

Bólingen qurılma ishine (OXP-IO) taǵı ximiyalıq kóbik toltırıp,

Qaytaldan isletiw múmkin. Házirde órtm óshuishda kóbirek

Natriy karbonat, fosfat kislotası, kaliy hám arnmoniy birikpeleri isletiledi. Suw hám kóbik menen óshmaydigan órtni untaq elementları járdeminde óshiriw ámeliyatl engizilgen Mısalı, PS-l, OP, PSB túrindegi

Untaq qurallarından hátte tómen temperaturada da paydalanıw murnkin. Abzallıǵı taǵı sonda, olar korroziyaga alıp kelmeydi hám tOkni ótkermeydi. Sol sebepli de elektr úskeneler órtini óshiriwde keń

Qollanıladı. Bul túrdegi ot óshiriw quralları jalındı qorshap aladı,

Yaǵnıy ingibitor o’mida janıw procesin toqtatıwǵa alıp keladL sol

Tárepinen ulami órtni óshiriw nátiyjesi joqarı esaplanadı, bul

Ózgeshelik ~iralib shıǵıs karbonat angidrid muǵdarına baylanıslı. Untaqsimon elementlar quramı, túri ot óshirgichlarda (PS, SI hám b.) bólek

Jaǵdayǵa iye hám olar iri kólem degi órtni óshiriw maqsetinde statsionar úskenelerde qollanıladı.

Inert gazlar (argon, geliy, ksenon, kripton) da ximiyalıq aktivligi

Hám janǵıshlıǵı júdá tómen bolǵanlıǵınan órtlerdi óshiriwge járdem beredi. Órtning dáslepki basqıshında mexanik qurallardı da

Qóllaw múmkin. Bularǵa : brezent, kiyiz, qum, topraqlar kiredi.

Jarılıw qáwipi bo’igan obiektlerdegi avarıyalar

Ekenin aytıw kerek, órt hám jarılıwlar óz-ara tıǵız baylanıslıIigi sebepli

Kópshilik avarıyalarda órtler nátiyjesinde jarılıwlar bolıwı yamasa

Kerisinshe jarılıw nátiyjesinde órtler júz bolıwı múmkin.

Jarılıw – bul qısqa waqıtta shegaralanǵan kólem degi, úlken muǵdardaǵı quwattıń aJralib shıǵıwı túsiniledi yamasa jarılıw suyıqlıqlarınıń, portlaytuǵın elementlardıń kúsh yamasa ıssılıq tásirinde ózi jaylasqan kólemine sig’may qalıwı sebepli otilib shıǵıs hádiyse bolıp tabıladı.

Ádetde, jarılıw gazlardıń qattı qızıwı áqibetinde, joqarı basım

Payda etip baqlanadı.

Jarılıwlar tiykarlanıp, órt hám jarılıw qáwipi bar obiektlerde júz

Bolıp, onıń áqibetinde órtler kelip shıǵıwı múmkin. Portlaytuǵın

Elementlar saqlanatuǵın bazalar, olar menen baylanıslı bolǵan obiektler

Jarılıw qáwipi bar obiektler esaplanadı. Bularǵa neft hám neft ónimlerin qayta óndiriwshi-saqlawshı, ximiyalıq, gaz, paxta, qog’-

OZ, nan ónimleri, jeńil sanaat kárxanaları, olar islep shıǵarǵan

Tayın ónimlerdi saqlawshı telekler kiredi.

Portlatuvchi omiUarga: ximiyalıq (portlaytuǵın elementlar ), yadrolıq

(yadrolıq qurallar ), mexanik (joqarı basımlı suyıqlıqlar saqlaytuǵın

Idıslardı jarılıwı ), elektromagnit (ushqın razryadı hám lazer ushqını ) hám

Basqalar kiredi.

Hár qanday jarılıwlarda baslanǵısh hám ekilemshi zálel beretuǵın

omiUar payda boladı. Baslanǵısh faktorlarǵa : soqqı urıw tolqınları hám sınıq úzindilerdiń shashırawı kiredi.