Qoplama chóntak turlari va ularga ishlov berish

NIZOMIY NOMIDAGI TDPU PROFESSIONAL FAKULTETI TT 101-GURUH TALABASI YARMATOVA MARJONANING TEXNOLOGIK TALIM PRAKTIKUMI FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI
QOPLAMA CHÓNTAK TURLARi VA ULARGA ISHLOV BERISH
Oddiv qoplama cho‘ntak. C ho‘ntak yuqori qismi 0,5-0,7 sm
ichkariga bukiladi va baxyaqator yuritiladi. So'ngra yuqori qismi
belgilangan chok haqi kengligida (2,5-3,0 sm) o ‘ng tomoniga qaratib
bukiladi va burchaklari ag‘darma chok bilan tikiladi.
Agar cho‘ntakning yuqori qismi adip qo‘yib ishlangan bo'lsa, unga
o‘ngini o‘ngiga qaratib adip qo'yiladi, yuqori va yon chetlari 0,5-0,7
sm kenglikda ag‘darma chok bilan tikiladi. Hosil bo‘lgan burchaklami
o‘ngiga ag'darib dazmollash bilan bir vaqtda cho‘ntak chetlari bukib
dazmollanadi. Cho‘ntakni asosiy detal ustiga belgi chiziq bo‘ylab qo'yib,
bukilgan ziydan 0,1-0,5 sm masofada bostirib tikiladi. (47-rasm, b).
To‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi cho‘ntaklarda pastki burchaklardagi ishlov
haqi bo‘yicha 0,5 sm chok haqi qoldirib, ortiqchasi qirqib tashlanadi va
biriktirib tikiladi. Choklar yorib dazmollanadi, cho‘ntak burchaklari
o‘ngiga ag‘darilib, uni asosiy detalga ulanadi
Agar cho‘ntakning yuqori qismi adip qo‘yib ishlangan bo'lsa, unga
o‘ngini o‘ngiga qaratib adip qo'yiladi, yuqori va yon chetlari 0,5-0,7
sm kenglikda ag‘darma chok bilan tikiladi. Hosil bo‘lgan burchaklami
o‘ngiga ag'darib dazmollash bilan bir vaqtda cho‘ntak chetlari bukib
dazmollanadi. Cho‘ntakni asosiy detal ustiga belgi chiziq bo‘ylab qo'yib,
bukilgan ziydan 0,1-0,5 sm masofada bostirib tikiladi. (47-rasm, b).
To‘g‘ri to‘rtburchak shaklidagi cho‘ntaklarda pastki burchaklardagi ishlov
haqi bo‘yicha 0,5 sm chok haqi qoldirib, ortiqchasi qirqib tashlanadi va
biriktirib tikiladi. Choklar yorib dazmollanadi, cho‘ntak burchaklari
o‘ngiga ag‘darilib, uni asosiy detalga ulanadi
Qoplam a cho'ntakning yuqori qismi listochkali b o lsa (49 rasm),
cho'ntakning yuqori qirqimiga listochkaning o ‘ngini cho‘ntak teskari
tom oniga qaratib qo‘yiladi. Ikkala detal biriktirib tikiladi. Listochka
detal o ‘ngiga aylantirib o ‘tkaziladi. Listochka detalidan 0,1-0,2 sm
kenglikda kant hosil qilib, cho‘ntak yuqori tomoni bukib dazmollanadi.
Listochkaning ikkinchi ochiq qirqimi tomoni baxyaqator kengligidan
0,5-0,7 sm ortiqroq qilib teskari tom oniga bukiladi va cho‘ntakka
model bo‘yicha baxyaqator kengligida bostirib tikiladi.
Yuqori tom oniga mag‘iz qo'yilgan qoplama cho‘ntakni tikishda
(50-rasm ) m ag‘izni uning o'ngini tashqariga qaratib ikki bukib
dazm ollanadi. Keyin m ag‘izni asosiy detal o ‘ngiga 0,5-0,7 sm
kenglikdagi chok bilan biriktirib tikiladi. Mag‘iz detal teskarisiga
aylantirib o‘tkaziladi. Mag‘izdan modelda ko'rsatilgan kenglikda kant
hosil qilib, mag‘iz ulangan chokdan 0,1-0,2 sm oraliqda baxyaqator
yuritib, mag‘izning ikkinchi uchi ham tikib ketiladi.
Q oplam a cho‘ntak qo‘shim cha qatlam li b o ‘lsa, uning yuqori
tom ondagi buklanadigan chizig‘i qo‘shim cha qatlamning qirqimiga
to ‘g‘rilanib, bu chiziqdan yuqoridagi qismi qo‘shimcha qatlam ustiga
chiqarib q o ‘yiladi. C ho‘ntakning yuqori cheti 0,5-0,7 sm bukib,
qo‘shimcha qatlamga bostirib tikiladi (54-rasm). C ho‘ntakning bukish
haqi qo‘shimcha qatlam bilan biiga cho‘ntakning o ‘ng tomoniga bukib,
yon chetlari 0,7 sm kenglikda ag‘darm a chok bilan tikiladi. Bukish
haqi o ‘ngiga ag‘darilib, burchaklarini to ‘g‘rilab dazmollanadi, ayni
vaqtda cho‘ntakning pastki va yon chetlari bukib dazmollanadi.
C ho‘ntak asosiy detal ustiga qo‘yib bostirib tikiladi.
Fason bo‘yicha qoplama cho‘ntaklar yaxlit bichilgan qaytarma
qopqoqli bo'lishi ham mumkin
Ostki qopqoqning ochiq qirqimli tom oni ichkarisiga qaratib
0,5-0,7 sm bukib tikiladi yoki maxsus mashinada yo‘rmalanadi, va
cho‘ntakka bostirib tikiladi. So‘ngra cho‘ntakning yon tomonlari oddiy
qoplama cho‘ntak kabi ishlanadi va asosiy detalga biriktiriladi, biriktirish
choki qaytarma qopqoq qismining bukiladigan chizig‘igacha davom
etadi. Qaytarma qopqoq cho‘ntakning o‘ng tomoniga qaratib belgilangan
chiziq bo‘yicha bukiladi va dazmollanadi