Qo’qon lokomotiv deposi’’tarixi va faoliyati

5. Korxonada mehnatga xaq to’lash tizimi.

Bozor iqtisodi sharoitida mehnat, material, yonilg’i – energetik va pul resurslaridan foydalanish texnik potentsialdan samarali foydalanish talab etiladi.

Shunga asosan loyihalanayotgan yoki rekonstruktsiya qilinayotgan ob’ektlar ishining texnik – iqtisodiy ko’rsatkichlarini oshirish lozim bo’ladi. Shu maqsadda konkret ob’ektining texnik iqtisodiy ko’rsatkichlarini hisoblash maqsadida ularning kattaliklarini bazaviy kattaliklari bilan taqqoslash loyihalanayotgan optimal variantni tanlash imkonini beradi.
MBI ning texnik – iqtisodiy qismida quyidagi ko’rsatkichlar hisoblanadi:

• 
  Ishchilar soni
  
• 
  Mehnat unumorligi
  
• 
  Ekspluatatsion xarajatlar
  
• 
  Ishchilarga ajratilgan oylik haqqi, fondi va ijtimoiy himoya ajratmalari
  
• 
  Materiallar va elektr energiya xarajatlari
  
• 
  Boshqa xarajatlar
  

Ishchilar sonini aniqlash.
Korxonada ishlab chiqarish jarayonini tashkil etishda ma’lum bir ishlarni bajarishda kerakli mutaxassislar talab etiladi. Bularning sonini aniqlashda ishning xolatiga qarab ishchilar soni quyidagi tenglama asosida aniqlanadi:
R_yav.ish=
R_yav.ish=T/ *12*K_p)=8786/(169.5*12*1.08)= 4 odam
Bunda – ishlab chiqarish uchun ishchilar soni, odam,
– umumiy mehnat hajmi odam/soat, T=8786
– ish soatining oylik normasi, 169,5 soat ( haftada besh kun ish kuni bo’lganda)
– ishlab chiqarish unumdorligini hisobga oluvchi koeffitsienti, 1,08.
Bajariladigan ishlarning umumiy xajmi ta’mirlash birlik xajmining ish xajmiga (sex yoki uchastka ta’mirlash rejasi) ko’paytmasi bilan aniqlanadi.
odam/soat
Bu erda – ta’mirlash birligining hajmi, 104 odam/soat
– sexning yillik rejasi, 84
104*84=8786 odam/soat
Hisoblangan ishchilar o’zining kvalifikatsion bo’linishiga yoki ma’lumotiga ko’ra taqsimlanadi.
Qo’shimcha ravishda ishlab chiqaruvchilarga xizmat ko’rsatadigan va ularni boshqarish uchun shtat aniqlanadi. Ishlab chiqarishga xizmat ko’rsatuvchi va boshqarish uchun ishchi xizmatchilar soni ishlab chiqarish shtatidan taxminan 20 % ni tashkil etadi. (0,2·4 1 odam)