Qo’qon universiteti Iqtisodiyot yo’nalishi sirtqi ta’lim Tayyorladi:Odilov Omadbek - Isteʼmol bozori — isteʼmol buyumlari va xizmatlar oldi-sotdi qilinadigan, alohida shaxs yoki uy xoʻjaliklari shaxsiy isteʼmol uchun tovar va xizmatlarni sotib oladigan bozor. Iste’mol bozorining subʼyekti (ishtirokchilari) tovar sotuvchi firmalar, yakka sotuvchilar, aholi, davlat va jamoat idoralaridan iborat haridorlar.
Iste’mol bozorlarini ob’yekti isteʼmol buyumlari va ijtimoiy-maishiy xizmatlar hisoblanadi. Bularning puldagi ifodasi Iste’mol bozorlarining.hajmini tashkil etadi. Iste’mol bozorlari xalqaro, milliy, mahalliy va hududiy iste’mol bozor larga boʻlinib, boshqa bozorlardan koʻp segmentliligi bilan farqlanadi. - Iste’mol bozorlarini ob’yekti isteʼmol buyumlari va ijtimoiy-maishiy xizmatlar hisoblanadi. Bularning puldagi ifodasi Iste’mol bozorlarining.hajmini tashkil etadi. Iste’mol bozorlari xalqaro, milliy, mahalliy va hududiy iste’mol bozor larga boʻlinib, boshqa bozorlardan koʻp segmentliligi bilan farqlanadi.
Iste’mol bozor segmentlari haridorning mavqeiga qarab yoshlar, bolalar, qariyalar, erkaklar va ayollar tovar bozoriga ajraladi. Haridorning qurbiga qarab nufuzli tovarlar bozori, hammabop tovarlar bozori va arzon tovarlar bozorlariga boʻlinadi. Oʻzbekistondagi Iste`mol bozorlari supermarketlar, magazinlar, salonlar, doʻkonlar, dehqon bozorlari va sanoat mollari bozorlari, pullik maishiy xizmat korxonalari, pullik ijtimoiy xizmat tashkilotlari va muassasalari faoliyatda namoyon boʻladi. - Iste’mol bozor segmentlari haridorning mavqeiga qarab yoshlar, bolalar, qariyalar, erkaklar va ayollar tovar bozoriga ajraladi. Haridorning qurbiga qarab nufuzli tovarlar bozori, hammabop tovarlar bozori va arzon tovarlar bozorlariga boʻlinadi. Oʻzbekistondagi Iste`mol bozorlari supermarketlar, magazinlar, salonlar, doʻkonlar, dehqon bozorlari va sanoat mollari bozorlari, pullik maishiy xizmat korxonalari, pullik ijtimoiy xizmat tashkilotlari va muassasalari faoliyatda namoyon boʻladi.
Har safar mahsulot yoki xizmatni sotib olganingizda, siz iste'mol bozorida qatnashasiz. Bir hafta davomida oziq-ovqat mahsulotlarini olib ketayapsizmi yoki mashinangizni yuvish uchun pul to'laysizmi, siz bu katta tizimning bir qismiga aylanasiz. - Har safar mahsulot yoki xizmatni sotib olganingizda, siz iste'mol bozorida qatnashasiz. Bir hafta davomida oziq-ovqat mahsulotlarini olib ketayapsizmi yoki mashinangizni yuvish uchun pul to'laysizmi, siz bu katta tizimning bir qismiga aylanasiz.
- Iste'mol bozori - bu shaxsiy yoki oilaviy iste'mol uchun tovar sotib oladigan mahalliy iste'molchilardan iborat bozor. Bu kompaniyalar tovar va xizmatlarni boshqa kompaniyalarga sotadigan biznes bozoridan farq qiladi.
BIZNES BOZORI - Biznes bozori Bu ikki kompaniyaning bir-biri bilan tijorat operatsiyalarini amalga oshirishi, bu mahsulotlarni ishlab chiqarish jarayonida turli xil xizmatlar yoki tovarlarni ishlatish bo'yicha muzokaralar olib borishi va keyinchalik ularni sotish va foyda olish usuli.
- Biznes bozori B2B qisqartmasi bilan tanilgan (Biznesdan biznesga, yoki biznesdan biznesga). B2B korxonalar o'rtasida amalga oshirilganligi sababli, kuchli raqobat bo'lishi mumkin. Muvaffaqiyat raqobatbardosh narxlar, samarali tarqatish jarayonlari, etkazib berishning qisqa muddatlari va mumkin bo'lgan kechiktirilgan to'lovlar bilan mahsulotning jozibali tomonlarini ta'kidlashdan iborat.
Biznes bozorlari biron bir mahsulotni haridorga emas balki biznes sohasi uchun yo’naltriladi.Misol uchun biron bir texnika aytaylik biron ishlab chiqarish uskunasi ishlab chiqaruvchi korxonalar o’z mahsulotini biznes egasiga ishlab chiqaradi ya’ni bunda haridor iste’molchi emas biznes egasi bo’ladi - Biznes bozorlari biron bir mahsulotni haridorga emas balki biznes sohasi uchun yo’naltriladi.Misol uchun biron bir texnika aytaylik biron ishlab chiqarish uskunasi ishlab chiqaruvchi korxonalar o’z mahsulotini biznes egasiga ishlab chiqaradi ya’ni bunda haridor iste’molchi emas biznes egasi bo’ladi
Biznes va iste’mol bozorlarini farqi - Ko'pincha, B2B operatsiyalarining umumiy soni iste'molchi yoki B2C bozoriga qaraganda ko'proq. B2B muzokaralari xom ashyo yoki mahsulot tarkibiy qismlari bilan bog'liq bo'lsa, B2C faqat tayyor mahsulotni xaridorga sotish bilan bog'liq.
- Yana bir dolzarb jihat shundaki, biznes bozorida iste'molchilar bozoriga qaraganda xaridorlar kamroq, bu erda oxirgi foydalanuvchilarga mahsulotlarni marketing bilan shug'ullanadigan kompaniyalar soni ko'proq.
B2B-da sotib olish jarayoni juda murakkab, chunki u qaror qabul qilish uchun qoidalar va protseduralarga rioya qilish uchun texnik, tijorat, moliyaviy va operatsion guruhlarni jalb qilishni talab qiladi. B2C-dagi iste'molchi qaysi elementni faqat ularning shaxsiy parametrlarini hisobga olgan holda sotib olishni belgilaydi. - B2B-da sotib olish jarayoni juda murakkab, chunki u qaror qabul qilish uchun qoidalar va protseduralarga rioya qilish uchun texnik, tijorat, moliyaviy va operatsion guruhlarni jalb qilishni talab qiladi. B2C-dagi iste'molchi qaysi elementni faqat ularning shaxsiy parametrlarini hisobga olgan holda sotib olishni belgilaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
